Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тыныбек хан — Алтын Орданың 10-шы ханы.
| Тыныбек хан | ||
 | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 1342 — 1342 | ||
| Ізашары | Өзбек хан | |
| Ізбасары | Жәнібек хан | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Ислам | |
| Дүниеге келуі | Белгісіз | |
| Қайтыс болуы | 1342 | |
| Династия | Шыңғыс әулеті | |
| Әкесі | Өзбек хан | |
өңдеу  | ||
Басқаруы
Әкесі Өзбек ханның көз жұмған қаралы хабары Тыныбекке Ақ Ордада жүргенде жеткен болатын.Әкесі оны Ақ Ордаға 1328 жылы жіберген болатын.Тыныбек таққа құрылтай шақырылмай отырды.Олай болған себебі,Өзбек хан кезінде Алтын Ордада хан билігі әбден күшейіп, құрылтай шақырудың қажеті болған жоқ.Жаңа әміршіге әкесінен мұраға алып империя қалды.
XIV ғасырдың бірінші жартысында өмір сүрген араб тарихшысы әл-Омари көпес Бедр әд-Дин Хасан ар-Румидің айтуы бойынша Алтын Орданың шекара аймақтарын баяндап жазады.
Ол былай деп түсіндіреді:"Бұл мемлекеттің Жейхун жақтан шекарасы-Хорезм, Сығанақ, Сайрам, Жаркент, Жент, Сарай, Маджар, Азақ, Ақща-кермен, Кафа, Судақ, Саксин, Укек, Бұлғар, Сібір аймағы, Ібір, Башқырд және Чулыман. Ширван аймағының бір кенті Баку қаласы,түркілер Димирқапу деп атайтын"Темір қақпа" соған жақын". Тыныбектің билікке келуі Византия империясындағы биліктің ауысуымен тұспа-тұс келді.
1341 жылы 15 маусымда Константинопольде III Андроник Палеолог қайтыс болды. Империя тағына оның 18 жасар ұлы V Иоанн отырды.Бірақ империяны іс жүзінде оның анасы Анна Савойская мен регент Иоанн Кантакузин басқарды,ол өз саясатын жүргізуге кіріседі.Осыған орай,күзде Адрианопольде оған қарсы көтеріліс шықты,Иоанн Кантакузин өзінің туған жері Дидимотик қаласына қашып кетеді.Кешікпей көтеріліс үкімет әскерімен басып-жаншылды.
1341 жылдың 26 қазанында жақтастары VI Иоанн Кантакузинді император жариялайды.Ол V Иоанн мен анасы Анна Савойскаяға кешіріммен қарады.
VI Иоанн Константинопольді басып алуға әрекет жасады,алайда бұл бірнеше жылға созылған соғысқа айналды.Сонымен қатар,Византияда азамат соғысы әлі де болса жалғасып жатты.Кезекті бір жеңілістен соң VI Иоанн Сербияға барып жасырынды.Сербия королі Стефан Душан әуелі қашқынға көмектеспек болады,бірақ артынша бұл ойынан айнып,оның жауларына қол ұшын береді.Соғысқа басқа елдер де араласады.Соңында,Византияны түріктер басып алады.Византияда азамат соғысы жүріп жатқанда,Алтын Ордада билік басына басқа әмірші келді.Шейх-Увейстің сөзіне қарағанда,Тыныбек әкесінен кейін көп ұзамай бауыры Жәнібектің қолынан мерт болған.
Дереккөздер
- Бегалин Қайрат.Алтын Орда хандары.-Алматы:"Аруна"баспасы,2011.-272 бет("Оқушылар энциклопедиясы "топтамасы)
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tynybek han Altyn Ordanyn 10 shy hany Tynybek hanLauazymyAltyn Ordanyn 10 shy hany1342 1342Izashary Өzbek hanIzbasary Zhәnibek hanӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui BelgisizҚajtys boluy 1342 1342 Dinastiya Shyngys әuletiӘkesi Өzbek hanondeu BaskaruyӘkesi Өzbek hannyn koz zhumgan karaly habary Tynybekke Ak Ordada zhүrgende zhetken bolatyn Әkesi ony Ak Ordaga 1328 zhyly zhibergen bolatyn Tynybek takka kuryltaj shakyrylmaj otyrdy Olaj bolgan sebebi Өzbek han kezinde Altyn Ordada han biligi әbden kүshejip kuryltaj shakyrudyn kazheti bolgan zhok Zhana әmirshige әkesinen muraga alyp imperiya kaldy XIV gasyrdyn birinshi zhartysynda omir sүrgen arab tarihshysy әl Omari kopes Bedr әd Din Hasan ar Rumidin ajtuy bojynsha Altyn Ordanyn shekara ajmaktaryn bayandap zhazady Ol bylaj dep tүsindiredi Bul memlekettin Zhejhun zhaktan shekarasy Horezm Syganak Sajram Zharkent Zhent Saraj Madzhar Azak Aksha kermen Kafa Sudak Saksin Ukek Bulgar Sibir ajmagy Ibir Bashkyrd zhәne Chulyman Shirvan ajmagynyn bir kenti Baku kalasy tүrkiler Dimirkapu dep atajtyn Temir kakpa sogan zhakyn Tynybektin bilikke kelui Vizantiya imperiyasyndagy biliktin auysuymen tuspa tus keldi 1341 zhyly 15 mausymda Konstantinopolde III Andronik Paleolog kajtys boldy Imperiya tagyna onyn 18 zhasar uly V Ioann otyrdy Birak imperiyany is zhүzinde onyn anasy Anna Savojskaya men regent Ioann Kantakuzin baskardy ol oz sayasatyn zhүrgizuge kirisedi Osygan oraj kүzde Adrianopolde ogan karsy koterilis shykty Ioann Kantakuzin ozinin tugan zheri Didimotik kalasyna kashyp ketedi Keshikpej koterilis үkimet әskerimen basyp zhanshyldy 1341 zhyldyn 26 kazanynda zhaktastary VI Ioann Kantakuzindi imperator zhariyalajdy Ol V Ioann men anasy Anna Savojskayaga keshirimmen karady VI Ioann Konstantinopoldi basyp aluga әreket zhasady alajda bul birneshe zhylga sozylgan sogyska ajnaldy Sonymen katar Vizantiyada azamat sogysy әli de bolsa zhalgasyp zhatty Kezekti bir zhenilisten son VI Ioann Serbiyaga baryp zhasyryndy Serbiya koroli Stefan Dushan әueli kashkynga komektespek bolady birak artynsha bul ojynan ajnyp onyn zhaularyna kol ushyn beredi Sogyska baska elder de aralasady Sonynda Vizantiyany tүrikter basyp alady Vizantiyada azamat sogysy zhүrip zhatkanda Altyn Ordada bilik basyna baska әmirshi keldi Shejh Uvejstin sozine karaganda Tynybek әkesinen kejin kop uzamaj bauyry Zhәnibektin kolynan mert bolgan DerekkozderBegalin Қajrat Altyn Orda handary Almaty Aruna baspasy 2011 272 bet Okushylar enciklopediyasy toptamasy Tagy karanyz