Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шығыс Сібір теңізі – Солтүстік Мұзды мұхиттың Азия жағалауындағы шеткі айдыны. мен аралығында. Батысында Лаптевтер теңізімен, Д.Лаптев, Этерикан, Санников бұғаздарымен, шығысында , Лонг бұғазы және Врангель аралынан солтүстіктегі өңірмен жалғасады.
- Ауданы 913 мың км2
- суының көлемі 42 мың км3
- Орташа тереңдегі 45 м
- ең терең жері 915 м
| Шығыс Сібір теңізі | |
 | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Ауданы | 944 600 км² |
| Көлемі | 60 700 км³ |
| Тереңдігі | 915 м |
| Орташа тереңдігі | 66 м |
| Орналасуы | |
| 72° с. е. 164° ш. б. / 72° с. е. 164° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 72° с. е. 164° ш. б. / 72° с. е. 164° ш. б. (G) (O) (Я) | |
 Шығыс Сібір теңізі Ортаққорда | |
Жағалауы аз тілімделген. Шығанақтары:
- кірмелері
Теңізде бірнеше аралдар тобы орналасқан (Аюлы, Айон және Шалауров аралдары). Кейбір аралдардың дені қазынды мұз және құмнан тұруына байланысты шайылуға тез ұшырайды.
Шығыс Сібір теңізіне құятын өзендері:
- Колыма
- Алазея
- Индигирка
- Хрома
Теңіз жағалауының батыс бөлігі (Жаңа Сібір аралдарынан Колыма өзеніне дейін) ойпаңды, шығысы (Колыма өзенінен Лонг бұғазына дейін) таулы келеді. Шығыс Сібір теңізі қайраң үстінде орналасқан. Теңіз түбінің 72%-ы 50 мекеттілік тереңдіктен аспайды, солтүстік-шығыс шағын бөлігінде ғана 150 м-ге дейін барады. Ең үлкен тереңдік – 915 м, құрлықтық беткейге сәйкес келеді.
- Климаты арктикалық.
- Температурасы
- жазда 0 – 4°С
- қыста –28 – 30°С
- Суының температурасы өзен атырауларында 4 – 8°С
- Ашық теңіз 0 және –1°С
- Қыста мұз астындағы су тұздылығына байланысты –1,2 – 1,8°С,
- тереңіректе –1,5°С.
- Жылдық жауын-шашын мөлшері 100 – 200 мыс.
- Тұздығы 5 – 30‰.
Толысуы жарты тәуліктік, деңгейінің ауытқу амплитудасы 5 – 7 см-ден 25 см-ге дейін. Жел әсерінен қалыптасатын толқулар кейбір аудандарда 2 м-ден асады. Қыста теңіз беті түгелімен мұз құрсанады. Жазда бат. жағалауының бірнеше ондаған км-ден бірнеше жүздеген км-ге дейінгі мұзы кетеді, ал шығыс бөлігіндегі қалқыма мұздар негізінен жағалауда жаз бойы сақталып, тек қолайлы жағдайда ғана солтке шамалы жылжиды. Жағалық аудандарда бағалы балықтар (муксун, чир, омуль) кездеседі. Сүт қоректілерден итбалық, морж, мұз үстінде ақ аю тіршілік етеді. Шығыс Сібір теңізі – Солтүстік теңіз жолының маңызды бөлігі. Басты порттары: Певек (Чаун кірмесі), Амбарчик (Колыма атырауында). 1648 ж. С.Дежнев, Ф.Попов, т.б. Колыма өзенінен шығысқа Беринг бұғазына және Андырь өзеніне дейін зерттеген. 18 ғасырда тұңғыш рет Шығыс Сібір теңізі нің жағалауы және аралдары жазбаша сипатталып, картасы құрастырылды.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shygys Sibir tenizi Soltүstik Muzdy muhittyn Aziya zhagalauyndagy shetki ajdyny men aralygynda Batysynda Laptevter tenizimen D Laptev Eterikan Sannikov bugazdarymen shygysynda Long bugazy zhәne Vrangel aralynan soltүstiktegi onirmen zhalgasady Audany 913 myn km2 suynyn kolemi 42 myn km3 Ortasha terendegi 45 m en teren zheri 915 mShygys Sibir teniziSipattamasyAudany944 600 km Kolemi60 700 km Terendigi915 mOrtasha terendigi66 mOrnalasuy72 s e 164 sh b 72 s e 164 sh b 72 164 G O Ya Koordinattar 72 s e 164 sh b 72 s e 164 sh b 72 164 G O Ya Shygys Sibir teniziShygys Sibir tenizi Ortakkorda Zhagalauy az tilimdelgen Shyganaktary kirmeleri Tenizde birneshe araldar toby ornalaskan Ayuly Ajon zhәne Shalaurov araldary Kejbir araldardyn deni kazyndy muz zhәne kumnan turuyna bajlanysty shajyluga tez ushyrajdy Shygys Sibir tenizine kuyatyn ozenderi Kolyma Alazeya Indigirka Hroma Teniz zhagalauynyn batys boligi Zhana Sibir araldarynan Kolyma ozenine dejin ojpandy shygysy Kolyma ozeninen Long bugazyna dejin tauly keledi Shygys Sibir tenizi kajran үstinde ornalaskan Teniz tүbinin 72 y 50 mekettilik terendikten aspajdy soltүstik shygys shagyn boliginde gana 150 m ge dejin barady En үlken terendik 915 m kurlyktyk betkejge sәjkes keledi Klimaty arktikalyk Temperaturasy zhazda 0 4 S kysta 28 30 S Suynyn temperaturasy ozen atyraularynda 4 8 S Ashyk teniz 0 zhәne 1 S Қysta muz astyndagy su tuzdylygyna bajlanysty 1 2 1 8 S terenirekte 1 5 S Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri 100 200 mys Tuzdygy 5 30 Tolysuy zharty tәuliktik dengejinin auytku amplitudasy 5 7 sm den 25 sm ge dejin Zhel әserinen kalyptasatyn tolkular kejbir audandarda 2 m den asady Қysta teniz beti tүgelimen muz kursanady Zhazda bat zhagalauynyn birneshe ondagan km den birneshe zhүzdegen km ge dejingi muzy ketedi al shygys boligindegi kalkyma muzdar negizinen zhagalauda zhaz bojy saktalyp tek kolajly zhagdajda gana soltke shamaly zhylzhidy Zhagalyk audandarda bagaly balyktar muksun chir omul kezdesedi Sүt korektilerden itbalyk morzh muz үstinde ak ayu tirshilik etedi Shygys Sibir tenizi Soltүstik teniz zholynyn manyzdy boligi Basty porttary Pevek Chaun kirmesi Ambarchik Kolyma atyrauynda 1648 zh S Dezhnev F Popov t b Kolyma ozeninen shygyska Bering bugazyna zhәne Andyr ozenine dejin zerttegen 18 gasyrda tungysh ret Shygys Sibir tenizi nin zhagalauy zhәne araldary zhazbasha sipattalyp kartasy kurastyryldy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet