Қарашай-малқар тілі (къарачай-малкъар тил) — қарашайлар мен малқарлар сөйлейтін, түркі тілдері жанұясына жататын қыпшақ тілдерінің бірі. Оның екі диалектісі бар, айырмашылығы — қарашайлар /tʃ/ және /ʒ/, ал малқарлар /ts/ және /z/ деген екі дыбысты қолданады.
Қарашай-Малқар Къарачай-Малкъар/Qaraçay-Malqar | ||
---|---|---|
Сөйлеу орны: | Ресей | |
Аумағы: | Қабарда-Балқария, | |
Барлық сөйлеушілері: | 400,000 | |
: | Алтай (даулы) Түркі Қыпшақ Құман-Қыпшақ Қарашай-Малқар | |
: | Кириллица | |
Тіл белгілері | ||
ISO 639-1: | ешқандай | |
: | krc | |
: | krc
| |
Құлақтандыру: Бұл бетте IPA фонетикалық юникод нышандары болуы мүмкін. |
Түркі тілдерінің қыпшақ тобына жатады. Негізінен Ресей Федерациясының Қарашай-Шеркес және Қабарда-Балқар республикаларында таралған. Осы екі республиканың мемлекеттік тілі болып табылады. Ресейде 303 мың адам сөйлейді (2002). Қазіргі жазуы кириллицаға негізделген.
Әліпбиі
Қазір қолданылстағы қарашай-балқар әліпбиі;
А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Д д | Дж дж | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
М м | Н н | Нг нг | О о | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | ъ |
Ы ы | ь | Э э | Ю ю | Я я |
Мысалдар
Қазақша | Қарашай-балқарша (кирил) | Қарашай-балқарша (latın) |
---|---|---|
Сәлеметсіз бе! | Кюнюгюз ашхы болсун! | Künügüz aşhı bolsun! |
Қалайсыз? | Къалайсыз? | Qalaysız? |
Сенің атың кім? | Сени атынг къалайды? | Seni atıñ qalaydı? |
Сенің жасың нешеде? | Санга ненча джыл болады? | Saña nença cıl boladı? |
Кешіріңіз! | Кечериксиз! | Keçeriksiz! |
Бала шөлмекті сындырды. | Джашчыкъ шышаны сындырды. | Caşçıq şışanı sındırdı! |
Сандар
- 0. ноль
- 1. бир
- 2. эки
- 3. юч
- 4. тёрт
- 5. беш
- 6. алты
- 7. джети
- 8. сегиз
- 9. тогъуз
- 10.он
Сілтемелер
- "[1] Ethnologue"
Сыртқы сілтемелер
- http://salpagarov.narod.ru Қарашай-балқар тілі мен халқы туралы мәліметтер (орыс және қарашай-балқар тілдерінде)
- http://kcr.narod.ru/dictionary/kkrs.htm қарашай-балқар тілінің сөз тізімі (орысша)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қarashaj malkar tili karachaj malkar til karashajlar men malkarlar sojlejtin tүrki tilderi zhanuyasyna zhatatyn kypshak tilderinin biri Onyn eki dialektisi bar ajyrmashylygy karashajlar tʃ zhәne ʒ al malkarlar ts zhәne z degen eki dybysty koldanady Қarashaj Malkar Karachaj Malkar Qaracay MalqarSojleu orny Resej Aumagy Қabarda Balkariya Barlyk sojleushileri 400 000 Altaj dauly Tүrki Қypshak Қuman Қypshak Қarashaj Malkar KirillicaTil belgileriISO 639 1 eshkandaj krc krc Қulaktandyru Bul bette IPA fonetikalyk yunikod nyshandary boluy mүmkin Tүrki tilderinin kypshak tobyna zhatady Negizinen Resej Federaciyasynyn Қarashaj Sherkes zhәne Қabarda Balkar respublikalarynda taralgan Osy eki respublikanyn memlekettik tili bolyp tabylady Resejde 303 myn adam sojlejdi 2002 Қazirgi zhazuy kirillicaga negizdelgen ӘlipbiiҚazir koldanylstagy karashaj balkar әlipbii A a B b V v G g G g D d Dzh dzh E eYo yo Zh zh Z z I i J j K k K k L lM m N n Ng ng O o P p R r S s T tU u F f H h C c Ch ch Sh sh Sh sh Y y E e Yu yu Ya yaMysaldarҚazaksha Қarashaj balkarsha kiril Қarashaj balkarsha latin Sәlemetsiz be Kyunyugyuz ashhy bolsun Kunuguz ashi bolsun Қalajsyz Kalajsyz Qalaysiz Senin atyn kim Seni atyng kalajdy Seni atin qalaydi Senin zhasyn neshede Sanga nencha dzhyl bolady Sana nenca cil boladi Keshiriniz Kecheriksiz Keceriksiz Bala sholmekti syndyrdy Dzhashchyk shyshany syndyrdy Casciq sisani sindirdi Sandar0 nol 1 bir 2 eki 3 yuch 4 tyort 5 besh 6 alty 7 dzheti 8 segiz 9 toguz 10 onSiltemeler 1 Ethnologue Syrtky siltemelerhttp salpagarov narod ru Қarashaj balkar tili men halky turaly mәlimetter orys zhәne karashaj balkar tilderinde http kcr narod ru dictionary kkrs htm karashaj balkar tilinin soz tizimi oryssha