Свекольник

Свекольник — қызылшадан пісірілген салқын суп. Аршылып, мұқият жуылған, жіңішкелеп немесе текшелен туралған қызылшаны сірке суы қосылған суға салып пісіріп алады. Пісуінен 10 минут бұрын аздап жаңа жиналған қызылшаның туралған сабағын қосады да, тұзын салып, суытады, нан квасын құяды, қабығын артып , ұсақтап туралған жас қияр, тұзға аунатқан көк пияз, жас петрушка не аскөк, қатты піскен жұмыртқа салады. Қаймақты қосып беруге болады. 4—5 тарелка (10 стакан су) мөлшеріне:

• 500 г жас қызылша
• 2 қияр
• 100 г көк пияз
• 2—3 жұмыртқа
• 1 /2 стакан қаймақ
• 1,5 л нан квасы керек;
• сірке суы
• көкөніс
• құмшекер мен тұзды әркім өз қалауынша қосады.

Диеталық свекольникке квас қосылмайды, оның орнына қызылша сорпасын, сірке суының орнына лимон қышқылын қосады; жұмыртқаның сары уызын жеуге болмайтындықтан, ұсақтап туралған ағын ғана қосады. 1 адамға арналған диеталық свекольникке:

• 150 г қызылша
• 1/4 стакан қаймақ
• 1 ас қасық құмшекер
• 1 жұмыртқаның ағы
• 1 жаңа жиналған қияр мен петрушка не аскөк
• 300 г қызылша сорпасы керек;
• лимон қышқылы
• құмшекер мен тұз әркімнің өз қалауына қарай.

Свекольникті бұрын жиналып алынған қызылшадан да пісіруге болады. Қыста оны үстіне жұмыртқаның шикі сары уызын құйып, ыстықтай ітуге болады. Аршылып, жуылған қызылшаны тұтас күйінде пісіреді. Қызылша кемінде 2,5—3 сағат піседі, сондықтан суы қайнап азайған сайын әуелгі қалпынан азайтпай еселеп тұру керек. Жайлап қайнатыл пісіріледі. Қызылша пісіп шыққаннан кейін, оны ірі үккішпен үгеді, лимон қышқылын, құмшекер, тұз салады- да, ыстық сорпасын құйыпараластырады. Суытқаннан кейін диеталық свекольник сияқты етіп жасап береді. 4—5 тәрелкеге:

• 500 г қызылша
• 1,5 шай қасық тұз
• 1/2 шай қасық лимон қышқылы
• 2 ас қасық құмшекер керек.

Мөлшері осынша ыстық свекольникке: 600 г қызылша, 2—3 шикі жұмыртқаның сары уызын қосса жетіп жатыр. Тұздығын дайындау: шикі жұмыртқаның сары уызын бір шөкім тұз қосып жақсылан езеді, 1 ас қасық қайнаған суық су қосады; аз-аздап ыстық сорпа құяды, жұмыртқаның сары уызын пісіп қалмау үшін үнемі араластырып тұрады да, одан соң үгітілген қызылшаға араластырады. Қоспалы свекольникті дастарқанға қояр алдында жасайды.

Дереккөздер

1. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9