Пьер Абеляр (1079, Лё Пале, Нант маңы, Бретань — 21 сәуір, 1142, монастыры, Шалон-сюр-Сонға жақын маңда, Бургундия) — француз философы, теологы және ақыны.
Өмірбаяны
Росцелин мен Шамполық Гильомның қолында оқыған. 1113 жылы өзінің мектебін ашқан, мектебі кең танымал болған. Элоизаға деген махаббатының тарихынан соң екеуі де монастырьға кеткен (1119 жыл).
Универсалилер (жалпы ұғымдар) табиғаты туралы ортағасырлык философияға тән концептуализм идеясын ұстанды, сонымен бірге схоластикалық реализмді өткір сынады.
Абеляр Пьер рыцарьдың ұлы болған ол философияға бет бұрып, мұрагерліктен бас тартады. 1114 жылы Париждегі Элоизаның немере жиеніне жеке оқытушы болып жалданады. Олар бір-бірін ұнатып қалады. Элоиза жүкті болып, құпия түрде некелерін қиғызады. Элоизаның ағасы Абелярды күшпен піштіріп тастайды да, осыдан кейін Элоиза екеуі тақуалық жолын ұстанады. 1121 жылы Абеляр теологиясы еретикалық шығарма деп танылады. 1125 жылы Бретания монастырға аббат болып сайланады. Бірақ қауыммен арадағы қатынасы нашарлаған соң, өміріне қауіп төнгендіктен қашып кетуге мәжбүр болады. 1135 жылдан бастап Абеляр Мон-Сен-Женевьевте сабақ береді. Осы жерде күнә түсінігі туралы талдау еңбегі Этиканы жазады. 1140 жылы дін бұзарлық қылығы үшін қайта айыпталып, Клюнидегі монастырға қашып кетеді. Оның негізгі Ия және Жоқ еңбегі мен бір-біріне қарама-қайшы келетін әртүрлі тақырыптағы Шіркеу әкейлері шығармалар жинағы оқырмандарды бұрыс ойлармен күресу арқылы шындыққа әкелуге бағытталған. Ол өзінің номиналистер мен реалистердің әмбебаптық жайлы таласында концептуализм атауымен белгілі аралық концепциясын шығарады. Сондай-ақ ол «История моих бедствий» атты автобиографиясын жазады. Ең атақты шығармалары Элоизамен ажырасып кеткеннен кейінгі бір-бірімен жазысқан хаттары болып саналады.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Философия/жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ, 2006. ISBN 9965-808-82-1
- Encyclopedia Britannica ISBN 978-5-17-038532-4
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Peter Abelard |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Per Abelyar 1079 Lyo Pale Nant many Bretan 21 sәuir 1142 monastyry Shalon syur Songa zhakyn manda Burgundiya francuz filosofy teology zhәne akyny ӨmirbayanyRoscelin men Shampolyk Gilomnyn kolynda okygan 1113 zhyly ozinin mektebin ashkan mektebi ken tanymal bolgan Eloizaga degen mahabbatynyn tarihynan son ekeui de monastyrga ketken 1119 zhyl Universaliler zhalpy ugymdar tabigaty turaly ortagasyrlyk filosofiyaga tәn konceptualizm ideyasyn ustandy sonymen birge sholastikalyk realizmdi otkir synady Abelyar Per rycardyn uly bolgan ol filosofiyaga bet buryp muragerlikten bas tartady 1114 zhyly Parizhdegi Eloizanyn nemere zhienine zheke okytushy bolyp zhaldanady Olar bir birin unatyp kalady Eloiza zhүkti bolyp kupiya tүrde nekelerin kigyzady Eloizanyn agasy Abelyardy kүshpen pishtirip tastajdy da osydan kejin Eloiza ekeui takualyk zholyn ustanady 1121 zhyly Abelyar teologiyasy eretikalyk shygarma dep tanylady 1125 zhyly Bretaniya monastyrga abbat bolyp sajlanady Birak kauymmen aradagy katynasy nasharlagan son omirine kauip tongendikten kashyp ketuge mәzhbүr bolady 1135 zhyldan bastap Abelyar Mon Sen Zhenevevte sabak beredi Osy zherde kүnә tүsinigi turaly taldau enbegi Etikany zhazady 1140 zhyly din buzarlyk kylygy үshin kajta ajyptalyp Klyunidegi monastyrga kashyp ketedi Onyn negizgi Iya zhәne Zhok enbegi men bir birine karama kajshy keletin әrtүrli takyryptagy Shirkeu әkejleri shygarmalar zhinagy okyrmandardy burys ojlarmen kүresu arkyly shyndykka әkeluge bagyttalgan Ol ozinin nominalister men realisterdin әmbebaptyk zhajly talasynda konceptualizm atauymen belgili aralyk koncepciyasyn shygarady Sondaj ak ol Istoriya moih bedstvij atty avtobiografiyasyn zhazady En atakty shygarmalary Eloizamen azhyrasyp ketkennen kejingi bir birimen zhazyskan hattary bolyp sanalady DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Filosofiya zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2006 ISBN 9965 808 82 1 Encyclopedia Britannica ISBN 978 5 17 038532 4 Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Peter Abelard