Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
СұҚСЫРТӘРІЗДЕСТЕР отряды (Podicipedidaeformes) - тек қана суда өмір сүретін құстардың аз санды отряды.
| Сұқсыртәріздестер отряды Қазбалық ауқымы: Олигоцен-, 25–0 Ma |
|---|
 (Podiceps nigricollis nigricollis), in non-breeding plumage |
| |
| |
Отряд бір тұқымдасқа біріккен 20-ға тарта түрі бар 4 туысты қамтиды. Қазақстанда бір туысқа жататын 5 түрі бар. Олардың дене мөлшері 120 грамнан (кішкене сұқсыр) 1,5 килоға дейін (үлкен сұқсыр) өзгереді. Сұқсырлардың денесі жайпуат, созылыңқы келеді, жоны - қошқыл, бауыры — ақ, мойны - ұзын, жіңішке тұмсықты, басы кішкене. Аяғындағы саусақтарының әрқайсысы жүзгіш қалақшамен жеке-жеке көмкерілген, тұтас жарғағы болмайды. Бауырындағы тығыз жабын қауырсындар «құс мамығы» деп аталады. Од XIX ғасырдың ортасында әйелдердің жасануына кең пайдаланылды. Арктика және Антарктидадан басқа бүкіл дүниежүзілік жерлердің барлығында өмір сүреді. Қазақстанда тоқтау суды суқоймасы бар кез келген жерлерден кездеседі. Ұясы көбінесе суда қалқып жүреді, ұядағы ақшыл жұмыртқалардың реңі уақыты жеткенде ұяны жасырын бүркемелеген затияның түсіне еніп боялады. Сұқсырлар сан алуан су жәндіктерімен - бунақденелілер, шаянтәріздестер, ұлулар, балықтармен, оқта-текте балдырлармен қоректенеді. Жақсы жүзіп, жақсы сүңгиді. Ала жолақты балапандары денесін сәл кептіре салысымен суға ұмтылады. Жылыстау кезінде жер-жердегі жазықтық суқоймалардан кездесуі мүмкін.
Дереккөздер
- Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
SuҚSYRTӘRIZDESTER otryady Podicipedidaeformes tek kana suda omir sүretin kustardyn az sandy otryady Suksyrtәrizdester otryady Қazbalyk aukymy Oligocen 25 0 Ma PreK K O S D Kr P T Yu B Pg N Podiceps nigricollis nigricollis in non breeding plumage Otryad bir tukymdaska birikken 20 ga tarta tүri bar 4 tuysty kamtidy Қazakstanda bir tuyska zhatatyn 5 tүri bar Olardyn dene molsheri 120 gramnan kishkene suksyr 1 5 kiloga dejin үlken suksyr ozgeredi Suksyrlardyn denesi zhajpuat sozylynky keledi zhony koshkyl bauyry ak mojny uzyn zhinishke tumsykty basy kishkene Ayagyndagy sausaktarynyn әrkajsysy zhүzgish kalakshamen zheke zheke komkerilgen tutas zhargagy bolmajdy Bauyryndagy tygyz zhabyn kauyrsyndar kus mamygy dep atalady Od XIX gasyrdyn ortasynda әjelderdin zhasanuyna ken pajdalanyldy Arktika zhәne Antarktidadan baska bүkil dүniezhүzilik zherlerdin barlygynda omir sүredi Қazakstanda toktau sudy sukojmasy bar kez kelgen zherlerden kezdesedi Ұyasy kobinese suda kalkyp zhүredi uyadagy akshyl zhumyrtkalardyn reni uakyty zhetkende uyany zhasyryn bүrkemelegen zatiyanyn tүsine enip boyalady Suksyrlar san aluan su zhәndikterimen bunakdeneliler shayantәrizdester ulular balyktarmen okta tekte baldyrlarmen korektenedi Zhaksy zhүzip zhaksy sүngidi Ala zholakty balapandary denesin sәl keptire salysymen suga umtylady Zhylystau kezinde zher zherdegi zhazyktyk sukojmalardan kezdesui mүmkin DerekkozderMektep enciklopediyasy Almaty Atamura 2010