Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Метаморфизм – геологиялың денелердің температура, қысым, газ бен сұйық ерітінділер ықпалынан өзгеріске ұшырау үдерістері. бұл өзгерістер пайдалы қазба денелерінің жатые жағдайлары мен морфологиясына, таужыныстар мен пайдалы қазбалардың құрылымы мен бітіміне, минералдық және химиялық құрамына әсер етеді. Темір гидроксидтері метаморфизм кезінде магнетитке, пиролюзит пен манганит - браунитке, боксит - , опал - , - апатитке түрленеді; органикалың зат гранит тенеді; сазды тақтатастар анартас-слюдаларға өзгереді. Метаморфизм үдерістерінде қалыптасқан минералдар (магнетит, гематит, браунит, корунд, кварц, графит, ) жаңа физикалық-химиялың жағдайларда түрақты болады. Сонымен бірге экзогендік жағдайларда орнықты көптеген минералдар (күкірт, гипс, алунит, малахит, ) белгілі, бірақ олар метаморфизмде сақталмайды. Пайдалы қазба денелерінің пішіні жалпақтанады. Тұтас және секпілді кеннің қабат тәрізді, линза тәрізді, таспа тәрізді және желі тәрізділері басым таралады. Денелердің өлшемдері көбінесе ірі болады - ұзындығы мен ені бойынша ондаған километрге, қалыңдығы ондаған және жүздеген метрге жетеді. Метаморфогендік кенорындар метаморфталған және метаморфтық түрлерге бөлінеді. Метаморфталған кенорындар деп аймақтық және термалық жапсарлас метаморфизм үдерістерінде бұрын болған пайдалы қазба кенорындар бойынша қалыптасқандарды айтады. бұл үдерісте пайдалы қазба денелері де, сыйыстырушы таужыныстар да, пішіні, құрамы мен құрылысы бойынша метаморфтық белгілерді иемденеді, бірақ минералдық шикізаттың өнеркәсіптік қолдануы өзгермейді.
Кенорындар
Метаморфтық кенорындар таужыныстардың және көбінесе бүрын өнеркәсіптік маңызы болмаған кенорындардың метаморфизмге үшырау үдерісінде пайда болады. Сонымен, бұл жағдайда пайдалы қазбалардың өзі метаморфизм үдерістерінің нәтижесі болып табылады. Екі класс кенорындары да метаморфизмнің негізгі түрлеріне сай аймақтық-метаморфтық (немесе метаморфталған) және жапсарлық-метаморфталған (немесе метаморфтық) класшаларға бөлінеді. Метаморфизм аймақтық, динамометаморфизм және жанаспа метаморфизм болып ажыратылады. Метаморфизмге балқу және жел әсерінен мүжілу кезінде пайда болған тау жыныстарының өзгеру процестері жатпайды.
Пайдаланылған cілтемелер
- Қазақ Энциклопедиясы
- Пайдалы қазбалар. Оқулық. - Астана: Фолиант, 2008. - 440 б. ISBN 9965-35-411-1
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Metamorfizm geologiyalyn denelerdin temperatura kysym gaz ben sujyk eritindiler ykpalynan ozgeriske ushyrau үderisteri bul ozgerister pajdaly kazba denelerinin zhatye zhagdajlary men morfologiyasyna tauzhynystar men pajdaly kazbalardyn kurylymy men bitimine mineraldyk zhәne himiyalyk kuramyna әser etedi Temir gidroksidteri metamorfizm kezinde magnetitke pirolyuzit pen manganit braunitke boksit opal apatitke tүrlenedi organikalyn zat granit tenedi sazdy taktatastar anartas slyudalarga ozgeredi Metamorfizm үderisterinde kalyptaskan mineraldar magnetit gematit braunit korund kvarc grafit zhana fizikalyk himiyalyn zhagdajlarda tүrakty bolady Sonymen birge ekzogendik zhagdajlarda ornykty koptegen mineraldar kүkirt gips alunit malahit belgili birak olar metamorfizmde saktalmajdy Pajdaly kazba denelerinin pishini zhalpaktanady Tutas zhәne sekpildi kennin kabat tәrizdi linza tәrizdi taspa tәrizdi zhәne zheli tәrizdileri basym taralady Denelerdin olshemderi kobinese iri bolady uzyndygy men eni bojynsha ondagan kilometrge kalyndygy ondagan zhәne zhүzdegen metrge zhetedi Metamorfogendik kenoryndar metamorftalgan zhәne metamorftyk tүrlerge bolinedi Metamorftalgan kenoryndar dep ajmaktyk zhәne termalyk zhapsarlas metamorfizm үderisterinde buryn bolgan pajdaly kazba kenoryndar bojynsha kalyptaskandardy ajtady bul үderiste pajdaly kazba deneleri de syjystyrushy tauzhynystar da pishini kuramy men kurylysy bojynsha metamorftyk belgilerdi iemdenedi birak mineraldyk shikizattyn onerkәsiptik koldanuy ozgermejdi KenoryndarMetamorftyk kenoryndar tauzhynystardyn zhәne kobinese bүryn onerkәsiptik manyzy bolmagan kenoryndardyn metamorfizmge үshyrau үderisinde pajda bolady Sonymen bul zhagdajda pajdaly kazbalardyn ozi metamorfizm үderisterinin nәtizhesi bolyp tabylady Eki klass kenoryndary da metamorfizmnin negizgi tүrlerine saj ajmaktyk metamorftyk nemese metamorftalgan zhәne zhapsarlyk metamorftalgan nemese metamorftyk klasshalarga bolinedi Metamorfizm ajmaktyk dinamometamorfizm zhәne zhanaspa metamorfizm bolyp azhyratylady Metamorfizmge balku zhәne zhel әserinen mүzhilu kezinde pajda bolgan tau zhynystarynyn ozgeru procesteri zhatpajdy Pajdalanylgan ciltemelerҚazak Enciklopediyasy Pajdaly kazbalar Okulyk Astana Foliant 2008 440 b ISBN 9965 35 411 1Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz