Қауіпсіздік

Қауіпсіздік — жеке адамның, қоғамның, мемлекеттің өмірлік маңызды мүдделерінің ішкі және сыртқы қатерден қорғалуы. Қауіпсіздіктің негізгі нысандары: жеке адам – оның құқықтары мен бостандықтары;
Қауіпсіздік - 1) қауіп-қатерлерден қорғануы; 2) нысанның, құбылыстың немесе процестің басқа нысандардың, құбылыстардың немесе процестердің тарапынан болатын кері ықпалдарына қарамай өзінің негізгі белгілері мен мәнін қорғау, сақтау қабілеті; 3) аса ауыр зиян немесе залал келтіру мүмкін емес нысанның қалпы; 4) қызмет етуі барысында жағымсыз өзгерістерге үшырауы мүмкіндігі аса жоғары емес нысанның тұрақты дамуының қалпы; 5) қауіпті тудыратын факторлар әрекетін шектеу, қауіп-қатердің аса жоғары емес деңгейі (қауіп-қатерден қорғаныс деңгейі); 6) басқа нысандарға аса қауіпті залал, зиян тигізуі мүмкін емес нысанның қалпы. "Қауіпсіздік" ұғымын осылайша түрлендіру, оның адам өмірінің көптеген нысандарына, процестеріне, құбылыстарына қатысты қолданылуына байланысты.

Қауіпсіздік кеңесі

rhumb

қауіпсіздік кеңесі - Біріккен Ұлттар Ұйымының негізгі саяси органдарының бірі. Ұйым Жарғысына (24- бап) сәйкес, кеңеске халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау жауапкершілігі жүктелген. Қауіпсіздік Кеңесінің басты ерекшелігі - ол бейбітшілікке төнген қатердің кез келген түрін анықтап, белгілі бір іс-әрекетті басқыншылық актісі ретінде бағалай алады; сонымен қатар бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау немесе қалпына келтіру мақсатында қажетті шаралар қабылдау жөнінде ұсыныс жасауға уәкілетті. Сондай-ақ кеңес бейбітшілік мүддесі үшін қарулы күш қолдану не қолданбау мәселесін жагдайға байланысты шешуге, егер қолдана қалған ретте, тыныштық орнату үшін қаншалықты күш қажеттігін айқындауға қақылы. БҰҰ-на жаңа мүшелер қабылдау барысында басқа қүжаттармен, іс-әрекеттермен бірге Қауіпсіздік Кеңесінің үсынысы болуы шарт. Қауіпсіздік Кеңесі тұрақты түрде жүмыс істейді. Оның қүрамы 5 тұрақты мүшелерден (АҚШ, Қытай, Ресей, Ұлыбритания, Франция) және 10 тұрақты емес мүшелерден тұрады. Тұрақты емес мүшелерді БҰҰ Бас Ассамблеясы 2 жылға сайлайды. Қауіпсіздік Кеңесінің шешімдері 5 тұрақты мүше елдер жақтап дауыс берген жағдайда ғана қабылданған болып есептеледі. Егер тұрақты мүшелердің біреуі қарсы шықса (вето қойса), шешім қабылданбай қалады. Кеңесте тұрақты жүмыс істейтін Сарапшылар және Жаңа мүшелерді қабылдау жөніндегі жұмыс жасайды.

Қауіп-қатерлерге қарсы тұрудың ғаламдық жүйесӀ

қауіп-қатерлерге қарсы тұрудың ғаламдық жүйесӀ -2003 жылдың наурызында Ресей ұсынған қазіргі әлемдегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуді ұйымдастыру түрі. Оның қалыптасу процесі II дүниежүзілік соғыстан кейін бірінші рет әлемдік қауымдастықты ортақ қауіпке қарсы біріктірген халықаралық лаңкестікке қарсы одақтың құрылуынан басталды. Қауіп-қатерлерге қарсы түрудың ғаламдық жүйесі әрбір мемлекеттің өмірлік мүдделеріне жауап беріп, халықаралық тұрақтылық пен ұзақ мерзімді тұрақты дамуды қамтамасыз етуі керек. Мұндай жүйенің ғаламдық сипаты кешенді шешімдер қабылдауды қамта¬масыз етіп, БҰҰ Жарғысына, халықаралық құқық ережелері мен принциптеріне сүйенген, жалпы мойындалған үйлестіруші орталыққа айналуынан көрініс табады.

Ақпараттық қауіпсіздік

Азаматтардың, қоғам мен мемлекеттің ақпараттарды тиімді түрде қолдануына кедергі келтіретін сыртқы және ішкі қауіп-қатерлерден ақпараттық жүйелер мен ақпараттық қорлардың қорғалуы. Ақпарат қауіпсіздігінің қатерлері мынадай топтарға бөлінеді: программалық, (компьютерлік) — «вирустарды» өндіру, құрал-жабдықтық және қорғау алқабын жасау; ақпараттық, жүйелерде жою және деректерді жетілдіру; техникалық, соның ішінде радиоэлектронды байланыс жүйелерінде ақпаратты ұстап қалу; дабыл белгілерін радиоэлектронды түрде өшіру амалдары және т.б.; физиқалық түрде — өндеу құралдары мен ақпарат тасығыштарды жою; тасығыштарды, сондай-ақ,аппараттық немесе программалық, пароль кілттерін ұрлау.

Дереккөздер

1. Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6
2. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3