Ғаділбек Мінәжұлы Шалахметов (9 маусым 1943; аралы, , Астрахан облысы — 3 сәуір 2024; Алматы, Қазақстан) — кеңестік және қазақстандық публицист, сценарийші, қоғам қайраткері. 300-ден астам ғылыми және публицистикалық мақалалардың авторы. Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдар академиясының академигі. 2009 жылдан бастап Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің телерадио және қоғаммен байланыс кафедрасының меңгерушісі болған.
Ғаділбек Шалахметов | |
Толық есімі | Ғаділбек Мінәжұлы Шалахметов |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | , , Астрахан облысы, КСРО |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | |
Қызметі | |
Марапаттары мен сыйлықтары |
Білімі
1961–1966 жылдар — Қазақ политехникалык институтының металлургия факультетінің студенті.
1974–1976 жылдар — Сценарист пен режиссер мамандығы бойынша жоғары курстарын бітірген (Мәскеу).
Мансабы
Еңбек жолын Қазакстан ғылым академиясының Металлургия және байыту институтында жұмысшы, аппаратшы болып істеп бастады. Институтты тамамдағаннан кейін ӨКМК-нда балқытушы болып істеді.
1967 жылдан 1974 жылға дейін Қазақ теледидары бағдарламаларының редакторы, бас редакторы.
1975 жылы КСРО Мемлекеттік киносына қарасты сценарий жазушылар мен режиссерларға арналған Жоғары курстарын бітірген, инженер-металлург, кинодраматург, «Элита» Элем халықтары академиясының академигі, Ресей Жаратылыстану гылым академиясының академигі, Халықаралық теледидар және радио академиясының академигі.
ҚКСР Мемлекеттік телерадио бөлімінің меңгерушісі, 1982 жылға дейін Қазақ теледидарының насихаттаушы бас редакторы, комментаторы, бөлім меңгерушісі.
1982 жылдан 1983 жылға дейін ҚКСР Мемлекеттік киносының бас редакторы, 1983 жылдан 1986 жылға дейін ҚКСР Мемлекеттік телерадио комитеті төрағасының орынбасары.
1986 жылдан 1990 жылға дейін ҚКСР Теледидар және радиотаралым жөніндегі мемлекеттік комитетінің төрағасы.
Қазақ КСР Баспасөз және бұқаралық ақпарат құралдары министрінің бірінші орынбасары – Қазақ мемлекеттік телерадиохабар тарату компаниясының төрағасы (1991–1992).
1991–1992 жылдары ҚКСР Президентінің баспасөз хатшысы, Қазақстан Республикасы баспа ісі және жаппай ақпарат тарату министрінің бірінші орынбасары.
1992 жылы Қазакстан Республикасы Президенті баспасөз-хатшысы қызметінің жетекшісі кызметтерін атқарады.
Мемлекетаралық «Мир» телерадиокомпаниясының негізін қалаушы. 1993 жылдың қаңтарынан 2002 жылдың мамырына дейін «Мир» мемле-кетаралық телерадиокомпаниясының президенті.
1996 жылдан бастап әлем халықтарының бүкіләлемдік клубының академигі.
2002 жылдың мамырынан казанына дейін «Мир» МАТРК вице-президенті.
Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің штаттан тыс кеңесшісі (2000 жылдан бастап).
«Қазинформ» қазақ ақпараттық агенттігінің президенті (2002–2004).
«Самұрық» АҚ Президентінің кеңесшісі (2007–2009).
Қазақстан Республикасы Парламент Мәжілісінің депутаты (2004–2007).
Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдары академиясының (ҚазҰЖҒА) академигі.
2001 жылдан бастап Ресей Жаратылыстану ғылымдары академиясының (РЖҒА) академигі.
2009 жылдан бастап Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің журналистика және саясаттану факультетінің телерадио және қоғаммен байланыс кафедрасының меңгерушісі.
2024 жылы 3 сәуір күні Алматыда 80 жасында қайтыс болды.
Марапаттары
Қазақстан марапаттары
- «Құрмет» ордені (2003 жылдың 8 желтоқсаны)
- «Қазақстан Республикасы Парламентіне 10 жыл» медалі (2006 жылдың 17 қаңтары)
- «Қазақстанның еңбек сіңірген қызметкері» құрметті атағы (1996 жылдың 9 желтоқсаны)
Ресей марапаттары
- Пушкин медалі (2007 жылдың 29 қарашасы)
- «Мәскеуге 850 жыл» медалі (1997 жылдың 26 ақпаны)
Сыйақылары
- "Испытание" телефильмінің сценарийі үшін Ленинск Коммунистік Жастар Одағы сыйлығының лауреаты. Фильм сол жылы Лейпциг қаласында (1978) Халықаралық кинодокументалистика фестивалі сыйлығымен марапатталды.
- Павлодар-Екібастұз аумақтық өндірістік кешен туралы телебағдарлама дайындауда шығармашылық жұмысы үшін КСРО журналистер Одағы сыйлығының лауреаты (1982).
Академиялық атағы
- Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдар академиясының академигі
- Халықаралық теледидар және радио академиясының академигі
Шетел қауымдастығына мүшелігі
- 2001 жылы Ресей Жаратылыстану гылым академиясының академигі атанды (РЖҒА).
- 1996 жылдан бастап Әлем халықтарының Бүкіләлемдік клубының академигі
- 1993 жылы Халықаралық журналистер Одағы Федерациясының төрағасы болды (Мәскеу қ.).
- Эмори Университетіне қарасты Картер-орталықтың Телеарна саясаты екіжақты АҚШ – ТМД жөніндегі комиссиясының мүшесі, Атланта, Джорджия (1991 жылдан бастап).
Шығармашылық қызметі
Фотокітап «Каспий: нефть и культура». Издатель — РОО «Казахстанский союз дизайнеров». Алматы қ., Гагарин көшесі, 83. — 2011.
«Формирование толерантности в полиэтничных регионах». Мәскеу — Астана: «Диалоговое партнерство» Халықаралық жобасы (Ғ. МШалахметов редакция алқасына кіреді).
«Прорыв» — книга, научно-популярная (соавтор Искаков Н.). М.: МТРК «Мир», ООО ИИА «Евразия+», ГЖО «Воскресенье», 2008. — 240 с.
«Тележурналистика: теория и практика». — Астана, 2008. Статья: «Эффективный опыт работы Евразийского национального университета им. Л. Н. Гумилева Республики Казахстан по формированию толерантности».
«Принцип пирамиды» — книга, научно-популярная (соавтор Искаков Н.). М.: ООО ИИА «Евразия+», ГЖО «Воскресенье», 2004, 2007. — 208 с.
«Мир приносит счастье» — книга, публицистическая. М.: МТРК «Мир», ООО ИИА «Евразия+», ГЖО «Воскресенье», 2000. — 351 с.
«Алматы-Дели» — телемост. Алма-Ата: Казахское ТВ (ЦТВ) — Индийское ТВ, 1986.
"Операция «Ритм» — цикл телепередач. Алма-Ата: Казахское ТВ (ЦТВ), 1979—1982.
«Испытание» — деректі фильм. Алма-Ата: Казахское ТВ (ЦТВ), 1977.
«Пульс Земли» — деректі фильм. Алма-Ата: Казахское ТВ, 1973.
«Вслед за Красным караваном» — цикл телепередач. Алма-Ата: Казахское ТВ, 1972. — 22 ч.
«Ровесники» — цикл телепередач. Алма-Ата: Казахское ТВ, 1968—1972. — 200 ч.
Дереккөздер
- Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ. (орыс.). Тексерілді, 28 қараша 2012.
- Белгілі журналист Ғаділбек Шалахметов өмірден өтті (қаз.). almaty.tv (4 сәуір 2024). Тексерілді, 7 сәуір 2024.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ғadilbek Minәzhuly Shalahmetov 9 mausym 1943 araly Astrahan oblysy 3 sәuir 2024 Almaty Қazakstan kenestik zhәne kazakstandyk publicist scenarijshi kogam kajratkeri 300 den astam gylymi zhәne publicistikalyk makalalardyn avtory Қazakstan Ұlttyk zharatylystanu gylymdar akademiyasynyn akademigi 2009 zhyldan bastap L N Gumilev atyndagy Euraziya ulttyk universitetinin teleradio zhәne kogammen bajlanys kafedrasynyn mengerushisi bolgan Ғadilbek ShalahmetovTolyk esimiҒadilbek Minәzhuly ShalahmetovTugan kүni9 mausym 1943 1943 06 09 Tugan zheri Astrahan oblysy KSROҚajtys bolgan kүni3 sәuir 2024 2024 04 03 80 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty ҚazakstanAzamattygy KSRO ҚazakstanҚyzmetipublicist scenarijshi kogam kajratkeriMarapattary men syjlyktaryҚurmet ordeniҚazakstannyn enbek sinirgen kajratkeriBilimi1961 1966 zhyldar Қazak politehnikalyk institutynyn metallurgiya fakultetinin studenti 1974 1976 zhyldar Scenarist pen rezhisser mamandygy bojynsha zhogary kurstaryn bitirgen Mәskeu MansabyEnbek zholyn Қazakstan gylym akademiyasynyn Metallurgiya zhәne bajytu institutynda zhumysshy apparatshy bolyp istep bastady Institutty tamamdagannan kejin ӨKMK nda balkytushy bolyp istedi 1967 zhyldan 1974 zhylga dejin Қazak teledidary bagdarlamalarynyn redaktory bas redaktory 1975 zhyly KSRO Memlekettik kinosyna karasty scenarij zhazushylar men rezhisserlarga arnalgan Zhogary kurstaryn bitirgen inzhener metallurg kinodramaturg Elita Elem halyktary akademiyasynyn akademigi Resej Zharatylystanu gylym akademiyasynyn akademigi Halykaralyk teledidar zhәne radio akademiyasynyn akademigi ҚKSR Memlekettik teleradio boliminin mengerushisi 1982 zhylga dejin Қazak teledidarynyn nasihattaushy bas redaktory kommentatory bolim mengerushisi 1982 zhyldan 1983 zhylga dejin ҚKSR Memlekettik kinosynyn bas redaktory 1983 zhyldan 1986 zhylga dejin ҚKSR Memlekettik teleradio komiteti toragasynyn orynbasary 1986 zhyldan 1990 zhylga dejin ҚKSR Teledidar zhәne radiotaralym zhonindegi memlekettik komitetinin toragasy Қazak KSR Baspasoz zhәne bukaralyk akparat kuraldary ministrinin birinshi orynbasary Қazak memlekettik teleradiohabar taratu kompaniyasynyn toragasy 1991 1992 1991 1992 zhyldary ҚKSR Prezidentinin baspasoz hatshysy Қazakstan Respublikasy baspa isi zhәne zhappaj akparat taratu ministrinin birinshi orynbasary 1992 zhyly Қazakstan Respublikasy Prezidenti baspasoz hatshysy kyzmetinin zhetekshisi kyzmetterin atkarady Memleketaralyk Mir teleradiokompaniyasynyn negizin kalaushy 1993 zhyldyn kantarynan 2002 zhyldyn mamyryna dejin Mir memle ketaralyk teleradiokompaniyasynyn prezidenti 1996 zhyldan bastap әlem halyktarynyn bүkilәlemdik klubynyn akademigi 2002 zhyldyn mamyrynan kazanyna dejin Mir MATRK vice prezidenti Қazakstan Respublikasy Premer ministrinin shtattan tys kenesshisi 2000 zhyldan bastap Қazinform kazak akparattyk agenttiginin prezidenti 2002 2004 Samuryk AҚ Prezidentinin kenesshisi 2007 2009 Қazakstan Respublikasy Parlament Mәzhilisinin deputaty 2004 2007 Қazakstan Ұlttyk zharatylystanu gylymdary akademiyasynyn ҚazҰZhҒA akademigi 2001 zhyldan bastap Resej Zharatylystanu gylymdary akademiyasynyn RZhҒA akademigi 2009 zhyldan bastap L N Gumilev atyndagy Euraziya ulttyk universitetinin zhurnalistika zhәne sayasattanu fakultetinin teleradio zhәne kogammen bajlanys kafedrasynyn mengerushisi 2024 zhyly 3 sәuir kүni Almatyda 80 zhasynda kajtys boldy MarapattaryҚazakstan marapattary Қurmet ordeni 2003 zhyldyn 8 zheltoksany Қazakstan Respublikasy Parlamentine 10 zhyl medali 2006 zhyldyn 17 kantary Қazakstannyn enbek sinirgen kyzmetkeri kurmetti atagy 1996 zhyldyn 9 zheltoksany Resej marapattary Pushkin medali 2007 zhyldyn 29 karashasy Mәskeuge 850 zhyl medali 1997 zhyldyn 26 akpany Syjakylary Ispytanie telefilminin scenariji үshin Leninsk Kommunistik Zhastar Odagy syjlygynyn laureaty Film sol zhyly Lejpcig kalasynda 1978 Halykaralyk kinodokumentalistika festivali syjlygymen marapattaldy Pavlodar Ekibastuz aumaktyk ondiristik keshen turaly telebagdarlama dajyndauda shygarmashylyk zhumysy үshin KSRO zhurnalister Odagy syjlygynyn laureaty 1982 Akademiyalyk atagy Қazakstan Ұlttyk zharatylystanu gylymdar akademiyasynyn akademigi Halykaralyk teledidar zhәne radio akademiyasynyn akademigiShetel kauymdastygyna mүsheligi2001 zhyly Resej Zharatylystanu gylym akademiyasynyn akademigi atandy RZhҒA 1996 zhyldan bastap Әlem halyktarynyn Bүkilәlemdik klubynyn akademigi 1993 zhyly Halykaralyk zhurnalister Odagy Federaciyasynyn toragasy boldy Mәskeu k Emori Universitetine karasty Karter ortalyktyn Telearna sayasaty ekizhakty AҚSh TMD zhonindegi komissiyasynyn mүshesi Atlanta Dzhordzhiya 1991 zhyldan bastap Shygarmashylyk kyzmetiFotokitap Kaspij neft i kultura Izdatel ROO Kazahstanskij soyuz dizajnerov Almaty k Gagarin koshesi 83 2011 Formirovanie tolerantnosti v polietnichnyh regionah Mәskeu Astana Dialogovoe partnerstvo Halykaralyk zhobasy Ғ MShalahmetov redakciya alkasyna kiredi Proryv kniga nauchno populyarnaya soavtor Iskakov N M MTRK Mir OOO IIA Evraziya GZhO Voskresene 2008 240 s Telezhurnalistika teoriya i praktika Astana 2008 Statya Effektivnyj opyt raboty Evrazijskogo nacionalnogo universiteta im L N Gumileva Respubliki Kazahstan po formirovaniyu tolerantnosti Princip piramidy kniga nauchno populyarnaya soavtor Iskakov N M OOO IIA Evraziya GZhO Voskresene 2004 2007 208 s Mir prinosit schaste kniga publicisticheskaya M MTRK Mir OOO IIA Evraziya GZhO Voskresene 2000 351 s Almaty Deli telemost Alma Ata Kazahskoe TV CTV Indijskoe TV 1986 Operaciya Ritm cikl teleperedach Alma Ata Kazahskoe TV CTV 1979 1982 Ispytanie derekti film Alma Ata Kazahskoe TV CTV 1977 Puls Zemli derekti film Alma Ata Kazahskoe TV 1973 Vsled za Krasnym karavanom cikl teleperedach Alma Ata Kazahskoe TV 1972 22 ch Rovesniki cikl teleperedach Alma Ata Kazahskoe TV 1968 1972 200 ch DerekkozderL N Gumilev atyndagy EҰU orys Tekserildi 28 karasha 2012 Belgili zhurnalist Ғadilbek Shalahmetov omirden otti kaz almaty tv 4 sәuir 2024 Tekserildi 7 sәuir 2024