Туда Меңгу хан (туған жылы мен қайтыс болған жылдары белгісіз) — Алтын Орданың 6-шы ханы. Ол Меңгу Темір ханның інісі әрі мұрагері.
Туда Меңгу хан | ||
Ортағасырлық миниатюра | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
1280 — 1287 | ||
Ізашары | Меңгу Темір хан | |
Ізбасары | Төле Бұқа хан | |
Өмірбаяны | ||
Діні | тәңіршілдік, сосын ислам | |
Дүниеге келуі | белгісіз | |
Қайтыс болуы | 1287 | |
Династия | Шыңғыс әулеті | |
өңдеу |
Биографиясы
Ол туралы Новайри: "Исламның барлық дәстүрін ұстанған, әрқашан шейхтар мен факирлер ортасында жүрген мұсылман", - дейді. Ол танымал тұлға болмаса да, Талас құрылтайы оны Алтын Орда ханы етіп сайлады. Туда Меңгуді сайлау кезінде Ноғай өзін Маңғыт ордасының ханы деп жариялады. Екеуінің арасындағы қақтығыстан сақтанған құрылтай қыпшақ ханы Ноғайды маңғыттардың ханы деп тануды жөн көрді. Болгариядағы Тертер хандығы Ноғаймен тығыз байланыстағы нағыз моңғол протектараты болды. Ал Туда Меңгудің Ноғайға ашық қарсы шығуға жеткілікті күші болған жоқ. Туда Меңгу исламды жанды тану ретінде қабылдады. Ол исламдық ойды мистикалық оқудың жалғастырушысы, суфист болды. Суфизмнің әсерінен ол билікке қызығушылығын жоғалтты. Кейіннен ханның жан күйзелісіне ұшырағаны белгілі болды. Соңында Туда Меңгу тақтан тайып, орнына Төле Бұқа хан сайланды.
Әдебиет
- Алтын Орда: Қазақ хандығы. Аруна баспасы, 2007. ISBN 9965-26-042-7
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tuda Mengu han tugan zhyly men kajtys bolgan zhyldary belgisiz Altyn Ordanyn 6 shy hany Ol Mengu Temir hannyn inisi әri murageri Tuda Mengu hanOrtagasyrlyk miniatyuraLauazymyAltyn Ordanyn 6 shy hany1280 1287Izashary Mengu Temir hanIzbasary Tole Buka hanӨmirbayanyDini tәnirshildik sosyn islamDүniege kelui belgisizҚajtys boluy 1287 1287 Dinastiya Shyngys әuletiondeu BiografiyasyOl turaly Novajri Islamnyn barlyk dәstүrin ustangan әrkashan shejhtar men fakirler ortasynda zhүrgen musylman dejdi Ol tanymal tulga bolmasa da Talas kuryltajy ony Altyn Orda hany etip sajlady Tuda Mengudi sajlau kezinde Nogaj ozin Mangyt ordasynyn hany dep zhariyalady Ekeuinin arasyndagy kaktygystan saktangan kuryltaj kypshak hany Nogajdy mangyttardyn hany dep tanudy zhon kordi Bolgariyadagy Terter handygy Nogajmen tygyz bajlanystagy nagyz mongol protektaraty boldy Al Tuda Mengudin Nogajga ashyk karsy shyguga zhetkilikti kүshi bolgan zhok Tuda Mengu islamdy zhandy tanu retinde kabyldady Ol islamdyk ojdy mistikalyk okudyn zhalgastyrushysy sufist boldy Sufizmnin әserinen ol bilikke kyzygushylygyn zhogaltty Kejinnen hannyn zhan kүjzelisine ushyragany belgili boldy Sonynda Tuda Mengu taktan tajyp ornyna Tole Buka han sajlandy ӘdebietAltyn Orda Қazak handygy Aruna baspasy 2007 ISBN 9965 26 042 7Tagy karanyz