Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Материализм және эмпириокритицизм (орысша: Материализм и эмпириокритицизм) — Владимир Лениннің маңызды философиялық еңбегі. Ол 1909 жылы орыс тілінде шыққан. Бұл шығарма Кеңес Одағының жоғары оқу орындарында зерттелуге тиісті шығармалардың бірі, диалектикалық материализмнің негізгі еңбегі, «марксистік-ленинистік философия» атты пәннің бір бөлігі болған.
Кітаптың толық атауы: «Материализм және эмпириокритицизм. Бір кертартпалық философияға қатысты сыни көзқарастар». Оны Ленин 1908 жылғы ақпан-қазан айларының аралығында Женева және Лондон қалаларында жазып бітірген. 1909 жылдың мамыр айында Москвада жарыққа шығарған.Түпнұсқа қолжазбасы мен дайындық материалдары сақталмаған.
Кітаптың негізгі бөлігін Ленин Женевада жазған, қалған бөлігі ол ең жаңа философиялық және ғылыми материалдармен танысу үшін бір ай бойы Лондонда болған кезінде жазды. Библиографиясында кітапты жазу үшін 200-ден астам кітаптың пайдаланылғаны аталып өтіледі.
1908 жылдың желтоқсан айында Ленин Женевадан Парижге қоныс ауыстырып, 1909 жылдың сәуіріне дейін кітабының теріліп бітірілген түрімен танысып, өзгеріс енгізумен болды. Патшалық цензураның өткізуі үшін ол кейбір жерлерін қайта өңдеуден өткізді. Бірақ сонда да кітап Ресейде көп қиындықтармен басылды. Ленин кітаптың барынша тезірек баспадан шығуын талап етіп отырды, себебі оның өзі айтқанындай, «бұған тек әдеби ғана емес, өте маңызды саяси себептер де бар» болатын.
Кітап Лениннің партиядағы саяси қарсыласы «Эмпириомонизм» (1904-1906) деген үш томды шығармасына жауап және сын ретінде жазылды. 1909 жылғы маусым айында Богданов большевиктердің Парижде өткен конференциясында жеңіліп, партиядан шығарылды.
Лениннің осы шығармасында алға тартқан басты ойларының бірі — адамның түйсіктері объективті сыртқы дүниені дұрыс және дәл бейнелейді және сол сыртқы дүниені тексерудің тәуілсіз, бейсубъективті жолы жоқ.
Материализм және эмпириокритицизм 20-дан астам тілдерде жарияланып, марксшіл-лениншіл философияның негізгі еңбектерінің біріне айналды.
Әдебиет
- Robert V. Daniels: "A Documentary History of Communism in Russia: From Lenin to Gorbachev", 1993, ISBN 0-87451-616-1.
- Alan Woods: "Bolshevism: The Road to Revolution", 1999, ISBN 1-900007-05-3. Part Three: The Period of Reaction available online.
Тағы қараңыз
Еренсілтемелер
- Ағылшын тіліндегі аудармалары: [1], [2]
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Materializm zhәne empiriokriticizm oryssha Materializm i empiriokriticizm Vladimir Leninnin manyzdy filosofiyalyk enbegi Ol 1909 zhyly orys tilinde shykkan Bul shygarma Kenes Odagynyn zhogary oku oryndarynda zertteluge tiisti shygarmalardyn biri dialektikalyk materializmnin negizgi enbegi marksistik leninistik filosofiya atty pәnnin bir boligi bolgan Kitaptyn algashky 1909 zhylgy basylymynyn mukabasy Kitaptyn tolyk atauy Materializm zhәne empiriokriticizm Bir kertartpalyk filosofiyaga katysty syni kozkarastar Ony Lenin 1908 zhylgy akpan kazan ajlarynyn aralygynda Zheneva zhәne London kalalarynda zhazyp bitirgen 1909 zhyldyn mamyr ajynda Moskvada zharykka shygargan Tүpnuska kolzhazbasy men dajyndyk materialdary saktalmagan Kitaptyn negizgi boligin Lenin Zhenevada zhazgan kalgan boligi ol en zhana filosofiyalyk zhәne gylymi materialdarmen tanysu үshin bir aj bojy Londonda bolgan kezinde zhazdy Bibliografiyasynda kitapty zhazu үshin 200 den astam kitaptyn pajdalanylgany atalyp otiledi 1908 zhyldyn zheltoksan ajynda Lenin Zhenevadan Parizhge konys auystyryp 1909 zhyldyn sәuirine dejin kitabynyn terilip bitirilgen tүrimen tanysyp ozgeris engizumen boldy Patshalyk cenzuranyn otkizui үshin ol kejbir zherlerin kajta ondeuden otkizdi Birak sonda da kitap Resejde kop kiyndyktarmen basyldy Lenin kitaptyn barynsha tezirek baspadan shyguyn talap etip otyrdy sebebi onyn ozi ajtkanyndaj bugan tek әdebi gana emes ote manyzdy sayasi sebepter de bar bolatyn Kitap Leninnin partiyadagy sayasi karsylasy Empiriomonizm 1904 1906 degen үsh tomdy shygarmasyna zhauap zhәne syn retinde zhazyldy 1909 zhylgy mausym ajynda Bogdanov bolshevikterdin Parizhde otken konferenciyasynda zhenilip partiyadan shygaryldy Leninnin osy shygarmasynda alga tartkan basty ojlarynyn biri adamnyn tүjsikteri obektivti syrtky dүnieni durys zhәne dәl bejnelejdi zhәne sol syrtky dүnieni tekserudin tәuilsiz bejsubektivti zholy zhok Materializm zhәne empiriokriticizm 20 dan astam tilderde zhariyalanyp marksshil leninshil filosofiyanyn negizgi enbekterinin birine ajnaldy ӘdebietRobert V Daniels A Documentary History of Communism in Russia From Lenin to Gorbachev 1993 ISBN 0 87451 616 1 Alan Woods Bolshevism The Road to Revolution 1999 ISBN 1 900007 05 3 Part Three The Period of Reaction available online Tagy karanyzMaterializmErensiltemelerAgylshyn tilindegi audarmalary 1 2