Эдмонд Фишер (ағылш. Edmond H. Fischer; 6 сәуір 1920, Шанхай, Қытай) — швейцариялық американдық биохимик, 1992 жылы «Биологиялық реттеу тетігі ретінде қайтымды ақуыздың қатысты ашылулары үшін» Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты. Вашингтон университетінің профессоры (Сиэтл).
Эдмонд Фишер | |
(ағылш. Edmond H. Fischer | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
Азаматтығы | АҚШ |
Ғылыми аясы | |
Несімен белгілі | ақуыздың қатысты ашылуларымен |
Марапаттары |
|
Өмірбаян
Эдмонд Фишер өмірге 6 сәуірде 1920 жылы Шанхайда (Қытай) келген. Оның әкесінің атасы Франциядан көшіп келіп, осында алғашында Үндіқытайда, ал кейін Қытайда тұрған. Қытайда, «Қытайлық курьер» (Courrier de Chine) деген француз газетін, және бала кезінде Фишер барған француз қоғамдық мектебін құрған. Жеті жасында ол Швейцариядағы мектепке жіберілді. Фишер Женева университетін бітіріп (Женева) және онда докторлық алды. Оның басты жұмысы амилаза ферментін зерттеу және сипаттау болды. 1950-жылдардың басында Фишер Сиэтлдегі Вашингтон университетіне көшіп келді, ал қазір — құрметті профессор.
Ғылыми еңбегі
Эдмонд Фишер және Эдвин Кребс ынтымақтастығы Фишер Вашингтон университеті көшкеннен кейін алты айдан соң басталды. Олар ферментін бақылап гормондар мен кальций туғызатын реакциялар сериясы, бұл ферменттің активтендіру-залалсыздандырылуына әкелетінін тапқан. Ферменттің активтендіру-залалсыздандырылуы кері болған. Фишер мен Кребс ашқан процесс, екі ферменттермен: протеинкиназа және катализденеді. Протеинкиназалар (ең жиі кездесетіндері — ) фосфаттық топты АТФтен ферменттің аударады. Бола тұра ферменттің конформациясы өзгерістерге ұшырайды және ол каталитикалық белсенді болады. Содан кейін ақуыз фосфат тобын тұтандырып, ферментті бастапқы енжар түріне қайтарады. Осындай ферменттер қызметінің циклдік реттелуі және онымен байланысты метаболиттік процестер табиғатта өте кең таралған болып шықты.
1992 жылы қайтымды ақуыз фосфорлануын ашу үшін Фишер мен Кребс Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығын алды.
Сілтемелер
- Вашингтон университетінің сайтындағы өмірбаяны
- Нобельдік жүлде сайтындағы өмірбаяны
- Freeview video 'An Interview with Edmond Fischer' by the Vega Science Trust
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Edmond Fisher agylsh Edmond H Fischer 6 sәuir 1920 Shanhaj Қytaj shvejcariyalyk amerikandyk biohimik 1992 zhyly Biologiyalyk retteu tetigi retinde kajtymdy akuyzdyn katysty ashylulary үshin Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygynyn laureaty Vashington universitetinin professory Sietl Edmond Fisher agylsh Edmond H FischerTugan kүni6 sәuir 1920 1920 04 06 104 zhas Tugan zheriShanhaj ҚytajҚajtys bolgan kүniLua error Module Wikidata ishindegi 39 zholynda attempt to concatenate field a nil value AzamattygyAҚShҒylymi ayasybiohimikNesimen belgiliakuyzdyn katysty ashylularymenMarapattaryFiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygy 1992 ӨmirbayanEdmond Fisher omirge 6 sәuirde 1920 zhyly Shanhajda Қytaj kelgen Onyn әkesinin atasy Franciyadan koship kelip osynda algashynda Үndikytajda al kejin Қytajda turgan Қytajda Қytajlyk kurer Courrier de Chine degen francuz gazetin zhәne bala kezinde Fisher bargan francuz kogamdyk mektebin kurgan Zheti zhasynda ol Shvejcariyadagy mektepke zhiberildi Fisher Zheneva universitetin bitirip Zheneva zhәne onda doktorlyk aldy Onyn basty zhumysy amilaza fermentin zertteu zhәne sipattau boldy 1950 zhyldardyn basynda Fisher SietldegiVashington universitetine koship keldi al kazir kurmetti professor Ғylymi enbegiEdmond Fisher zhәne Edvin Krebs yntymaktastygy Fisher Vashington universiteti koshkennen kejin alty ajdan son bastaldy Olar fermentin bakylap gormondar men kalcij tugyzatyn reakciyalar seriyasy bul fermenttin aktivtendiru zalalsyzdandyryluyna әkeletinin tapkan Fermenttin aktivtendiru zalalsyzdandyryluy keri bolgan Fisher men Krebs ashkan process eki fermenttermen proteinkinaza zhәne katalizdenedi Proteinkinazalar en zhii kezdesetinderi fosfattyk topty ATFten fermenttin audarady Bola tura fermenttin konformaciyasy ozgeristerge ushyrajdy zhәne ol katalitikalyk belsendi bolady Sodan kejin akuyz fosfat tobyn tutandyryp fermentti bastapky enzhar tүrine kajtarady Osyndaj fermentter kyzmetinin cikldik rettelui zhәne onymen bajlanysty metabolittik procester tabigatta ote ken taralgan bolyp shykty 1992 zhyly kajtymdy akuyz fosforlanuyn ashu үshin Fisher men Krebs Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygyn aldy SiltemelerVashington universitetinin sajtyndagy omirbayany Nobeldik zhүlde sajtyndagy omirbayany Freeview video An Interview with Edmond Fischer by the Vega Science Trust