I Уәлид, толық есімі әл-Уәлид ибн Абд әл-Мәлік (араб.: الوليد بن عبد الملك; 668—715) — 705—715 жылдары билік құрған, Умәйя әулетінің 6-шы халифі. Уәлидтің тұсында қарқында түрде Араб халифатының шекаралық экспансиясы жүріп жатты. Пиреней түбегіндегі, Орта Азия және Үнді өзені алабындағы жерлер жаулап алынды.
I әл-Уәлид ибн Абд әл-Мәлік الوليد بن عبد الملك | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
8 қазан 705 — 23 ақпан 715 | ||
Ізашары | Абд әл-Мәлік | |
Ізбасары | Сүлеймен | |
Өмірбаяны | ||
Діні | Ислам | |
Дүниеге келуі | 668 | |
Қайтыс болуы | 23 ақпан 715 | |
Династия | Умәйя әулеті | |
Әкесі | Абд әл-Мәлік ибн Маруан | |
Анасы | Уәлида бинт әл-Аббас | |
Балалары | Ибраһим ибн әл-Уәлид | |
I әл-Уәлид ибн Абд әл-Мәлік Ортаққорда | ||
өңдеу |
Өмірбаяны
I Уәлид Абд әл-Мәлік ибн Маруанның үлкен ұлы болатын, сондықтан халиф тағын әкесінің өлімінен кейін мұрагерлік жолмен алды. I Уәлидтен кейін билік інісі Сүлеймен ибн Абд әл-Мәлікке көшеді.
Испанияны жаулауы
I Уәлидтің әскеріне қолбасшы болып тағайындалған Мұса ибн Нусайр Солтүстік Африкадағы ішкі тәртіпті ретке келтіре отырып, Атлант мұхитына дейін жетеді. Сейта қамалы алынғаннан соң Гибралтар бұғазы арқылы Испанияға жол ашылады.
Осы кезде Испанияда ішкі алауыздықтар белең алып, еврейлерді қудалап жатқан болатын.
Испанияның ішкі жағдайын жақсы қолданған Мұса ибн Нусайр халифадан рұқсат алаып, 710 жылы Тариф ибн Мәлікті біршама әскермен бұғаздан өткізіп жібереді. Ол жеңіспен оралғаннан соң, артынша, Тариқ ибн Зияд бастаған мұсылман-араб әскерлері бұғаздан өтіп, Испанияға баса-көктеп кіреді. 711 жылы Саладо өзенінің маңында Испания патшасы Радерихпен шайқасып, мұсылман-арабтар жеңіске жетіп, Испания қалаларын біртіндеп жаулап ала бастайды. Соңында Испания астанасы – да арабтардың қол астына өтеді.
I Уәлид Туған күні: 668 Қайтыс болған күні: 23 ақпан 715 | ||
Ізашары: Абд әл-Мәлік ибн Маруан | Ислам халифатының халифі Умәйядтар халифаты 705 – 23 ақпан 715 | Ізбасары: Сүлеймен ибн Абд әл-Мәлік |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
I Uәlid tolyk esimi әl Uәlid ibn Abd әl Mәlik arab الوليد بن عبد الملك 668 715 705 715 zhyldary bilik kurgan Umәjya әuletinin 6 shy halifi Uәlidtin tusynda karkynda tүrde Arab halifatynyn shekaralyk ekspansiyasy zhүrip zhatty Pirenej tүbegindegi Orta Aziya zhәne Үndi ozeni alabyndagy zherler zhaulap alyndy I әl Uәlid ibn Abd әl Mәlik الوليد بن عبد الملكLauazymyUmәjyadtar halifatynyn 6 halifi8 kazan 705 23 akpan 715Izashary Abd әl MәlikIzbasary SүlejmenӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 668 0668 Қajtys boluy 23 akpan 715 0715 02 23 Dinastiya Umәjya әuletiӘkesi Abd әl Mәlik ibn MaruanAnasy Uәlida bint әl AbbasBalalary Ibraһim ibn әl UәlidI әl Uәlid ibn Abd әl Mәlik Ortakkordaondeu ӨmirbayanyI Uәlid Abd әl Mәlik ibn Maruannyn үlken uly bolatyn sondyktan halif tagyn әkesinin oliminen kejin muragerlik zholmen aldy I Uәlidten kejin bilik inisi Sүlejmen ibn Abd әl Mәlikke koshedi Ispaniyany zhaulauy I Uәlidtin әskerine kolbasshy bolyp tagajyndalgan Musa ibn Nusajr Soltүstik Afrikadagy ishki tәrtipti retke keltire otyryp Atlant muhityna dejin zhetedi Sejta kamaly alyngannan son Gibraltar bugazy arkyly Ispaniyaga zhol ashylady Osy kezde Ispaniyada ishki alauyzdyktar belen alyp evrejlerdi kudalap zhatkan bolatyn Ispaniyanyn ishki zhagdajyn zhaksy koldangan Musa ibn Nusajr halifadan ruksat alayp 710 zhyly Tarif ibn Mәlikti birshama әskermen bugazdan otkizip zhiberedi Ol zhenispen oralgannan son artynsha Tarik ibn Ziyad bastagan musylman arab әskerleri bugazdan otip Ispaniyaga basa koktep kiredi 711 zhyly Salado ozeninin manynda Ispaniya patshasy Raderihpen shajkasyp musylman arabtar zheniske zhetip Ispaniya kalalaryn birtindep zhaulap ala bastajdy Sonynda Ispaniya astanasy da arabtardyn kol astyna otedi I UәlidUmәjya әuletiTugan kүni 668 Қajtys bolgan kүni 23 akpan 715Izashary Abd әl Mәlik ibn Maruan Islam halifatynyn halifi Umәjyadtar halifaty 705 23 akpan 715 Izbasary Sүlejmen ibn Abd әl Mәlik