Шамәлі Тынық (укр. Сі́верський Доне́ць, орыс. Северский Донец, Птолемейде Танаид, Танаис, Геродотта Сиргис)- РКФСР-дің Белгород және Ростов, УССР-дің Харьков, Донецк және Варашиловград облыстары жеріндегі өзен, Донның оң саласы. Ұзындығы 1053 км, алабы 98,9 мың км². Жоғарғы ағысы бөгеттер және бөгендермен реттелген, төменірек кең аңғармен ағады. Донец маңында өзен тар аңғармен өтеді. Ірі салалары: Оскол, Айдар, Калитва. Негізінен қар суымен қоректенеді. Суы наурыз- сәуір айларында тасиды. Орташа су шығыны 160м³/сек. Желтоқсан айында қатып, наурыз айында мұзы кете бастайды. Донецк қаласына дейін (222 км) кеме жүзеді. Волга-Дон қаласының салынуына байланысты атырауында Усть- Донецк порты салынған. Өзеннен Северский Донец – Донбасс каналы басталады. Жағасында Белгород, Чугуев, Изюм, Лисичанск, Счастье, Донецк, Каменск-Шахтинский, Ақ Калитва қалалары орналасқан.
Шамәлі Тынық | |
---|---|
укр. Сі́верський Доне́ць | |
Сипаттамасы | |
Ұзындығы | 1053 км |
Су алабының ауданы | 98 900 км² |
Су алабы | → Азов теңізі |
Су шығыны | 159 м³/с |
Бастауы | |
• Орналасқан жері | а. |
• Биіктігі | 220-240 м |
• Координаттары | 50°58′18″ с. е. 36°54′00″ ш. б. / 50.97167° с. е. 36.90000° ш. б. (G) (O) (Я) |
Сағасы | |
• Орналасқан жері | к. |
• Биіктігі | 4,5 м |
• Координаттары | 47°36′02″ с. е. 40°53′50″ ш. б. / 47.60056° с. е. 40.89722° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 47°36′02″ с. е. 40°53′50″ ш. б. / 47.60056° с. е. 40.89722° ш. б. (G) (O) (Я) |
Еңістігі | 0,18 м/км |
Орналасуы | |
Ел | Ресей Украина |
Ортаққордағы санаты: Шамәлі Тынық |
Дереккөздер
- Қазақ Совет Энциклопедиясы. Алматы қаласы,1977 ж. 10-том, Самал Жел-Тегене. 95-бет
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shamәli Tynyk ukr Si verskij Done c orys Severskij Donec Ptolemejde Tanaid Tanais Gerodotta Sirgis RKFSR din Belgorod zhәne Rostov USSR din Harkov Doneck zhәne Varashilovgrad oblystary zherindegi ozen Donnyn on salasy Ұzyndygy 1053 km alaby 98 9 myn km Zhogargy agysy bogetter zhәne bogendermen rettelgen tomenirek ken angarmen agady Donec manynda ozen tar angarmen otedi Iri salalary Oskol Ajdar Kalitva Negizinen kar suymen korektenedi Suy nauryz sәuir ajlarynda tasidy Ortasha su shygyny 160m sek Zheltoksan ajynda katyp nauryz ajynda muzy kete bastajdy Doneck kalasyna dejin 222 km keme zhүzedi Volga Don kalasynyn salynuyna bajlanysty atyrauynda Ust Doneck porty salyngan Өzennen Severskij Donec Donbass kanaly bastalady Zhagasynda Belgorod Chuguev Izyum Lisichansk Schaste Doneck Kamensk Shahtinskij Ak Kalitva kalalary ornalaskan Shamәli Tynykukr Si verskij Done cSipattamasyҰzyndygy 1053 kmSu alabynyn audany 98 900 km Su alaby Azov teniziSu shygyny 159 m sBastauy Ornalaskan zheri a Biiktigi 220 240 m Koordinattary 50 58 18 s e 36 54 00 sh b 50 97167 s e 36 90000 sh b 50 97167 36 90000 G O Ya T Sagasy Ornalaskan zheri k Biiktigi 4 5 m Koordinattary 47 36 02 s e 40 53 50 sh b 47 60056 s e 40 89722 sh b 47 60056 40 89722 G O Ya Koordinattar 47 36 02 s e 40 53 50 sh b 47 60056 s e 40 89722 sh b 47 60056 40 89722 G O Ya T Enistigi 0 18 m kmOrnalasuyEl Resej UkrainaOrtakkordagy sanaty Shamәli TynykDerekkozderҚazak Sovet Enciklopediyasy Almaty kalasy 1977 zh 10 tom Samal Zhel Tegene 95 bet