Мемлекеттік Рәміздер – мемлекеттің тәуелсіздігін білдіретін символикалық айырым белгілері. Мемлекеттік Рәміздер белгілі бір мағына берерлік өзара үйлесімде орналастырылған жанды-жансыз заттардың бейнелерінен құрастырылады. Мұндай бейнелер үйлесімінен мемлекеттің, елдің арман-мұраты, өзін-өзі түйсінуі көрініс береді.
Қазақстанның мемлекеттік рәміздері ретінде туы, елтаңбасы және әнұраны жатқызылады.
Мемлекеттік рәміздер тәуелсіздік нышаны ретінде ерекше қадірленіп, оларға биік мәртебе беріледі, сондықтан да мемлекет адамдарға мемлекеттік рәміздерді қастерлеуді парыз етеді. Олардың түр-түсі мен ресми қолданылу тәртібі Конституцияда немесе конституциялық заңда белгіленеді (бұл Мемлекеттік Рәміздерге биік мәртебе береді) және заңмен қорғалады. Мемлекеттік рәміздерді қадірлеу азаматтардың мемлекет тәуелсіздігін құрметтеуді нығайтып, жасөспірімдердің отансүйгіштік сезімін қалыптастырады.
Мемлекеттік рәміздер көне замандардағы ру-тайпаны қорғаушы болып есептелетін тотемдік аң-құстың бейнелерінен, рудың, әулеттің мал-мүлкіне салынған ен-таңбаларынан шыққан. Мыңдаған әскерлер соғыс майданында жаудан өз сарбаздарын ажырату үшін айырым белгілерін пайдаланды. Ортағасырлық Батыс Еуропада бет-жүзіне дейін темір сауытпен қымталған кім екенін айыру қажеттілігінен ақсүйектердің әулеттік таңбасы пайда болды. Одан бұрын көптеген көне қалалардың, қала-мемлекеттердің өз таңбалары болғаны тарихтан белгілі. Б.з.б. 3-мыңжылдықта арыстан басты қыран бейнеленген таңбалары болған. Грекиядағы , қанатты пырағы, , Самостың тауыс құсы , Византияның екі басты қыраны мемлекеттік рәміздерге жатады. Өзін ұрпағымыз деп санайтын түркі жұрты бөрінің басы бейнеленген көк байрақ ұстаған.
Қазақ халқында әрбір рудың мал-мүлікке салатын өз таңбасы болды. Соғыс жағдайында межелі жерге әрбір рудың жасағы өз руының таңбасы салынған байрақ ұстап, хан туының астына жиналатын болған.
Қазақстан Елтаңбасы
Қазақстан Pеспубликасының мемлекеттiк Елтаңбасы — Қазақстан Республикасының негiзгi мемлекеттiк рәмiздерiнiң бiрi. Қазақстан Республикасының Президентінің “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституциялық заң күшi бар Жарлығымен (24.1.1996) белгiленген. Рәмiздiк тұрғыдан ҚР мемлекеттік гербiнiң негiзi — шаңырақ. Ол — елтаңбаның жүрегi. Шаңырақ — мемлекеттiң түп-негiзi — отбасының бейнесi. Шаңырақ — Күн шеңберi. Айналған Күн шеңберiнiң қозғалыстағы суретi iспеттi, Шаңырақ — киiз үйдiң күмбезi көшпелi түркiлер үшiн үйдiң, ошақтың, отбасының бейнесi. Тұлпар — дала дүлдiлi, ер-азаматтың , желдей ескен , жеңiске деген жасымас жiгердiң, қажымас қайраттың, мұқалмас қажырдың, тәуелсiздiкке, бостандыққа ұмтылған құлшыныстың бейнесi. — қазақ поэзиясындағы кең тараған бейне. Ол ұшқыр арманның, самғаған таңғажайып жасампаздық қиялдың, талмас талаптың, асыл мұраттың, жақсылыққа құштарлықтың кейпi. Қанатты тұлпар Уақыт пен Кеңiстiктi бiрiктiредi. Ол өлмес өмiрдiң бейнесi. Бiр шаңырақтың астында тату-тәттi өмiр сүретiн Қазақстан халқының өсiп-өркендеуiн, рухани байлығын, сан сырлы, алуан қырлы бет-бейнесiн паш етедi. Бес бұрышты жұлдыз гербтiң тәжi iспеттi. Әрбiр адамның жол нұсқайтын жарық жұлдызы бар. Қазақстан Pеспубликасының мемлекеттiк Елтаңбасының авторлары — Жандарбек Мәлiбеков пен Шотаман Уәлиханов.
Қазақстан туы
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Туы – Қазақстан Республикасының мемлекеттiк негiзгi рәмiздердiң бiрi. ҚР Президентiнiң “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституциялық заң күшi бар Жарлығымен (24.1.1996) белгiленген. Мемлекеттік ту көгiлдiр түстi тiк бұрышты кездеме. Оның ортасында арайлы күн, күннiң астында қалықтаған қыран бейнеленген. Ағаш сабына бекiтiлген тұста — ұлттық оюлармен кестеленген тiк жолақ өрнектелген. Күн, арай, қыран және ою-өрнек — алтын түстi. Тудың енi ұзындығының жартысына тең. ҚР мемлекеттік туының авторы — суретшi Шәкен Ниязбеков. Бiрыңғай көк-көгiлдiр түс төбедегi бұлтсыз ашық аспанның биiк күмбезiн елестетедi және Қазақстан халқының бiрлiк, ынтымақ жолына адалдығын аңғартады. Бұлтсыз көк аспан барлық халықтарда әрқашан да бейбiтшiлiктiң, тыныштық пен жақсылықтың нышаны болған. Геральдика (гербтану) тiлiнде — көк түс және оның түрлi реңкi адалдық, сенiмдiлiк, үмiт сияқты адамгершiлiк қасиеттерге сай келедi. Ежелгi түркi тiлiнде “көк” сөзi аспан деген ұғымды бiлдiредi. Көк түс түркi халықтары үшiн қасиеттi ұғым. Түркi және әлемнiң өзге де халықтарындағы көк түстiң мәдени-семиотикалық тарихына сүйене отырып, мемлекеттік тудағы көгiлдiр түс Қазақстан халқының жаңа мемлекеттiлiкке ұмтылған ниет-тiлегiнiң тазалығын, асқақтығын көрсетедi деп қорытуға болады. Нұрға малынған алтын күн тыныштық пен байлықты бейнелейдi. Күн — қозғалыс, даму, өсiп-өркендеудiң және өмiрдiң белгiсi. Күн — уақыт, замана бейнесi. Қанатын жайған қыран құс — бар нәрсенiң бастауындай, билiк, айбындылық бейнесi. Ұлан-байтақ кеңiстiкте қалықтаған қыран ҚР-ның еркiндiк сүйгiш асқақ рухын, қазақ халқының жан-дүниесiнiң кеңдiгiн паш етедi.
Қазақстан Әнұраны
Қазақстанның «Менің Қазақстаным» атты қазіргі әнұраны 2006 жылдың қаңтарында қабылданған. Ол танымал аттас өлеңге негізделген еді. Әнұранның сөзін жазған авторы — Жұмекен Нәжімеденов және композиторы — Шәмші Қалдаяқов.
Рәміздер туралы заңнама
1993 ж. Қазақстан Конституциясы бойынша "республика азаматы мемлекеттік рәміздерді – Елтаңба, Ту, Әнұранды құрметтеуге міндетті" (31-бап). 1995 жылы жаңа Конституция қабылданғаннан кейін, 1996 жылдың 24 қаңтарында президентті Жарлық ретінде республиканың рәміздері туралы бірыңғай Конституциялық заң шығарылды, ол 2007 жылдың 4 маусымында жаңа "мемлекеттік рәміздер туралы"Конституциялық заңға ауыстырылды.
Қылмыстық кодексте мемлекеттік рәміздерді қорлағаны үшін жауапкершілік белгіленген:
317-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қорлау Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қорлау – бір мыңнан екі мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға немесе бір жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не дәл сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. — Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі |
---|
Дереккөздер
- «Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы». Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 4 маусымдағы N 258 Конституциялық заңы
Сыртқы сілтемелер
- Мемлекеттік Рәміздер туралы Мұрағатталған 17 қыркүйектің 2011 жылы.
- National flag of Kazakhstan
- [1] Мұрағатталған 3 қыркүйектің 2011 жылы.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Memlekettik Rәmizder memlekettin tәuelsizdigin bildiretin simvolikalyk ajyrym belgileri Memlekettik Rәmizder belgili bir magyna bererlik ozara үjlesimde ornalastyrylgan zhandy zhansyz zattardyn bejnelerinen kurastyrylady Mundaj bejneler үjlesiminen memlekettin eldin arman muraty ozin ozi tүjsinui korinis beredi Қazakstannyn memlekettik rәmizderi retinde tuy eltanbasy zhәne әnurany zhatkyzylady Memlekettik rәmizder tәuelsizdik nyshany retinde erekshe kadirlenip olarga biik mәrtebe beriledi sondyktan da memleket adamdarga memlekettik rәmizderdi kasterleudi paryz etedi Olardyn tүr tүsi men resmi koldanylu tәrtibi Konstituciyada nemese konstituciyalyk zanda belgilenedi bul Memlekettik Rәmizderge biik mәrtebe beredi zhәne zanmen korgalady Memlekettik rәmizderdi kadirleu azamattardyn memleket tәuelsizdigin kurmetteudi nygajtyp zhasospirimderdin otansүjgishtik sezimin kalyptastyrady Memlekettik rәmizder kone zamandardagy ru tajpany korgaushy bolyp esepteletin totemdik an kustyn bejnelerinen rudyn әulettin mal mүlkine salyngan en tanbalarynan shykkan Myndagan әskerler sogys majdanynda zhaudan oz sarbazdaryn azhyratu үshin ajyrym belgilerin pajdalandy Ortagasyrlyk Batys Europada bet zhүzine dejin temir sauytpen kymtalgan kim ekenin ajyru kazhettiliginen aksүjekterdin әulettik tanbasy pajda boldy Odan buryn koptegen kone kalalardyn kala memleketterdin oz tanbalary bolgany tarihtan belgili B z b 3 mynzhyldykta arystan basty kyran bejnelengen tanbalary bolgan Grekiyadagy kanatty pyragy Samostyn tauys kusy Vizantiyanyn eki basty kyrany memlekettik rәmizderge zhatady Өzin urpagymyz dep sanajtyn tүrki zhurty borinin basy bejnelengen kok bajrak ustagan Қazak halkynda әrbir rudyn mal mүlikke salatyn oz tanbasy boldy Sogys zhagdajynda mezheli zherge әrbir rudyn zhasagy oz ruynyn tanbasy salyngan bajrak ustap han tuynyn astyna zhinalatyn bolgan Қazakstan EltanbasyTolyk makalasy Қazakstan eltanbasy Қazakstan Pespublikasynyn memlekettik Eltanbasy Қazakstan Respublikasynyn negizgi memlekettik rәmizderinin biri Қazakstan Respublikasynyn Prezidentinin Қazakstan Respublikasynyn Memlekettik rәmizderi turaly konstituciyalyk zan kүshi bar Zharlygymen 24 1 1996 belgilengen Rәmizdik turgydan ҚR memlekettik gerbinin negizi shanyrak Ol eltanbanyn zhүregi Shanyrak memlekettin tүp negizi otbasynyn bejnesi Shanyrak Kүn shenberi Ajnalgan Kүn shenberinin kozgalystagy sureti ispetti Shanyrak kiiz үjdin kүmbezi koshpeli tүrkiler үshin үjdin oshaktyn otbasynyn bejnesi Tulpar dala dүldili er azamattyn zheldej esken zheniske degen zhasymas zhigerdin kazhymas kajrattyn mukalmas kazhyrdyn tәuelsizdikke bostandykka umtylgan kulshynystyn bejnesi kazak poeziyasyndagy ken taragan bejne Ol ushkyr armannyn samgagan tangazhajyp zhasampazdyk kiyaldyn talmas talaptyn asyl murattyn zhaksylykka kushtarlyktyn kejpi Қanatty tulpar Uakyt pen Kenistikti biriktiredi Ol olmes omirdin bejnesi Bir shanyraktyn astynda tatu tәtti omir sүretin Қazakstan halkynyn osip orkendeuin ruhani bajlygyn san syrly aluan kyrly bet bejnesin pash etedi Bes buryshty zhuldyz gerbtin tәzhi ispetti Әrbir adamnyn zhol nuskajtyn zharyk zhuldyzy bar Қazakstan Pespublikasynyn memlekettik Eltanbasynyn avtorlary Zhandarbek Mәlibekov pen Shotaman Uәlihanov Қazakstan tuyTolyk makalasy Қazakstan tuy Қazakstan Respublikasynyn memlekettik Tuy Қazakstan Respublikasynyn memlekettik negizgi rәmizderdin biri ҚR Prezidentinin Қazakstan Respublikasynyn Memlekettik rәmizderi turaly konstituciyalyk zan kүshi bar Zharlygymen 24 1 1996 belgilengen Memlekettik tu kogildir tүsti tik buryshty kezdeme Onyn ortasynda arajly kүn kүnnin astynda kalyktagan kyran bejnelengen Agash sabyna bekitilgen tusta ulttyk oyularmen kestelengen tik zholak ornektelgen Kүn araj kyran zhәne oyu ornek altyn tүsti Tudyn eni uzyndygynyn zhartysyna ten ҚR memlekettik tuynyn avtory suretshi Shәken Niyazbekov Biryngaj kok kogildir tүs tobedegi bultsyz ashyk aspannyn biik kүmbezin elestetedi zhәne Қazakstan halkynyn birlik yntymak zholyna adaldygyn angartady Bultsyz kok aspan barlyk halyktarda әrkashan da bejbitshiliktin tynyshtyk pen zhaksylyktyn nyshany bolgan Geraldika gerbtanu tilinde kok tүs zhәne onyn tүrli renki adaldyk senimdilik үmit siyakty adamgershilik kasietterge saj keledi Ezhelgi tүrki tilinde kok sozi aspan degen ugymdy bildiredi Kok tүs tүrki halyktary үshin kasietti ugym Tүrki zhәne әlemnin ozge de halyktaryndagy kok tүstin mәdeni semiotikalyk tarihyna sүjene otyryp memlekettik tudagy kogildir tүs Қazakstan halkynyn zhana memlekettilikke umtylgan niet tileginin tazalygyn askaktygyn korsetedi dep korytuga bolady Nurga malyngan altyn kүn tynyshtyk pen bajlykty bejnelejdi Kүn kozgalys damu osip orkendeudin zhәne omirdin belgisi Kүn uakyt zamana bejnesi Қanatyn zhajgan kyran kus bar nәrsenin bastauyndaj bilik ajbyndylyk bejnesi Ұlan bajtak kenistikte kalyktagan kyran ҚR nyn erkindik sүjgish askak ruhyn kazak halkynyn zhan dүniesinin kendigin pash etedi Қazakstan ӘnuranyTolyk makalasy Қazakstan әnurany source source track track track track track track track track track track track track Қazakstan Respublikasynyn memlekettik Әnurany Қazakstannyn Menin Қazakstanym atty kazirgi әnurany 2006 zhyldyn kantarynda kabyldangan Ol tanymal attas olenge negizdelgen edi Әnurannyn sozin zhazgan avtory Zhumeken Nәzhimedenov zhәne kompozitory Shәmshi Қaldayakov source source Zhamal Omarovanyn oryndauyndagy Menin Қazakstanym әniRәmizder turaly zannama1993 zh Қazakstan Konstituciyasy bojynsha respublika azamaty memlekettik rәmizderdi Eltanba Tu Әnurandy kurmetteuge mindetti 31 bap 1995 zhyly zhana Konstituciya kabyldangannan kejin 1996 zhyldyn 24 kantarynda prezidentti Zharlyk retinde respublikanyn rәmizderi turaly biryngaj Konstituciyalyk zan shygaryldy ol 2007 zhyldyn 4 mausymynda zhana memlekettik rәmizder turaly Konstituciyalyk zanga auystyryldy Қylmystyk kodekste memlekettik rәmizderdi korlagany үshin zhauapkershilik belgilengen 317 bap Қazakstan Respublikasynyn Memlekettik rәmizderin korlau Қazakstan Respublikasynyn Memlekettik rәmizderin korlau bir mynnan eki myn ajlyk eseptik korsetkishke dejingi molsherde ajyppul saluga nemese bir zhylga dejingi merzimge bas bostandygyn shekteuge ne dәl sol merzimge bas bostandygynan ajyruga zhazalanady Қazakstan Respublikasynyn Қylmystyk KodeksiDerekkozder Қazakstan Respublikasynyn memlekettik rәmizderi turaly Қazakstan Respublikasynyn 2007 zhylgy 4 mausymdagy N 258 Konstituciyalyk zanySyrtky siltemelerMemlekettik Rәmizder turaly Muragattalgan 17 kyrkүjektin 2011 zhyly National flag of Kazakhstan 1 Muragattalgan 3 kyrkүjektin 2011 zhyly Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet