Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тоқта хан (Тоқтай)– Алтын Орда ханы. Батудың шөбересі. Туған жылы белгісіз, 1312 жылы қайтыс болған.
| Тоқта хан | ||
 Төрт ұлыстың хандары: (Юань), Чапар (Үгедей ұлысы), Тоқта (Алтын Орда), Олджейту (Елхан мемлекеті), , Fleur des histoires d'orient («Шығыс елдерінің хикаяларының гүл бағы») | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 1291 — 1312 | ||
| Ізашары | Төле Бұқа хан | |
| Ізбасары | Өзбек хан | |
| Мұрагері | Елбасмыш | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Буддизм | |
| Дүниеге келуі | Белгісіз | |
| Қайтыс болуы | 1312 | |
| Династия | Шыңғыс әулеті | |
| Әкесі | Меңгу Темір хан | |
| Балалары | Елбасмыш | |
өңдеу  | ||
Өмірбаяны
Тоқтаны 1288 жылы бауырлары елден қуып жібергендіктен, ол Ноғайды паналаған. Ноғай айлакерлікпен Тоқтаның қарсыластарын алдымен өз жағына тартып, кейіннен оларды өлтіреді де, 1291 жылы Тоқтаны таққа отырғызады. Ноғайдың айтқандарынан да бас тартады. Тоқта өте қабілетті билеуші және өзінің алдында хан болған Төле Бұқа мен Туда Меңгуден бөлек мінездегі адам екегдігін көрсетті. Ол билікке келген алғашқы күннен–ақ, күшті армия мен әкімшілікті жинай бастады.
Шайқастары
Тоқта өз билігін барлық Солтүстік Руське жүргізуге күш жұмсады. 1293 жылы Тоқтаның інісі Дуден орыс князьдерінің иеліктерін талқандайды. Ноғай хан орыс істеріне араласпағанымен Тоқтаның іс–әрекеті оны бей–жай қалдырмады.– Көп кешікпей екеуінің арасында алауыздық туындайды. Тоқта Сербияны алғысы келген оймен,1293 жылы өз армиясын жібереді. Корольдің қабылдаудан басқа шарасы қалмады. 1299-1300 жылдары Тоқта әскерін батысқа қарай бағыттайды. Днепрдегі соғыста Тоқта Ноғайды талқандап, Еділден Дунайға дейінгі жерлерді қолына қаратты. Рашид әд–Дин: "Оның балалары мен әскері қашып кетті. Оны Тоқта армиясынан бір орыс солдаты ұстап өлтірмек болды. Ноғай атын айтып Тоқтаға жолықтыруын өтінді, алайда солдат оның басын кесіп ханға апарды.Тоқта ақсақалдың өліміне қайғырып, өлтірген кісіні дарға асуды бұйырды" -дейді.
Қызықты мәліметтер
Бізге жеткен деректерге қарағанда Тоқта мұсылман емес, будда дінін ұстанған.Ол Ноғайдың саясатын жүргізген. Рашид әд–Диннің “Тарихында” Тоқта 1312 жылы қайтыс болды деп көрсетілген.
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tokta han Toktaj Altyn Orda hany Batudyn shoberesi Tugan zhyly belgisiz 1312 zhyly kajtys bolgan Tokta hanTort ulystyn handary Yuan Chapar Үgedej ulysy Tokta Altyn Orda Oldzhejtu Elhan memleketi Fleur des histoires d orient Shygys elderinin hikayalarynyn gүl bagy LauazymyAltyn Ordanyn 8 shi hany1291 1312Izashary Tole Buka hanIzbasary Өzbek hanMurageri ElbasmyshӨmirbayanyDini BuddizmDүniege kelui BelgisizҚajtys boluy 1312 1312 Dinastiya Shyngys әuletiӘkesi Mengu Temir hanBalalary Elbasmyshondeu ӨmirbayanyToktany 1288 zhyly bauyrlary elden kuyp zhibergendikten ol Nogajdy panalagan Nogaj ajlakerlikpen Toktanyn karsylastaryn aldymen oz zhagyna tartyp kejinnen olardy oltiredi de 1291 zhyly Toktany takka otyrgyzady Nogajdyn ajtkandarynan da bas tartady Tokta ote kabiletti bileushi zhәne ozinin aldynda han bolgan Tole Buka men Tuda Menguden bolek minezdegi adam ekegdigin korsetti Ol bilikke kelgen algashky kүnnen ak kүshti armiya men әkimshilikti zhinaj bastady ShajkastaryTokta oz biligin barlyk Soltүstik Ruske zhүrgizuge kүsh zhumsady 1293 zhyly Toktanyn inisi Duden orys knyazderinin ielikterin talkandajdy Nogaj han orys isterine aralaspaganymen Toktanyn is әreketi ony bej zhaj kaldyrmady Kop keshikpej ekeuinin arasynda alauyzdyk tuyndajdy Tokta Serbiyany algysy kelgen ojmen 1293 zhyly oz armiyasyn zhiberedi Koroldin kabyldaudan baska sharasy kalmady 1299 1300 zhyldary Tokta әskerin batyska karaj bagyttajdy Dneprdegi sogysta Tokta Nogajdy talkandap Edilden Dunajga dejingi zherlerdi kolyna karatty Rashid әd Din Onyn balalary men әskeri kashyp ketti Ony Tokta armiyasynan bir orys soldaty ustap oltirmek boldy Nogaj atyn ajtyp Toktaga zholyktyruyn otindi alajda soldat onyn basyn kesip hanga apardy Tokta aksakaldyn olimine kajgyryp oltirgen kisini darga asudy bujyrdy dejdi Қyzykty mәlimetterBizge zhetken derekterge karaganda Tokta musylman emes budda dinin ustangan Ol Nogajdyn sayasatyn zhүrgizgen Rashid әd Dinnin Tarihynda Tokta 1312 zhyly kajtys boldy dep korsetilgen Tagy karanyz