Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қасқыржидек (лат. Daphne) – көкендер тұқымдасына жататын бұта.
| Қасқыржидек | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
|
Аталуы
Бұл көкендер тұқымдасына жататын бұтаны алғаш рет сипаттаған Карл Линней болып саналады. Ол бұл өсімдікке лат. Dáphne деген атау берген (грекшеден аударғанда Дәмжапырақ дегенді білдіреді). Бұл атау берілген себебі қасақыр жидек жапырақтары лавр жапырақтарымен ұқсас болған. Грек мифологиясы бойынша Дафна оны қуалап бара жатқан қашып дәмжапыраққа айналып кеткен.
Ботаникалық сипаты
- Биіктігі 40-80 см.
- Сирек бұтақты сабағының сарғыш түсті қабығы болады.
- Жапырақтары ұзынша қандауыр тәрізді, кезектесіп орналасқан.
- Гүлдері ақ, қызғылт немесе сары түсті, хош иісті, бірігіп гүлшоғырын құрайды (кейде гүлі дара да жетіледі). Маусым-шілде айларында гүлдеп, шілде-тамызда жемісі піседі.
- Жемісі- ашық қызғылт түсті, бір тұқымды сүйекше. Қасқыржиек - өте улы өсімдік
Өсетін жері мен таралу аймағы
Жер бетінде 70-ке жуық түрі кездеседі. Қазақстанда 2 түрі бар. Алтай, Сауыр, Маңырақ және Тарбағатай жоталарының биік таулы тастақты жерлеріндегі жалпақ және қылқан жапырақты ормандарында өседі. Алтай қасқыржидегін қазақтар усойқы деп те атайды. Бұл өте сирек кездесетін өсімдік. Оның жылдан жылға таралу аймағының азаюына байланыста қорғауға алынып, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
Қолданысы
Қасқыржидектің жемісі мен қабығынан дәрі жасалады.
Гүлі өте әдемі болғандықтан сәндік үшін де өсіріледі.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaskyrzhidek lat Daphne kokender tukymdasyna zhatatyn buta ҚaskyrzhidekDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy KokenderTegi DaphneAtaluyBul kokender tukymdasyna zhatatyn butany algash ret sipattagan Karl Linnej bolyp sanalady Ol bul osimdikke lat Daphne degen atau bergen greksheden audarganda Dәmzhapyrak degendi bildiredi Bul atau berilgen sebebi kasakyr zhidek zhapyraktary lavr zhapyraktarymen uksas bolgan Grek mifologiyasy bojynsha Dafna ony kualap bara zhatkan kashyp dәmzhapyrakka ajnalyp ketken Botanikalyk sipatyBiiktigi 40 80 sm Sirek butakty sabagynyn sargysh tүsti kabygy bolady Zhapyraktary uzynsha kandauyr tәrizdi kezektesip ornalaskan Gүlderi ak kyzgylt nemese sary tүsti hosh iisti birigip gүlshogyryn kurajdy kejde gүli dara da zhetiledi Mausym shilde ajlarynda gүldep shilde tamyzda zhemisi pisedi Zhemisi ashyk kyzgylt tүsti bir tukymdy sүjekshe Қaskyrzhiek ote uly osimdikӨsetin zheri men taralu ajmagyKәdimgi kaskyrzhidek Daphne mezereum Zher betinde 70 ke zhuyk tүri kezdesedi Қazakstanda 2 tүri bar Altaj Sauyr Manyrak zhәne Tarbagataj zhotalarynyn biik tauly tastakty zherlerindegi zhalpak zhәne kylkan zhapyrakty ormandarynda osedi Altaj kaskyrzhidegin kazaktar usojky dep te atajdy Bul ote sirek kezdesetin osimdik Onyn zhyldan zhylga taralu ajmagynyn azayuyna bajlanysta korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen ҚoldanysyҚaskyrzhidektin zhemisi men kabygynan dәri zhasalady Gүli ote әdemi bolgandyktan sәndik үshin de osiriledi DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5