Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Перицентр и апоцентр (көне грекше: περί «пери» — қасында, көне грекше: από «апо» — қашықтағандықты білдіреді, лат. centrum — орталық) — астрономиялық дененің орбитасының сол дененің центрінен ең жақын және ең қашық нүктелері.
2 Жер серігі орбитасы
3 Жер серігі
4 экватор
5 Жердің айналу білігі
6 перигей
7 апогей
«Центр» деген сөздің орнына әр астрономиялық денеде өзіне сәйкес атаулары қолданады. Мысалы, гелиос — Күн, гея — Жер, астра — Жұлдыз т.б.
Сондай-ақ, Ай жасанды серігінің орбитасының Ай центрінен ең жақын нүктесін периселений, ал ең қашық нүктесін апоселений деп атайды.
Күн төңірегінде айналатын ғаламшарлардың, астероидтардың, кометалардың апоцентрі мен перицентрін - апогелий мен перигелий деп атайды.
Шолпанның орбаталарындағыларды - перигесперий мен апогесперий дейді.
Жұлдыздардың төңірегіндегі орбиталырының нүктелері - периастр мен апоастр деп аталады.
Апоцентр тек эллипс тәрізді орбиталарда болады. Парабола немесе гипербола тәрізді орбиталарда тек перицентр болады.
| Астрономиялық дене | Перицентрі | Апоцентрі |
|---|---|---|
| General | Periapsis/Pericenter | Apoapsis/Apocenter |
| Галактика | Перигалактика | Апогалактика |
| Жұлдыз | Периастр | Апоастр |
| Күн | Перигелий | Апогелий |
| Меркурий | Перигермион | Апогермион |
| Шолпан | Перигесперий | Апогесперий |
| Жер | Перигей | Апогей |
| Ай | Периселений | Апоселенй |
| Марс | Периарион | Апоарион |
| Юпитер | Перизен | Апозен |
| Сатурн | Перисатурн | Апосатурн |
| Уран | Периуран | Апоуран |
| Нептун | Перипосейдон | Апопосейдон |
Перигелий мен апогелий
Кестеде ғаламшарлардың Күн төңірегіндегі орбиталарының перицентрлері мен апоцентрлері берілген:
| Ғаламшар | Перигелий дистанциясы | Апогелий дистанциясы |
|---|---|---|
| Меркурий | 46001009 км | 69817445 км |
| Шолпан | 107476170 км | 108942780 км |
| Жер | 147098291 км | 152098233 км |
| Марс | 206655215 км | 249232432 км |
| Юпитер | 740679835 км | 816001807 км |
| Сатурн | 1349823615 км | 1503509229 км |
| Уран | 2734998229 км | 3006318143 км |
| Нептун | 4459753056 км | 4537039826 км |
| Церера (астероидтар белбеуіндегі ергежейлі ғаламшар) | 380951528 км | 446428973 км |
| Плутон | 4436756954 км | 7376124302 км |
Дереккөздер
- — , 1995. — ISBN 0-385-47214-5.
- NASA planetary comparison chart http://solarsystem.nasa.gov/planets/compchart.cfm Мұрағатталған 14 қаңтардың 2015 жылы.
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Pericentr i apocentr kone grekshe peri peri kasynda kone grekshe apo apo kashyktagandykty bildiredi lat centrum ortalyk astronomiyalyk denenin orbitasynyn sol denenin centrinen en zhakyn zhәne en kashyk nүkteleri 1 Zher 2 Zher serigi orbitasy 3 Zher serigi 4 ekvator 5 Zherdin ajnalu biligi 6 perigej 7 apogej Centr degen sozdin ornyna әr astronomiyalyk denede ozine sәjkes ataulary koldanady Mysaly gelios Kүn geya Zher astra Zhuldyz t b Sondaj ak Aj zhasandy seriginin orbitasynyn Aj centrinen en zhakyn nүktesin periselenij al en kashyk nүktesin aposelenij dep atajdy Kүn tonireginde ajnalatyn galamsharlardyn asteroidtardyn kometalardyn apocentri men pericentrin apogelij men perigelij dep atajdy Sholpannyn orbatalaryndagylardy perigesperij men apogesperij dejdi Zhuldyzdardyn toniregindegi orbitalyrynyn nүkteleri periastr men apoastr dep atalady Apocentr tek ellips tәrizdi orbitalarda bolady Parabola nemese giperbola tәrizdi orbitalarda tek pericentr bolady Astronomiyalyk dene Pericentri ApocentriGeneral Periapsis Pericenter Apoapsis ApocenterGalaktika Perigalaktika ApogalaktikaZhuldyz Periastr ApoastrKүn Perigelij ApogelijMerkurij Perigermion ApogermionSholpan Perigesperij ApogesperijZher Perigej ApogejAj Periselenij AposelenjMars Periarion ApoarionYupiter Perizen ApozenSaturn Perisaturn AposaturnUran Periuran ApouranNeptun Periposejdon ApoposejdonPerigelij men apogelijKestede galamsharlardyn Kүn toniregindegi orbitalarynyn pericentrleri men apocentrleri berilgen Ғalamshar Perigelij distanciyasy Apogelij distanciyasyMerkurij 46001009 km 69817445 kmSholpan 107476170 km 108942780 kmZher 147098291 km 152098233 kmMars 206655215 km 249232432 kmYupiter 740679835 km 816001807 kmSaturn 1349823615 km 1503509229 kmUran 2734998229 km 3006318143 kmNeptun 4459753056 km 4537039826 kmCerera asteroidtar belbeuindegi ergezhejli galamshar 380951528 km 446428973 kmPluton 4436756954 km 7376124302 kmDerekkozder 1995 ISBN 0 385 47214 5 NASA planetary comparison chart http solarsystem nasa gov planets compchart cfm Muragattalgan 14 kantardyn 2015 zhyly Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998