Қазақстан арқары (лат. Ovis ammon collium) – қуысмүйізділер тұқымдасына жататын аң.
Сарыарқада, Қалба жотасында, Тарбағатайда, Маңырақ пен Сауыр жоталарында таралған. Құлжасының дене тұрқы 150 – 200 см (аналығы 110 – 160 см), шоқтығының биікт. 125 см-дей (аналығында – 112 см-дей), салмағы 200 кг-ға жуық (аналығы 60 – 100 кг). Құлжасының мүйізі өте мықты, бұралып иілген, қатпарланған сақиналы, аналығынікі – нәзік, қысқа, сарғыш бозғылт немесе қоңыр түсті болады. Үйірімен топталып жайылады. Жазда қатты қуаңшылық болған кезде немесе қыста қар көп жауғанда қорек іздеп алысқа қоныс аударады. Жайылуға таңертең және кешқұрым шығады, қыста кейде күндіз де жайылады. Құлжалары 2,5 жаста, аналығы 1,5 жаста жетіледі. Қазан – қараша айларында күйлеп, сәуір – мамырда аналығы жалқы қозы (кейде егіз) табады. Негізінен астық тұқымдас өсімдіктермен (сұлыбас, бидайық, бетеге, т.б.), кейде бұталардың (итмұрын, ырғай, ұшқат, т.б.) жапырағы, бұтағы және жемісімен қоректенеді. Тарбағатай, Ерейментау зоол. қорықшаларында қорғалады. Алматы және Қарағанды хайуанаттар саябағында ұсталады. Қазақстан арқары өте сирек кездесетін аң ретінде Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan arkary lat Ovis ammon collium kuysmүjizdiler tukymdasyna zhatatyn an Қarkaraly ulttyk parki Saryarkada Қalba zhotasynda Tarbagatajda Manyrak pen Sauyr zhotalarynda taralgan Қulzhasynyn dene turky 150 200 sm analygy 110 160 sm shoktygynyn biikt 125 sm dej analygynda 112 sm dej salmagy 200 kg ga zhuyk analygy 60 100 kg Қulzhasynyn mүjizi ote mykty buralyp iilgen katparlangan sakinaly analygyniki nәzik kyska sargysh bozgylt nemese konyr tүsti bolady Үjirimen toptalyp zhajylady Zhazda katty kuanshylyk bolgan kezde nemese kysta kar kop zhauganda korek izdep alyska konys audarady Zhajyluga tanerten zhәne keshkurym shygady kysta kejde kүndiz de zhajylady Қulzhalary 2 5 zhasta analygy 1 5 zhasta zhetiledi Қazan karasha ajlarynda kүjlep sәuir mamyrda analygy zhalky kozy kejde egiz tabady Negizinen astyk tukymdas osimdiktermen sulybas bidajyk betege t b kejde butalardyn itmuryn yrgaj ushkat t b zhapyragy butagy zhәne zhemisimen korektenedi Tarbagataj Erejmentau zool korykshalarynda korgalady Almaty zhәne Қaragandy hajuanattar sayabagynda ustalady Қazakstan arkary ote sirek kezdesetin an retinde Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 V tom