Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Пенициллин, толық атауы бензилпенициллин— түрлі микробтарға қарсы, іріңді жараны, өкпе қабынуын, баспа, соз және басқа ауруларды емдеуге қолданылатын антибиотик. Ол ең әсерлі антибиотиктердің бірі. Пенициллин көптеген іріңді бактерияларды қоса алғанда, бактериялардың көптеген түрін жояды.
Бірақ: ол іш өткенге, зәр шығаратын мүшелерге түскен инфекцияға, сегізкөз ауруына, көгеріп іскенге, әдеттегі салқын тигенге, қызылшаға немесе басқа дә вирустық инфекцияларда көмектеспейді. Пенициллин миллиграммен (мг) немесе бірлікпен (бр) — бірлік өлшемімен өлшенеді. Пенициллин үшін 250мг=400000бр.
Қазір пенициллиннің түрі көп (экмоновоциллин, новоциллин). Ал феноксиметил пенициллинді ішуге болады. Пенициллиннің құрғақ түрін жараға себеді, ал ерітіндісімен жараны жуып емдейді.
Тарихы
1928 жылы өзінің «салақтығынан», Флеминг пенициллин преператының негізін қалады. Ол Петри кеселерінің көгеріп кеткен біреуінің ішіне үңіліп, бактерия колонналарының мөлдір күйге енгенін байқайды. Соның арқасында ғылымға үлкен жаңалық әкеліп, бактериялық денелерді бұзатын пенициллин белсенді затын ойлап табады. Бастапқыда ол өзі ашқан жаңалықтың көмегімен дәрі жасауға болатынына аса сене қоймайды. Бірақ оның ісін Говард Флори мен Эрнст Борис Чейн деген мамандар 1940 - 1941 жылдар аралығында жалғастырып, пенициллинді тазалау әдісін тәжірибеге енгізді. Олар алғаш болып бактериялық инфекцияларға қарсы емдеу үшін қолданған.
Ал пенициллинді жаппай өндіру ісі Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде жолға қойылды. 1945 жылы Александр Флеминг пен жоғарыда аттары аталған екі ғалымға физиология және медицина саласы бойынша Нобель сыйлығы табыс етілді.
Қатері және сақтық шаралары
Көптеген адамдар үшін пенициллин аса пайдалы да сенімді дәрілердің бірі болып табылады. Пенициллинді шектен тыс қолдану оларға зиян келтірмейді, тек қаржысын ғана шығын етеді. Пенициллинді аз мөлшерде қолданған жағдайда ол инфекцияны толық жоя алмайды және бактериялар пенициллинге үйреніп, оған берілмейтін болып алады (оларды жою қиындайды).
Кейбір адамдарда пенициллин аллергиялық реакция туғызады. Қызыл таңдақтар немесе қызыл бөрітпелер шығып, қышуы аллергиялық реакциялардың жеңіл түріне жатады. Бұл көбіне пенициллин шанышқаннан кейін бірнеше сағаттан немесе бірнеше күннен кейін пайда болып, бірнеше күндерге созылуы мүмкін. Антигистаминдер қышығанды басуға көмектеседі. Сиректеу жағдайда қауіпті реакциялар туғызады, бұл аллергиялық естен тану деп аталады. Пенициллинді шанышқаннан немесе ішкеннен кейін адамның беті кенеттен бозарып, дем алысы қиындайды да ол естен танады. Бұл жағдайда жедел (адреналин) қолдану керек. Пенициллинді қабылдай алмайтын адамдар таблетка түріндегі тетрациклинмен немесе эритромицинмен емделуіне болады. Пенициллиннен жазылатын көптеген инфекциялардан оның таблеткасын ішіп те ойдағыдай жазылуға болады. Пенициллинді егу оны таблетка түрінде қабылдаудан көрі қауіптірек. Пенициллинді ушыққан және аса қауіпті жұқпалы аурулар кезінде ғана шанышу керек.
Пенициллинге берілмеу
Кейде пенициллин өзі бұрын жойып келген инфекцияларға қарсы әсер ете алмайтын болып қалады. Бұл бактериялардың пенициллинге берілмеу қасиеті қалыптасуынан болады, бұдан әрі пенициллин бұл бактерияларды жоя алмайды. Кейде пенициллинге берілмеу қасиеті қалыптасатын инфекцияларға мыналар жатады: импетиго (тері бөрітпесі), іріңді бөрітпе және сүйек инфекциясы (остеомиелит). Егер осы инфекциялардың біреуі әдеттегі пенициллиннен жазылмаса, басқа антибиотиктерді немесе пенициллиннің айрықша түрлерін (метициллин, нафциллин, оксациллин, диклксациллин) қолданып көріңіз, олар көмектесуі мүмкін. Бүгінгі таңда дүние жүзі елдерінің көпшілігінде соз пенициллинге берілмейтін болып алды. Кейде өкпе талауратуы пенициллиннен жазылмайды, мұндайда ко-тримоксазол немесе эритромицинді қолданып көріңіз. Пенициллинді шанышқан кезде, әрқашанда адреналин (эпинефрин) дайын тұрсын. Қандай да болмасын аллергиялық реакция бір-ақ рет болғанның өзінде ол адам ешқашан да пени-циллиннің немесе ампициллиннің ешқандайда түрін, таблеткасын да, шанышатынын да қабылдамауға тиіс. Өйткені екінші қайталанған реакция анағұрлым қауіпті болуы, тіпті өлтіріп жіберуі мүмкін. (Бірақ пенициллин ішкен кезде ішіңіз өтсе, ол аллергиялық реакциядан емес. Бұл үшін пенициллинді қабылдауды тоқтатуға болмайды).
Дереккөздер
- А.А.Сүлейменов, М.Исамбаев. «Медициналық анықтама». «Қазақстан» баспасы. Алматы, 1968. −295 б.
- Вернер, Дэвид. Халыққа медициналық жәрдем көрсету жөніндегі (Анықтамалық). Қазақ тіліне аударғандар: Айымбетов М, Бермаханов А.—Алматы: "Демалыс", "Қазақстан", 1994— 506 бет.
ISBN 5-615-01453-9 (Осы кітаптың кез келген бөлігін коммерциялық емес мақсатта көшіруге және таратуға басып шығарушылар арнайы рұқсат берген. Сол үшін оларға көп-көп рақмет!)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Penicillin tolyk atauy benzilpenicillin tүrli mikrobtarga karsy irindi zharany okpe kabynuyn baspa soz zhәne baska aurulardy emdeuge koldanylatyn antibiotik Ol en әserli antibiotikterdin biri Penicillin koptegen irindi bakteriyalardy kosa alganda bakteriyalardyn koptegen tүrin zhoyady Benzilpenicillin himiyalyk kosyndy sulbasyBenzilpenicillin himiyalyk kosyndy sulbasynyn 3D korinisi Birak ol ish otkenge zәr shygaratyn mүshelerge tүsken infekciyaga segizkoz auruyna kogerip iskenge әdettegi salkyn tigenge kyzylshaga nemese baska dә virustyk infekciyalarda komektespejdi Penicillin milligrammen mg nemese birlikpen br birlik olshemimen olshenedi Penicillin үshin 250mg 400000br Қazir penicillinnin tүri kop ekmonovocillin novocillin Al fenoksimetil penicillindi ishuge bolady Penicillinnin kurgak tүrin zharaga sebedi al eritindisimen zharany zhuyp emdejdi Tarihy1928 zhyly ozinin salaktygynan Fleming penicillin preperatynyn negizin kalady Ol Petri keselerinin kogerip ketken bireuinin ishine үnilip bakteriya kolonnalarynyn moldir kүjge engenin bajkajdy Sonyn arkasynda gylymga үlken zhanalyk әkelip bakteriyalyk denelerdi buzatyn penicillin belsendi zatyn ojlap tabady Bastapkyda ol ozi ashkan zhanalyktyn komegimen dәri zhasauga bolatynyna asa sene kojmajdy Birak onyn isin Govard Flori men Ernst Boris Chejn degen mamandar 1940 1941 zhyldar aralygynda zhalgastyryp penicillindi tazalau әdisin tәzhiribege engizdi Olar algash bolyp bakteriyalyk infekciyalarga karsy emdeu үshin koldangan Al penicillindi zhappaj ondiru isi Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde zholga kojyldy 1945 zhyly Aleksandr Fleming pen zhogaryda attary atalgan eki galymga fiziologiya zhәne medicina salasy bojynsha Nobel syjlygy tabys etildi Қateri zhәne saktyk sharalaryKoptegen adamdar үshin penicillin asa pajdaly da senimdi dәrilerdin biri bolyp tabylady Penicillindi shekten tys koldanu olarga ziyan keltirmejdi tek karzhysyn gana shygyn etedi Penicillindi az molsherde koldangan zhagdajda ol infekciyany tolyk zhoya almajdy zhәne bakteriyalar penicillinge үjrenip ogan berilmejtin bolyp alady olardy zhoyu kiyndajdy Kejbir adamdarda penicillin allergiyalyk reakciya tugyzady Қyzyl tandaktar nemese kyzyl boritpeler shygyp kyshuy allergiyalyk reakciyalardyn zhenil tүrine zhatady Bul kobine penicillin shanyshkannan kejin birneshe sagattan nemese birneshe kүnnen kejin pajda bolyp birneshe kүnderge sozyluy mүmkin Antigistaminder kyshygandy basuga komektesedi Sirekteu zhagdajda kauipti reakciyalar tugyzady bul allergiyalyk esten tanu dep atalady Penicillindi shanyshkannan nemese ishkennen kejin adamnyn beti kenetten bozaryp dem alysy kiyndajdy da ol esten tanady Bul zhagdajda zhedel adrenalin koldanu kerek Penicillindi kabyldaj almajtyn adamdar tabletka tүrindegi tetraciklinmen nemese eritromicinmen emdeluine bolady Penicillinnen zhazylatyn koptegen infekciyalardan onyn tabletkasyn iship te ojdagydaj zhazyluga bolady Penicillindi egu ony tabletka tүrinde kabyldaudan kori kauiptirek Penicillindi ushykkan zhәne asa kauipti zhukpaly aurular kezinde gana shanyshu kerek Penicillinge berilmeuKejde penicillin ozi buryn zhojyp kelgen infekciyalarga karsy әser ete almajtyn bolyp kalady Bul bakteriyalardyn penicillinge berilmeu kasieti kalyptasuynan bolady budan әri penicillin bul bakteriyalardy zhoya almajdy Kejde penicillinge berilmeu kasieti kalyptasatyn infekciyalarga mynalar zhatady impetigo teri boritpesi irindi boritpe zhәne sүjek infekciyasy osteomielit Eger osy infekciyalardyn bireui әdettegi penicillinnen zhazylmasa baska antibiotikterdi nemese penicillinnin ajryksha tүrlerin meticillin nafcillin oksacillin diklksacillin koldanyp koriniz olar komektesui mүmkin Bүgingi tanda dүnie zhүzi elderinin kopshiliginde soz penicillinge berilmejtin bolyp aldy Kejde okpe talauratuy penicillinnen zhazylmajdy mundajda ko trimoksazol nemese eritromicindi koldanyp koriniz Penicillindi shanyshkan kezde әrkashanda adrenalin epinefrin dajyn tursyn Қandaj da bolmasyn allergiyalyk reakciya bir ak ret bolgannyn ozinde ol adam eshkashan da peni cillinnin nemese ampicillinnin eshkandajda tүrin tabletkasyn da shanyshatynyn da kabyldamauga tiis Өjtkeni ekinshi kajtalangan reakciya anagurlym kauipti boluy tipti oltirip zhiberui mүmkin Birak penicillin ishken kezde ishiniz otse ol allergiyalyk reakciyadan emes Bul үshin penicillindi kabyldaudy toktatuga bolmajdy DerekkozderA A Sүlejmenov M Isambaev Medicinalyk anyktama Қazakstan baspasy Almaty 1968 295 b Verner Devid Halykka medicinalyk zhәrdem korsetu zhonindegi Anyktamalyk Қazak tiline audargandar Ajymbetov M Bermahanov A Almaty Demalys Қazakstan 1994 506 bet ISBN 5 615 01453 9 Osy kitaptyn kez kelgen boligin kommerciyalyk emes maksatta koshiruge zhәne taratuga basyp shygarushylar arnajy ruksat bergen Sol үshin olarga kop kop rakmet