Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тұздық - құрамындағы еріген тұздың жалпы мөлшерері 50 г/л-ден астам табиғи немесе жасанды су ерітінділері.
Жер бетіндегі сулардың минералдары көбінесе 320 – 370 г/л-ден аспайды, жер асты суларындағы тұздықтардың минералдары 550 – 600 г/л-ге дейін жетеді. Құрамындағы тұздардың мөлшеріне қарай тұздықтар бес топқа: тұзға шала қанық (50 – 75 г/л), тұзға орташа қанық (75 – 150 г/л), тұзға қанық (150 – 330 г/л), тұзға толық қанық (330 – 500 г/л), тұзға аса қанық (500 г/л-ден астам) болып бөлінеді. Тұздықтардың алғашқы үш тобы тұзды көлдерде, терең және таяз жер асты суларында жиі кездеседі. Төртінші топтағы тұздықтар Каспий бойы ойысының сулы қабаттарынан орын алған. Бесінші топтағы тұздықтар Қазақстан жерінде әлі анықталған жоқ. Құрамындағы басым келген аниондарына байланысты тұздықтар: хлоридті (хлор-кальцийлі, хлор-магнийлі), сульфатты (сульфатты-натрийлі), (гидрокарбонатты-натрийлі) болып ажыратылады; алдыңғылары молырақ таралған. Тұздықтардың химия, медицина өнеркәсібіндегі маңызы зор, олардан әр түрлі бағалы тұздар өндіріледі, бальнеол. мақсаттарға пайдаланылады. Тұзға қанық және аса қанық тұздықтардың құрамында табиғатта сирек кездесетін элементтер (бром, бор, иод, стронций, калий, литий, рубидий, молибден, түсті және радиоактивті металдар) мол болады. Бұлар тұздық құрамынан арнаулы әдістермен өндіріледі. Жер асты суларының тұздықтары Каспий теңізінің, түпкі шөгінділерінен табылған.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tuzdyk kuramyndagy erigen tuzdyn zhalpy molshereri 50 g l den astam tabigi nemese zhasandy su eritindileri Zher betindegi sulardyn mineraldary kobinese 320 370 g l den aspajdy zher asty sularyndagy tuzdyktardyn mineraldary 550 600 g l ge dejin zhetedi Қuramyndagy tuzdardyn molsherine karaj tuzdyktar bes topka tuzga shala kanyk 50 75 g l tuzga ortasha kanyk 75 150 g l tuzga kanyk 150 330 g l tuzga tolyk kanyk 330 500 g l tuzga asa kanyk 500 g l den astam bolyp bolinedi Tuzdyktardyn algashky үsh toby tuzdy kolderde teren zhәne tayaz zher asty sularynda zhii kezdesedi Tortinshi toptagy tuzdyktar Kaspij bojy ojysynyn suly kabattarynan oryn algan Besinshi toptagy tuzdyktar Қazakstan zherinde әli anyktalgan zhok Қuramyndagy basym kelgen aniondaryna bajlanysty tuzdyktar hloridti hlor kalcijli hlor magnijli sulfatty sulfatty natrijli gidrokarbonatty natrijli bolyp azhyratylady aldyngylary molyrak taralgan Tuzdyktardyn himiya medicina onerkәsibindegi manyzy zor olardan әr tүrli bagaly tuzdar ondiriledi balneol maksattarga pajdalanylady Tuzga kanyk zhәne asa kanyk tuzdyktardyn kuramynda tabigatta sirek kezdesetin elementter brom bor iod stroncij kalij litij rubidij molibden tүsti zhәne radioaktivti metaldar mol bolady Bular tuzdyk kuramynan arnauly әdistermen ondiriledi Zher asty sularynyn tuzdyktary Kaspij tenizinin tүpki shogindilerinen tabylgan Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tomBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz