Сомелье — кәсіпорындағы сусындарды жіберуді қадағалайтын және шарап туралы толық ақпарат бере алатын қызметкер. Шарап картасын құрастыруда сомелье үлкен рөл атқарады.. Сомелье кез келген мейрамханада маңызды рөл атқарады. Оның қызметне тек шараптың түрлерін жақсы ажырату кірмейді, ол сонымен қатар шараптар картасын да дайындайтын маман болып келеді.
Сомелье́ (фр. sommelier /sɔməlje/) — мейрамхана қызметкері, ол шараптарды сатып алу, сақтау және оларды клиенттерге ұсынуға жауапты болады. Сомелье өзінің қызметі барысында арнайы "сомелье " пайдаланады. Сомельені оқыту арнайы сомельеге арналған мектептерде жүзеге асырылады, онда шараптың тарихы мен шарап жасайтын өңірлер жайлы теориялық мағлұматтардан басқа, сомелье шараптардың құрамын анықтау мен алынған мағлұматтарды дұрыс пайдалануды да үйретеді. Нәтижесінде, профессионалды сомелье шараптың иісінен-ақ, сусынның сапасын, жүзімнің сортын, тіптен шараптың пайда болу аймағы мен оның жасын да анықтай алады.
Шығу тарихы
Сомелье кәсібінің пайда болу тарихының сан қилы нұсқалары бар. Олардың бірақ екі негізгі түрі бар.
- Итальяндық нұсқасы бойынша, ХVII ғ.Герцог Пьемонттың бұйрығы «Cомильере ди Бокка э ди Корте» шықты. Somigliere осы уақыттан жай қамалдағы ғана емес, қызметінің маңыздылығы өсіп, ең қымбат та жақсы шараптарды таңдау қызметін атқарады. Оның міндеті ретінде шараптарды бағалау мен оларды зерттеу, үстелді безендіру барысындағы кезектілікті сақтау болып табылады.
- Француз тарихшыларның деректері бойынша, "sommerier" сөзінің ең түбірі Прованстан болған. Және де бұл сөз басқа сөзден "bete de somme" -ден пайда болған. Оның мағынасы - "жүк артатын мал". Басында бұл сол "жүк артатын малдарды айдаушы" болған. Сол заманда "saumeliere" сөзінің басқа да мағынасы кең тараған, сол "жүк артатын малдарды айдаушының әйелі" ретінде. 1316 жылдан бастап, сомелье азық-түліктер мен сусындардың бүтіндігіне, көші-қон кезіндегі ыдыстардың түгендігіне жаап беретін. Уақыт өте келе, оның рөлінің маңыздылығы өсіп, сомелье ең бағалы деген шараптар мен азық-түліктерді ғана емес, олардың дұрыс сақталуына да, үстел басын дұрыс безендіруге де жауапты тұлға болған. Бұл 1690 ж. дейін созылды.
Бірталай уақыт өте келе, "сомелье" sommelier термині профессионалдық термин ретінде ХІХ ғ. ортасында, Францияда бекітілді. Бұл оқиғаның болуына сол кездері кең етек жайған мейрамханалық бизнестің дамуы, жаппай ашылуы түрткі болды. Дәл осы уақыт аралығында сомелье үшін өте маңызды уақыт болды. Тарихта бірінші рет оның міндеттеріне тек шараптарды үстелге әкелу ғана емес, оларды дұрыс дайындау мен шарапты безендіру қызметі де кіре бастады.
Өкінішке орай, XX ғ. сомелье қызметі үшін танымалдылық ғасыры ғана емес, танымалдылықтың сөну уақыты да болды. Тек Еуропадағы соғыстың аяқталғанынан кейін, сомелье қызметін қайта жандандыру мен дамыту қолға алынды. 1969 ж. Францияда «ASI» атты халықаралық сомелье ассоциациясы ашылады. Ол ұйым сомельелер арасында сан қилы жарыстар, байқаулар өткізіп тұрады. Осындай іс-шаралар негізінде сомелье қызметінің маңыздылығы өсе түсуде .
Құқықтары
- Сомелье мекеменің басшылығынан материалдық құндылықтарды сақтау үшін қажетті мүмкіндіктерді жасауды талап ете алады. Формалық киіммен қамтамасыз етуді, сонымен қатар, клиенттерге қызмет көрсетуге қажетті құралдарды талап ете алады.
- Қажетті құжаттары мен сертификаттары жоқ тауарларды, стандар пен арнайы маркасы жоқ тауарларды қоймаға алмауға және алып тастауға құқығы бар;
- Мейрамхана басшылығына ескертпе жасай отырып, мейрамханада теріс қылық көрсеткен клиенттерге қызмет көрсетпеуге құқылы;
- Тағамдар мен сусындарды дайындау процесін жақсартуға, өз ұсыныстарын айтуға құқылы.
Негізгі міндеттері
- Сервис пен қызмет көрсету.
Келген клиенттерге жоғары деңгейде қызмет көрсету, оның барысында профессионалдық аксессуарларды қолдану.
- мониторингі.
Түрлері мен бағаларына. Әрдайым шараптар, алкогольді сусындар, темекі және темекі өнімдерінің жабдықтаушыларының арасында іріктеу жасап отыру. Ол әдетте, сатып алу мақсатында, іріктеуді түрлері мен бағалары бойынша жүргізіледі.
- Шарап пен темекі карталарын құрастыру.
Таңдап алынған үлгілердің арасында алдын-ала іріктеу, зерттеу жүргізу, негізгі мақсаты ретінде олардың сапаларын анықтау болып табылады.
- Шараптар қоймасы.
Шараптардың дұрыс сақталуын білімді түрде ұйымдастыру.
- Ақпарат.
Мекеменің келушілеріне тағамдар мен алкогольді сусындардың кең ассортименті жайлы толық ақпарат беру. Сонымен қатар, олардың үйлесімділігі туралы толық ақпарат беру.
- Оқыту.
Әрдайым мекеменің персоналының арасында безендіру мен ұсыну мәдениеті туралы оқытушылық процессті жүргізіп отыру.
- Сыртқы келбеті мен тәртібі.
Сомелье қызметі үшін адам ұқыпты, сыпайы, тәртіпті, мекеменің ішкі ережелерін қатаң сақтайтын болуы керек.
- Киімнің формасы.
Басшылықпен белгіленген киім үлгісін қатаң ұстану, егер де ондай болса. Егер болмаған жағдайда, кешкі "ДК" үлгісін ұстану.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1
- http://dic.academic.ru Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>
tag; name "source1" defined multiple times with different content
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Somele kәsiporyndagy susyndardy zhiberudi kadagalajtyn zhәne sharap turaly tolyk akparat bere alatyn kyzmetker Sharap kartasyn kurastyruda somele үlken rol atkarady Somele kez kelgen mejramhanada manyzdy rol atkarady Onyn kyzmetne tek sharaptyn tүrlerin zhaksy azhyratu kirmejdi ol sonymen katar sharaptar kartasyn da dajyndajtyn maman bolyp keledi Somele Somele fr sommelier sɔmelje mejramhana kyzmetkeri ol sharaptardy satyp alu saktau zhәne olardy klientterge usynuga zhauapty bolady Somele ozinin kyzmeti barysynda arnajy somele pajdalanady Someleni okytu arnajy somelege arnalgan mektepterde zhүzege asyrylady onda sharaptyn tarihy men sharap zhasajtyn onirler zhajly teoriyalyk maglumattardan baska somele sharaptardyn kuramyn anyktau men alyngan maglumattardy durys pajdalanudy da үjretedi Nәtizhesinde professionaldy somele sharaptyn iisinen ak susynnyn sapasyn zhүzimnin sortyn tipten sharaptyn pajda bolu ajmagy men onyn zhasyn da anyktaj alady Shygu tarihySomele pyshagyShtopor Somele kәsibinin pajda bolu tarihynyn san kily nuskalary bar Olardyn birak eki negizgi tүri bar Italyandyk nuskasy bojynsha HVII g Gercog Pemonttyn bujrygy Comilere di Bokka e di Korte shykty Somigliere osy uakyttan zhaj kamaldagy gana emes kyzmetinin manyzdylygy osip en kymbat ta zhaksy sharaptardy tandau kyzmetin atkarady Onyn mindeti retinde sharaptardy bagalau men olardy zertteu үsteldi bezendiru barysyndagy kezektilikti saktau bolyp tabylady Francuz tarihshylarnyn derekteri bojynsha sommerier sozinin en tүbiri Provanstan bolgan Zhәne de bul soz baska sozden bete de somme den pajda bolgan Onyn magynasy zhүk artatyn mal Basynda bul sol zhүk artatyn maldardy ajdaushy bolgan Sol zamanda saumeliere sozinin baska da magynasy ken taragan sol zhүk artatyn maldardy ajdaushynyn әjeli retinde 1316 zhyldan bastap somele azyk tүlikter men susyndardyn bүtindigine koshi kon kezindegi ydystardyn tүgendigine zhaap beretin Uakyt ote kele onyn rolinin manyzdylygy osip somele en bagaly degen sharaptar men azyk tүlikterdi gana emes olardyn durys saktaluyna da үstel basyn durys bezendiruge de zhauapty tulga bolgan Bul 1690 zh dejin sozyldy Birtalaj uakyt ote kele somele sommelier termini professionaldyk termin retinde HIH g ortasynda Franciyada bekitildi Bul okiganyn boluyna sol kezderi ken etek zhajgan mejramhanalyk biznestin damuy zhappaj ashyluy tүrtki boldy Dәl osy uakyt aralygynda somele үshin ote manyzdy uakyt boldy Tarihta birinshi ret onyn mindetterine tek sharaptardy үstelge әkelu gana emes olardy durys dajyndau men sharapty bezendiru kyzmeti de kire bastady Өkinishke oraj XX g somele kyzmeti үshin tanymaldylyk gasyry gana emes tanymaldylyktyn sonu uakyty da boldy Tek Europadagy sogystyn ayaktalganynan kejin somele kyzmetin kajta zhandandyru men damytu kolga alyndy 1969 zh Franciyada ASI atty halykaralyk somele associaciyasy ashylady Ol ujym someleler arasynda san kily zharystar bajkaular otkizip turady Osyndaj is sharalar negizinde somele kyzmetinin manyzdylygy ose tүsude ҚukyktarySomele mekemenin basshylygynan materialdyk kundylyktardy saktau үshin kazhetti mүmkindikterdi zhasaudy talap ete alady Formalyk kiimmen kamtamasyz etudi sonymen katar klientterge kyzmet korsetuge kazhetti kuraldardy talap ete alady Қazhetti kuzhattary men sertifikattary zhok tauarlardy standar pen arnajy markasy zhok tauarlardy kojmaga almauga zhәne alyp tastauga kukygy bar Mejramhana basshylygyna eskertpe zhasaj otyryp mejramhanada teris kylyk korsetken klientterge kyzmet korsetpeuge kukyly Tagamdar men susyndardy dajyndau procesin zhaksartuga oz usynystaryn ajtuga kukyly Negizgi mindetteriSharaptar kojmasyndaSomelelerdi testileu tәrtibiServis pen kyzmet korsetu Kelgen klientterge zhogary dengejde kyzmet korsetu onyn barysynda professionaldyk aksessuarlardy koldanu monitoringi Tүrleri men bagalaryna Әrdajym sharaptar alkogoldi susyndar temeki zhәne temeki onimderinin zhabdyktaushylarynyn arasynda irikteu zhasap otyru Ol әdette satyp alu maksatynda irikteudi tүrleri men bagalary bojynsha zhүrgiziledi Sharap pen temeki kartalaryn kurastyru Tandap alyngan үlgilerdin arasynda aldyn ala irikteu zertteu zhүrgizu negizgi maksaty retinde olardyn sapalaryn anyktau bolyp tabylady Sharaptar kojmasy Sharaptardyn durys saktaluyn bilimdi tүrde ujymdastyru Akparat Mekemenin kelushilerine tagamdar men alkogoldi susyndardyn ken assortimenti zhajly tolyk akparat beru Sonymen katar olardyn үjlesimdiligi turaly tolyk akparat beru Okytu Әrdajym mekemenin personalynyn arasynda bezendiru men usynu mәdenieti turaly okytushylyk processti zhүrgizip otyru Syrtky kelbeti men tәrtibi Somele kyzmeti үshin adam ukypty sypajy tәrtipti mekemenin ishki erezhelerin katan saktajtyn boluy kerek Kiimnin formasy Basshylykpen belgilengen kiim үlgisin katan ustanu eger de ondaj bolsa Eger bolmagan zhagdajda keshki DK үlgisin ustanu DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi K54 Қogamdyk tamaktandyru Almaty Mektep baspasy 2007 232 bet ISBN 9965 36 414 1 http dic academic ru Derekkoz katesi Invalid lt ref gt tag name source1 defined multiple times with different content