Әскери доктрина

Әскери доктрина- ғылыми негізделген, ресми қабылданған әрі ұзақ мерзімге арналған басқыншылықты тойтару, қорғану, мемлекетгің соғысқа даярлығын, әскери саясаттың стратегиялық, техникалық, экономикалық, құқықтық және басқа да маңызды қырларын қарастыратын, болашақ мүмкін болар соғыстардың мақсаты мен маңызын, мәнін айқындайтын көзқарастар жүйесі. Әскери доктрина нақтылы тарихи жағдайда төнер қауіптерді ашып көрсетіп, мүмкін болар қақтығыстардағы негізгі қарсыластарды немесе жақтастарды анықтап, тармақты жолдарын, әскери міндеттердің шешілу тәсілдерін белгілейді, қарулы күштерді дамытудың әскери құрылысының бағдарламасын жүзеге асырып, әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін саяси күш салу мен әскери құралдардың өзара әрекеті мен үйлесуін қадағалайды.

Әскери доктрина (Военная доктрина) — ықтимал соғыстың болу мүмкіндігінің сипаты, мақсаты, маңызы, мәні, оған елді, Қарулы Күштерді дайындау және оны жүргізу тәсілдері туралы мемлекетте белгілі бір уақытта қабылданған көзқарастар жүйесі. Әскери доктринаның негізгі қағидалары мемлекепің әлеуметтік-саяси және экономикалық құрылысына, өз елінің және қарсылас елдің экономикасының, соғыс жүргізу құралдарының және әскери ғылымының даму деңгейіне, географиялық жағдайына негізделеді. Әскери доктринаның бір-бірімен тығыз байланысқан және шарттас әлеуметтік-саяси және әскери-техникалық екі жағы болады. Әлеуметтік-саяси жағы ықтимал мүмкіндігі бар соғыс мақсатына орайлас әдістемелік, экономикалық, әлеуметтік және зандық, негіздерін қарастыратын мәселелерін қамтиды. Ал әскери-техникалық жағы әлеуметтік-саяси мақсаттарға сәйкес тікелей әскери құрыныс, Қарулы Күштердің және оларды дайындау, Қарулы Күштердің операция, соғыс жүргізу тәсілдері мен нысандарын анықтау мәселелерін қарастырады.

Әскери доктринаның әскери-саяси негіздері

Әскери доктринаның әскери-саяси негіздері. Әскери доктринаның бұл бөлімінде:

—Қазақстан Республикасының әскери қауіпсіздікті камтамасыз ету саласындағы саясаты баяндалады;

—Қазақстан Республикасының әскери қауіпсіздігі үшін негізгі қауіп-катерлер айқындалады;

—мемлекеттің әскери қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттер тұжырымдалады;

—әскери кауіпсіздікті камтамасыз етуге басшылық жасаудың мәні ашып көрсетіледі.

Әскери доктринаның қалыптасу принциптері

Әскери доктрина жасау — жалпы мемлекеттік міндет. Оның мазмұны ұзақ жылдарға елдегі , қорғаныс құрылысы жүйесін айқындап, белгілі бір дәрежеде ішкі және сыртқы саясат, экономика, мен әскери өнер мәселелерін камтиды. Мемлекеттің рухани өмірінде жасалатын әскери доктринанын нәтижелері барлық мемлекеттік және әлеуметтік институттар қызметіне әсер етеді. Сондықтан да мемлекеттік заңды күші бар әскери саясатқа қатысты әскери доктринаның жаңа тұжырымдамалық кағидаларын қабылдау кезіңде кателеспей, бәрін жан-жақты таразылап, өткеннің тәжірибесін ескеріп, алдағы болжамды оқиғаларды көре білу керек.

Әскери доктринаның маңызы

Әскери доктрина — аса маңызды құжат. Қорғаныс құрылысының манифесі іспеттес. Ол маршал үшін де, үшін де бірдей дәрежеде маңызды. Сондықтан, бұл құжат әркімге түсінікті, онтайлы тілмен жазылуы керек. Әскери доктрина — күшті . Ол қазіргі кездегі әскери істегі ең манызды негізгі көзқарастар бірлігін камтамасыз етіп кана коймайды, сондайак оның жеке құрамды патриотизм рухында, өз Отанына деген мақтаныш сезімін ұялату тұрғысынан да маңызы зор.

Дереккөздер

1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
2. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
3. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ , 2001 жыл

Тұжырым