Ащылату дәстүрлі мал шаруашылығындағы мал бағымына қажетті технологиялық шара малды семірту қоңын сақтау үшін сорлы тұзд

Ащылату - дәстүрлі мал шаруашылығындағы мал бағымына қажетті технологиялық шара - малды семірту, қоңын сақтау үшін сорлы, тұзды жайылымға жаю. Жайылымдык шөптер өлең, жасық (ақ от) болса, малдың семіріп қондьшық алуы төмендейтінді. Сондықтан ащы немесе шығып жатқан жерлерге малды жіберіп алады, яғни ащылатады. Ащылатпастан бұрын малды алдымен суарып алады. Ащысы аз жерлерде малшылар табиғи тұз шығатын жерден «тұздық» тасып әкеліп, ащы науа мен ақырға салып береді.

Малды арнайы айдап апарып Ащылату кезінде өте абай болу есксріледі: үнемі ащыламайтын (тұз жаламайтын) мал бірден көп уақыт ащыласа өліп кетуі де мүмкін. Сондықтан алдымен малды суарып жайып барып, ащыға апарған дұрыс деп саналады. Ел ішіндегі ауызша мәліметгерге қарағанда, ащылауды әр айда бір мәрте қайталап тұрған жөн саналады. Ал жаздың соңы мен күздің бас кезінде мал қонданып, етейіп, шүйленген шақта айына екі-үш мәрте ащылатады. Бұл малдың әбден шүйленуіне сеп болады. Жұт жылдары жайылымға жақын жерде ащы, сорлы жер болса жиірек ащылатып тұрады. Жұт қатты болған кезде ашылаған қоңыр андар ауылға жақын жерге келіп ащы науаға салынған сор, тұз, ащыдан жалайтын болған.

Дереккөздер

Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2