Сүйінғара Үргенішбайұлы (1756–1841) — батыр, би.
Кіші жүздің Адай руының Мұңал тармағынан шыққан. Ресей империясының, Хиуа хандарының, түрікмен билеушілерінің үстемдігіне қарсы күрескен. 1831 жылы Орынбор әскери губернаторы граф П.П. Сухтеленге орыс тұтқындарын қайтарып, өзі басшылық жасайтын маңғыстаулықтардың атынан Ресеймен достықта болатыны жайлы сенімхат жазған. Граф Сухтелен өзінің ризашылығын хат арқылы білдіріп, батырға қылыш сыйлаған. Сүйінғара 1837 жылы Жайықтың шығыс бетіне өткен Исатай-Махамбетке қол жинауға көмектескен. Сүйінғараның інісі Кежінің, балалары Бүркіталы, Сатыбалды, Көтібардың ерлігі, қыздары Айсалқам мен Жансалқамның қайғылы тағдыры туралы ел аузында аңыздар көп сақталған. Батыр туралы А.Ф Рязанов пен В.Ф. Шахматовтың ғылылыми еңбектерінде, Ә.Кекілбай, Қ.Сыдиық, Е.Жаманбай, Қ.Шыртан, Ә.Спанның көпшілікке арналған мақалаларында сөз болады. Оған А.Өтембетұлы, Ы.Шөрек жыр арнаса, М.Әбдіқалық “Сүйінғара” атты роман жазған. Сондай-ақ Ә.Әлімжан “Махамбеттің жебесі” романында, Кекілбаев “Күй” повесінде Сүйінғараның бейнесін сомдаған. Денесі Маңғыстаудағы Сейсен ата қорымына жерленген.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы"
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sүjingara Үrgenishbajuly 1756 1841 batyr bi Kishi zhүzdin Adaj ruynyn Munal tarmagynan shykkan Resej imperiyasynyn Hiua handarynyn tүrikmen bileushilerinin үstemdigine karsy kүresken 1831 zhyly Orynbor әskeri gubernatory graf P P Suhtelenge orys tutkyndaryn kajtaryp ozi basshylyk zhasajtyn mangystaulyktardyn atynan Resejmen dostykta bolatyny zhajly senimhat zhazgan Graf Suhtelen ozinin rizashylygyn hat arkyly bildirip batyrga kylysh syjlagan Sүjingara 1837 zhyly Zhajyktyn shygys betine otken Isataj Mahambetke kol zhinauga komektesken Sүjingaranyn inisi Kezhinin balalary Bүrkitaly Satybaldy Kotibardyn erligi kyzdary Ajsalkam men Zhansalkamnyn kajgyly tagdyry turaly el auzynda anyzdar kop saktalgan Batyr turaly A F Ryazanov pen V F Shahmatovtyn gylylymi enbekterinde Ә Kekilbaj Қ Sydiyk E Zhamanbaj Қ Shyrtan Ә Spannyn kopshilikke arnalgan makalalarynda soz bolady Ogan A Өtembetuly Y Shorek zhyr arnasa M Әbdikalyk Sүjingara atty roman zhazgan Sondaj ak Ә Әlimzhan Mahambettin zhebesi romanynda Kekilbaev Kүj povesinde Sүjingaranyn bejnesin somdagan Denesi Mangystaudagy Sejsen ata korymyna zherlengen Derekkozder Қazak Enciklopediyasy Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz