Қожамжар шешен Қазиұлы

Қожамжар шешен Қазиұлы (шамамен 1845–1850 жылдары туған – өлген жылы белгісіз) — шешен. Оның шешендік атағы Қаратаудың теріскей, күнгей бетіндегі елдерге кең жайылған. Ол әсіресе Ескі Созақ, Қозмалдақ, Шолаққорған, Баба-ата, Құмкент, Шаян, Түркістан, Ащысай, Қантағы, Күшата, Атабай, Бабайқорған тағы сондай сол атыраптағы қала, қыстақтарды аралап өзінің шешендік, тапқырлық өнерімен елге кімсің "Қожамжар шешен" аталған өнерпаз еді. Ол Қоңырат тайпасы, Саңғыл, оның Ағысай атасынан.

Қожамжар шешен Қазиұлы
Туған күні	1845/50
Қайтыс болған күні	Белгісіз
Ұлты	Қазақ
Қызметі	Би

Сөздері

Есерсоқ болса ұл жаман,

Есуас болса қыз жаман,

Татымсыз болса тұз жаман,

Ерімесе мұз жаман,

Асу бермес құз жаман,

Табаннан өткен сыз жаман,

Тамшы өтсе үй жаман,

Шер тарқатпас күй жаман,

Сөзді ұқпас ми жаман.

Оқиға

Бір отырыста "адам неден қорқу керек?" деген сұраққа Қожамжар шешен табан астында былай деп жауап беріпті:

Құлақтанған күннен қорық,

Тұманды түннен қорық,

Тұншыға шыққан үннен қорық,

Қыстың бір күні қалса қорық,

Істің қырсығына алса қорық,

Ұйқыда шапқан жаудан қорық,

Әділдігін таппаған даудан қорық,

Сор татыған жерден қорық,

Кежегесі кері тартқан ерден қорық,

Ашық күнгі дауылдан қорық,

Қасыңда жүрген жаудан қорық!

Ертеңіне Момынқұлдың үйінен аттанар алдында, екі күннен бері оның әңгімесін зер сала тыңдап отырған Тілеуғабыл, Айтқұл, Қәдірсіз деген құдалары Қожамжар шешеннен "Ақылды мен ақылсыздың парқы қандай?" деп сұрағанда, ол мынаны айтыпты:

– Ақылсыз адам қайғысыз өмір сүреді. Оған дүние күйіп кетсе де бәрібір. Ал, ақылды адам қайғылы өмір сүреді. Ол әрбір ақымақтың бүлдірген ісіне күйініп жүреді. Әрбір бұзық-тентектің мінезіне күйіп-пісіп, шашы ағарады. Оларды тезге, жөнге саламын деп жүріп, өзінің есіл өмірін өкінумен өткізіп, ақырында қор болғанын өзі де сезбей қалады, - деген екен.

Дереккөздер

1. Төреқұл Н. Даланың дара ділмарлары. Алматы: Қазақстан, 2006 жыл. 560–562-беттер.
2. Төреқұл Н. Даланың дара ділмарлары. Алматы: Қазақстан, 2006 жыл. 560–562-беттер.
3. Қазақтың ата заңдары: Құжаттар, деректер және зерттеулер — Алматы: Жеті жарғы, 2006. 8-том, 424 бет.