Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Утамыр (лат. Cicuta) – шатыршагүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Қазақстанда батпақты жерлерде, жазық жердегі көлдер мен жылғалардың, өзендердің жағалауларында, ылғалды шабындықтарда өсетін 1 түрі – у л ы У. (С. vіrosa) бар. Оның биікт. 40 – 100 см. Тамыр сабағы жуан, одан жіпше тәрізді шашақ тамырлары тарайды. Күрделі, саусақ салалы жапырақтарының шеті тілімденген. Ақ түсті, ұсақ гүлдері күрделі шатырша гүлшоғырына топталған. Шілде айында гүлдеп, тамызда жемісі піседі. Жемісінің ұз. 2 мм-дей, сары түсті қырлары айқын көрінеді. У. – өте улы өсімдік, құрамында улы зат – цикутотоксин, алкалоид – цикутин бар. Тамыр сабағы мен тамыры малға өте қауіпті. У-мен әсіресе, күзде және көктемде сиыр мен қой көп уланады. Уланған малдың аузынан сілекейі ағып, мазасызданады, іші кебеді, жағы қарысады, тамыр соғуы жиілеп, тынысы тарылады, тұншығып өледі. У-мен уланған малға таннин, көмір, іш жүргізетін дәрілер, тамыр тартылған кезде хлоралгидрат беріледі.
| Утамыр | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Cicuta virosa | ||||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||||
| 24 түрі белгілі |
Дереккөздер
- АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: "Қазақ энциклопедиясы", 2011. - 648 бет. ISBN 9965-893-70-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Utamyr lat Cicuta shatyrshagүldiler tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk shoptesin osimdikter Қazakstanda batpakty zherlerde zhazyk zherdegi kolder men zhylgalardyn ozenderdin zhagalaularynda ylgaldy shabyndyktarda osetin 1 tүri u l y U S virosa bar Onyn biikt 40 100 sm Tamyr sabagy zhuan odan zhipshe tәrizdi shashak tamyrlary tarajdy Kүrdeli sausak salaly zhapyraktarynyn sheti tilimdengen Ak tүsti usak gүlderi kүrdeli shatyrsha gүlshogyryna toptalgan Shilde ajynda gүldep tamyzda zhemisi pisedi Zhemisinin uz 2 mm dej sary tүsti kyrlary ajkyn korinedi U ote uly osimdik kuramynda uly zat cikutotoksin alkaloid cikutin bar Tamyr sabagy men tamyry malga ote kauipti U men әsirese kүzde zhәne koktemde siyr men koj kop ulanady Ulangan maldyn auzynan silekeji agyp mazasyzdanady ishi kebedi zhagy karysady tamyr soguy zhiilep tynysy tarylady tunshygyp oledi U men ulangan malga tannin komir ish zhүrgizetin dәriler tamyr tartylgan kezde hloralgidrat beriledi UtamyrDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby ApialesTukymdasy ApiaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi Cicuta L Cicuta virosatүrleri24 tүri belgiliDerekkozderATAMEKEN Geografiyalyk enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 648 bet ISBN 9965 893 70 5