Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Эльзас (Alsace) – Шығыс Франциядағы, Рейн өзені алабындағы тарихи аймақ. Аум. 8,2 мың км². Құрамында Төменгі және Жоғарғы Рейн департаменттері барлық Халқы 1,5 млн-нан астам (2003), этникалық құрамы негізінен эльзастықтардан тұрады. Негізгі қаласы – Страсбург порты. Эльзас – маңызды өнеркәсіптік – а. ш-ты аудан. Еңбекке жарамды халқының басым бөлігі өнеркәсіп саласында жұмыс істейді. Калий тұздары өндіріледі. Рейн өзенінде СЭС орналасқан. Өнеркәсібінің негізгі салалары – машина жасау, металл өңдеу, тоқыма. Машина жасаудың маңызды орт-тары – Страсбур мен Мюлуз, тоқыма өнеркәсібінің орт-тары – Страсбур мен Кольмар қалалары. Мұнай өңдеу, тағам (сыра, жүзім шараптарын шығару, ұн, ірімшік), темекі, ағаш кесу мен қағаз, шыны, тігін кәсіпорындары жұмыс істейді. Ауыл шарушылығы өнімдерінің жартысынан астамын мал шарушылығы (сүтті ірі қара, шошқа, құс өсіру) береді. Бидай, қара бидай, картоп, қант қызылшасы, темекі, мал азықтық дақылдар, тауларының етегінде жүзім өсіріледі. Эльзас жөніндегі алғашқы деректер 7 ғасырдағы жазба ескерткіштерде кездеседі. 7 ғасырдың соңы – 8 ғасырдың 1-жартысында герцогтік, одан кейін Каролингтер мемлекетінің құрамында – графтық болды. 870 ж. Э. Лотарингияның шығыс бөлігінің құрамында Шығыс Франк корольдігінің қарамағына өтті. Аймақтық Италиядан Германия мен Францияға қарай өтетін сауда жолдарында орналасуы 12 ғ-да оның қалаларының экон. және саяси жағынан дамуына жағдай жасады. Қалалардың көпшілігі өзін-өзі басақаруға қол жеткізді, кейбіреулері империялық мәртебеге ие болды. 13 – 14 ғасырларда шұға тоқу, шарап жасау дамыды. 15 – 16 ғасырларда Эльзас реформация мен гуманизмнің маңызды орт. болып, Страсбургте кітап басып шығару ісі тез дами бастады. 15 ғасырдың соңы – 16 ғасырдың бас кезінде Эльзасты шаруалар мен қала кедейлерінің қозғалысы шарпыды. 1648 ж. Вестфаль бітімі бойынша Эльзасты Францияға қарады, бірақ империялық қалалар Қасиетті Рим империясы қарамағында қалып қойды. 1673 ж. француз королі Людовик XІV Э-тың 10 қаласын, ал 1681 ж. Страсбургты басып алды. Рисвик бітімі бойынша (1697) Страсбург пен басқа да эльзастық жерлер Францияға бекітілді. 1871 ж. Франкфурт бітіміне сай Франциядан тартып алынған Э. пен Шығыс Лотарингия Германияға қосылып, Эльзас-Лотарингия жерін құрады. Бұл жер 1919 жылғы Версаль бейбіт келісімі бойынша Францияға қайтарылып берілді. 1940 – 45 ж. Эльзас пен Лотарингияны фашистық Германия басып алды. Фаш. Германия талқандалғаннан кейін Э. біржолата Францияға қайтарылды. Г. Көкебаева
Дереккөздер
<references>
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Elzas Alsace Shygys Franciyadagy Rejn ozeni alabyndagy tarihi ajmak Aum 8 2 myn km Қuramynda Tomengi zhәne Zhogargy Rejn departamentteri barlyk Halky 1 5 mln nan astam 2003 etnikalyk kuramy negizinen elzastyktardan turady Negizgi kalasy Strasburg porty Elzas manyzdy onerkәsiptik a sh ty audan Enbekke zharamdy halkynyn basym boligi onerkәsip salasynda zhumys istejdi Kalij tuzdary ondiriledi Rejn ozeninde SES ornalaskan Өnerkәsibinin negizgi salalary mashina zhasau metall ondeu tokyma Mashina zhasaudyn manyzdy ort tary Strasbur men Myuluz tokyma onerkәsibinin ort tary Strasbur men Kolmar kalalary Munaj ondeu tagam syra zhүzim sharaptaryn shygaru un irimshik temeki agash kesu men kagaz shyny tigin kәsiporyndary zhumys istejdi Auyl sharushylygy onimderinin zhartysynan astamyn mal sharushylygy sүtti iri kara shoshka kus osiru beredi Bidaj kara bidaj kartop kant kyzylshasy temeki mal azyktyk dakyldar taularynyn eteginde zhүzim osiriledi Elzas zhonindegi algashky derekter 7 gasyrdagy zhazba eskertkishterde kezdesedi 7 gasyrdyn sony 8 gasyrdyn 1 zhartysynda gercogtik odan kejin Karolingter memleketinin kuramynda graftyk boldy 870 zh E Lotaringiyanyn shygys boliginin kuramynda Shygys Frank koroldiginin karamagyna otti Ajmaktyk Italiyadan Germaniya men Franciyaga karaj otetin sauda zholdarynda ornalasuy 12 g da onyn kalalarynyn ekon zhәne sayasi zhagynan damuyna zhagdaj zhasady Қalalardyn kopshiligi ozin ozi basakaruga kol zhetkizdi kejbireuleri imperiyalyk mәrtebege ie boldy 13 14 gasyrlarda shuga toku sharap zhasau damydy 15 16 gasyrlarda Elzas reformaciya men gumanizmnin manyzdy ort bolyp Strasburgte kitap basyp shygaru isi tez dami bastady 15 gasyrdyn sony 16 gasyrdyn bas kezinde Elzasty sharualar men kala kedejlerinin kozgalysy sharpydy 1648 zh Vestfal bitimi bojynsha Elzasty Franciyaga karady birak imperiyalyk kalalar Қasietti Rim imperiyasy karamagynda kalyp kojdy 1673 zh francuz koroli Lyudovik XIV E tyn 10 kalasyn al 1681 zh Strasburgty basyp aldy Risvik bitimi bojynsha 1697 Strasburg pen baska da elzastyk zherler Franciyaga bekitildi 1871 zh Frankfurt bitimine saj Franciyadan tartyp alyngan E pen Shygys Lotaringiya Germaniyaga kosylyp Elzas Lotaringiya zherin kurady Bul zher 1919 zhylgy Versal bejbit kelisimi bojynsha Franciyaga kajtarylyp berildi 1940 45 zh Elzas pen Lotaringiyany fashistyk Germaniya basyp aldy Fash Germaniya talkandalgannan kejin E birzholata Franciyaga kajtaryldy G KokebaevaElzastyn topografiyalyk kartasyDerekkozder lt references gt Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Myuluzdagy Sen Eten shirkeuiBlan koliElzastagy en biik nүkte Gran Ballon shyny Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 X tom