Алюмосиликаттар — силикаттар класындағы минералдар тобы; қос элементті алюмокремний қышқылдарының тұздары. Кристалдық құрылымының негізін кремний-оттек тетраэдрі (SіO4) мен алюминий-оттек тетраэдрі (AlO4) қалайды. Бұл екі тетраэдр бір-бірімен ортақ оттек атомымен байланысқан. Алюмосиликаттар шексіз үш өлшемді каркас немесе жазық торлар, кейде шеңберлер, жеке немесе қосақталған тізбектер түзейді.
Сондықтан олар каркасты (дала шпаты, , ), қатпарлы (, , пренит), сирек жағдайда сақиналы (кордиерит), тізбекті немесе таспалы (мүйіз талшық) болып келеді. Алюмосиликаттардың құрылымы қатаю температурасы мен кристалдану жылдамдығына байланысты. Алюмосиликаттар құрамындағы катиондар ішінде натрий, калий, кальций басым, магний мен темір аз, литий мен барий өте сирек кездеседі.
Алюмосиликаттар негізінен жеңіл, (меншікті салмағы 2,9 г/см3) ашық түсті. Олар тау жыныстарын құраушы негізгі минералдар – литосфераның жоғарғы бөлігінің 50%-ын құрайды, граниттердегі мөлшері 65 – 75%-ға жетеді. Алюмосиликаттар үгілу процестері нәтижесінде алюминийдің гидросиликаттары – каолин, гидрослюда және саз минералдарына айналады. А.Алюмосиликаттар (сілтілі дала шпаттары, кейбір слюдалар, нефелин, лазурит, т.б.) бағалы шикізат болып табылады.
Сілтеме
- Қазақстан Республикасының табиғаты, 7 том;
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Alyumosilikattar degen betti karanyz Alyumosilikattar silikattar klasyndagy mineraldar toby kos elementti alyumokremnij kyshkyldarynyn tuzdary Kristaldyk kurylymynyn negizin kremnij ottek tetraedri SiO4 men alyuminij ottek tetraedri AlO4 kalajdy Bul eki tetraedr bir birimen ortak ottek atomymen bajlanyskan Alyumosilikattar sheksiz үsh olshemdi karkas nemese zhazyk torlar kejde shenberler zheke nemese kosaktalgan tizbekter tүzejdi Sondyktan olar karkasty dala shpaty katparly prenit sirek zhagdajda sakinaly kordierit tizbekti nemese taspaly mүjiz talshyk bolyp keledi Alyumosilikattardyn kurylymy katayu temperaturasy men kristaldanu zhyldamdygyna bajlanysty Alyumosilikattar kuramyndagy kationdar ishinde natrij kalij kalcij basym magnij men temir az litij men barij ote sirek kezdesedi Alyumosilikattar negizinen zhenil menshikti salmagy 2 9 g sm3 ashyk tүsti Olar tau zhynystaryn kuraushy negizgi mineraldar litosferanyn zhogargy boliginin 50 yn kurajdy granitterdegi molsheri 65 75 ga zhetedi Alyumosilikattar үgilu procesteri nәtizhesinde alyuminijdin gidrosilikattary kaolin gidroslyuda zhәne saz mineraldaryna ajnalady A Alyumosilikattar siltili dala shpattary kejbir slyudalar nefelin lazurit t b bagaly shikizat bolyp tabylady SiltemeҚazakstan Respublikasynyn tabigaty 7 tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet