Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шахта (нем. Schacht, Schaft — дің, оқпан) — жер астынан пайдалы кен қазу жұмыстарын жүзеге асыратын тау-кен кәсіпорны. Ол жер астындағы кен қазбасынан және жер үстіндегі құрылыстардан (копер, Шахта үсті үйі, қойма, әкімшілік-тұрмыс ғимараты, т.б.) құралады. Қазып алынатын кеннің мөлшеріне қарай орташа Шахтаның жылдық өнімділігі 2 — 3 млн. тоннға, ал ірі Шахталардың жылдық өнімділігі 8 — 10 млн тоннға дейін жетеді. Шахтада бірнеше мыңға дейін жұмысшылар мен инженерлер жұмыс істейді. Сирек металдар мен алтын өндірісіндегі Шахталардың қуаты шағын (жылдық өнімділігі 150 — 200 мың т) болады. Шахтаның тереңдігі кеннің орналасу қалпына (жатысына) және оның құндылығына байланысты. Қазіргі Шахталардың орташа тереңділігі 1000 метрдей, ең терең Шахта Африка мен (3,5 — 3,8 км). Шахта неғұрлым тереңдеген сайын жер асты жұмыстары қиындай түседі. Әрбір 25 — 30 м тереңдікте ауаның температурасы 1С-қа өседі де, қазбаны таза ауамен қамтамасыз ету қиындайтындықтан арнайы қондырғы қолданылады . Сонымен қатар кендегі тау жыныстарының ішкі қысымының өзгеруінен қауіп тудыратын әртүрлі құбылыстар (кен дүмпуі, кен қопарылуы, т.б.) пайда болады. Шахта ішінде кен қазу, тас көмір қабатын бұзу, кенді тиеу, тасу және жұмыс қауіпсіздігін сақтау үшін тіреулер орнату, т.б. жұмыстарды машина атқарады . Ірі Шахтадың арнаулы темір жолы, құрал-жабдық жасайтын шеберханалары, т.б. болады.
Сілтемелер
- Қазақ Энциклопедиясы, 9 том.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shahta nem Schacht Schaft din okpan zher astynan pajdaly ken kazu zhumystaryn zhүzege asyratyn tau ken kәsiporny Ol zher astyndagy ken kazbasynan zhәne zher үstindegi kurylystardan koper Shahta үsti үji kojma әkimshilik turmys gimaraty t b kuralady Қazyp alynatyn kennin molsherine karaj ortasha Shahtanyn zhyldyk onimdiligi 2 3 mln tonnga al iri Shahtalardyn zhyldyk onimdiligi 8 10 mln tonnga dejin zhetedi Shahtada birneshe mynga dejin zhumysshylar men inzhenerler zhumys istejdi Sirek metaldar men altyn ondirisindegi Shahtalardyn kuaty shagyn zhyldyk onimdiligi 150 200 myn t bolady Shahtanyn terendigi kennin ornalasu kalpyna zhatysyna zhәne onyn kundylygyna bajlanysty Қazirgi Shahtalardyn ortasha terendiligi 1000 metrdej en teren Shahta Afrika men 3 5 3 8 km Shahta negurlym terendegen sajyn zher asty zhumystary kiyndaj tүsedi Әrbir 25 30 m terendikte auanyn temperaturasy 1 S ka osedi de kazbany taza auamen kamtamasyz etu kiyndajtyndyktan arnajy kondyrgy koldanylady Sonymen katar kendegi tau zhynystarynyn ishki kysymynyn ozgeruinen kauip tudyratyn әrtүrli kubylystar ken dүmpui ken koparyluy t b pajda bolady Shahta ishinde ken kazu tas komir kabatyn buzu kendi tieu tasu zhәne zhumys kauipsizdigin saktau үshin tireuler ornatu t b zhumystardy mashina atkarady Iri Shahtadyn arnauly temir zholy kural zhabdyk zhasajtyn sheberhanalary t b bolady SiltemelerҚazak Enciklopediyasy 9 tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz