Үлкен тұзды көл (ағылш. Great Salt Lake) — Үлкен Алап қыраты мен Сеңгір таулары аралығындағы 1282 м биіктікте, АҚШ-тың батысында орналасқан ағынсыз, тұйық тұзды көл.
Плейстоцендегі тұщы көлінің қалдығы. Көлдің ауданы түсетін жауын-шашын мөлшеріне байланысты 2,5 мың км2 -ден 6 мың км2-ге дейін өзгеріп отырады.
Орташа тереңд. 4,5 — 7,5 м, ең терең бөлігі 13 — 15 м. Тұздылығы 137‰ (деңгейі төмен кезде 300‰). 1916 жылы тұздарды өнеркәсіпте қолдану мақсатында (натрий, магний, бром т.б. тұздар) пайдалана бастады. Химиялық құрамы 1936 жылдан тұрақты; 1959 жылы көл екіге бөлінген (бөгет тұрғызып, т. ж. салынды), оңтүстік бөлігі , , өзендерінің суымен толығып тұрады (судың минералд. 6 — 7 м тереңдікте 130 — 150 г/л, одан төменде 240 — 280 г/л); солтүстік бөлігі булану алабының қызметін атқарады (минералд. 334 — 345 г/л). Тұзының жалпы қоры 6 млрд. т. Шығыс жағалауында ірі қалалар Солтүстік-, орналасқан.
Көлді Оңтүстік Тынық мұхиттық т.ж. (ұзындығы 40 км болатын дамба үстімен) қиып өтеді.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үlken tuzdy kol agylsh Great Salt Lake Үlken Alap kyraty men Sengir taulary aralygyndagy 1282 m biiktikte AҚSh tyn batysynda ornalaskan agynsyz tujyk tuzdy kol Үlken tuzdy kol Plejstocendegi tushy kolinin kaldygy Koldin audany tүsetin zhauyn shashyn molsherine bajlanysty 2 5 myn km2 den 6 myn km2 ge dejin ozgerip otyrady Ortasha terend 4 5 7 5 m en teren boligi 13 15 m Tuzdylygy 137 dengeji tomen kezde 300 1916 zhyly tuzdardy onerkәsipte koldanu maksatynda natrij magnij brom t b tuzdar pajdalana bastady Himiyalyk kuramy 1936 zhyldan turakty 1959 zhyly kol ekige bolingen boget turgyzyp t zh salyndy ontүstik boligi ozenderinin suymen tolygyp turady sudyn minerald 6 7 m terendikte 130 150 g l odan tomende 240 280 g l soltүstik boligi bulanu alabynyn kyzmetin atkarady minerald 334 345 g l Tuzynyn zhalpy kory 6 mlrd t Shygys zhagalauynda iri kalalar Soltүstik ornalaskan Koldi Ontүstik Tynyk muhittyk t zh uzyndygy 40 km bolatyn damba үstimen kiyp otedi Derekkozder Қazak Enciklopediyasy 9 tom