Лұқпан Қылышұлы Қылышев (14.3.1909 жыл, Шыңғырлау ауданы - 1991 жыл, Алматы) — ғалым, Биология ғылымдарының докторы (1957), профессор (1959), Қазақстан FA-ның корреспондент-мүшесі (1959), Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1974).
Өмірбаяны
- ҚазПИ-ді бітірген (1935).
- 1942 жылдан Қазақстан ҒА-да (1946 жылға дейін КСРО FA-ның Қазақ Филиалы)
- Ботаника институтының Биохимия зертханасын (1944-1952)
- 1952-1955 жылдары осы FA-ның Ботаника бағының директоры.
- Молекулалық биология және биохимия институтының зертханасын (1983-1986) басқарды
- 1986 жылдан сонда ғылыми кеңесші.
Ғылыми еңбектері
Негізгі ғылым еңбектері өсімдіктер биохимиясына арналған.
- (пиридин, хинолизидин, изохинолин) мен фенол қосылыстары биосинтезі саласында іргелі зерттеулер жүргізіп, олардың нәтижелерін өндіріске енгізді
- ғылымға беймәлім жаңа ферменттер (анабазиноксидаза, никотин және лупининдегидрогенеза) ашып, оларға сипаттама берді
- көміртегімен таңбаланған алколоидтер алу әдісін тапты;
- республиканың оңтүстігінде өсетін иілік өсімдіктер мен құрамында аллколоидтары бар өсімдіктердің өнеркәсіптік қорын анықтап, оларды ғылыми тұрғыдан бағалады
- итсигек пен дәрмененің мәдени плантацияларын жасау әдістері
- Шымкент химия-фармацевтикалық зауытындағы өндірістік қалдықтарды органикалық тыңайтқыш және отын ретінде пайдалану жолдарын анықтады;
- Өсімдіктерінің тұздан улануы механизмін ашты.
Марапаттары
- «Халықтар Достығы» орденімен
- бірнеше медальмен марапатталған.
- БҚО Шыңғырлау ауданы, Шыңғырлау ауылында Лұқпан Қылышев атындағы ОЖББМ бар.
Шығармалары
- Биология анабазиса безлистного, А.-А., 1961;
- Микробиологические окисления анабазиса, А.-А., 1977;
- Флавоноиды растений, А.-А., 1978 (авторларының бірі).
Дереккөздер
- Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Lukpan Қylyshuly Қylyshev 14 3 1909 zhyl Shyngyrlau audany 1991 zhyl Almaty galym Biologiya gylymdarynyn doktory 1957 professor 1959 Қazakstan FA nyn korrespondent mүshesi 1959 Қazakstannyn enbek sinirgen gylym kajratkeri 1974 ӨmirbayanyҚazPI di bitirgen 1935 1942 zhyldan Қazakstan ҒA da 1946 zhylga dejin KSRO FA nyn Қazak Filialy Botanika institutynyn Biohimiya zerthanasyn 1944 1952 1952 1955 zhyldary osy FA nyn Botanika bagynyn direktory Molekulalyk biologiya zhәne biohimiya institutynyn zerthanasyn 1983 1986 baskardy 1986 zhyldan sonda gylymi kenesshi Ғylymi enbekteriNegizgi gylym enbekteri osimdikter biohimiyasyna arnalgan piridin hinolizidin izohinolin men fenol kosylystary biosintezi salasynda irgeli zertteuler zhүrgizip olardyn nәtizhelerin ondiriske engizdi gylymga bejmәlim zhana fermentter anabazinoksidaza nikotin zhәne lupinindegidrogeneza ashyp olarga sipattama berdi komirtegimen tanbalangan alkoloidter alu әdisin tapty respublikanyn ontүstiginde osetin iilik osimdikter men kuramynda allkoloidtary bar osimdikterdin onerkәsiptik koryn anyktap olardy gylymi turgydan bagalady itsigek pen dәrmenenin mәdeni plantaciyalaryn zhasau әdisteri Shymkent himiya farmacevtikalyk zauytyndagy ondiristik kaldyktardy organikalyk tynajtkysh zhәne otyn retinde pajdalanu zholdaryn anyktady Өsimdikterinin tuzdan ulanuy mehanizmin ashty Marapattary Halyktar Dostygy ordenimen birneshe medalmen marapattalgan BҚO Shyngyrlau audany Shyngyrlau auylynda Lukpan Қylyshev atyndagy OZhBBM bar ShygarmalaryBiologiya anabazisa bezlistnogo A A 1961 Mikrobiologicheskie okisleniya anabazisa A A 1977 Flavonoidy rastenij A A 1978 avtorlarynyn biri DerekkozderBatys Қazakstan oblysy Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2002 zhyl ISBN 9965 607 02 8 Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz