Көп күрек тістілер (лат. Polyprotodontia) – қалталы жануарлара жататын, жерде, орманда және жартылай суда тіршілік ететін организмдер. Қоректену тәсіліне қарай жыртқыштар, қорек талғамайтындар болып бөлінеді. Азу тістерінің үшы өткір және бұдырлы, сол сияқты жақсы жетілген шошақ тістері болады. Үстіңгі жағының әрбір жартысында 3—5, ал төменгі жағының әрбір жартысында 3—4 күрек тістері болады. Тері қалтасы барлығында бірдей бола бермейді.
- Бұл отряд тармағының бірнеше тұқымдасы және көптеген түрлері бар. Мысалы, опоссумдар (Dіdеlрһуіdае) көпшілік өмірін ағашта өткізеді. Бұлардың бір ерекшелігі ересектері ағашқа өрмелегенде, жастарында анасының денесіне бекінуге көмектесетін қармалағыш құйрығының болуы. Олар кемірушілермен, құстармен және олардың жұмыртқаларымен, жәндіктермен қоректенеді. Әдетте бұларды “қалталы егеу-құйрықтар” деп қате атайды. Тез көбейеді. Мысалы, кейбір түрлері он шақты, кейде одан да көп бала туады. Опоссумдардың бір түрі (DidеІрһus vігgіnіаnus) солтүстік Америкада кеңінен тараған.
- Ертерек кезде Австралияда қалталы қасқыр (Тһуlасіnиs еу-посерһаlиs) деген түрі кездесетін. Бұлар кенгуруларға шабуыл жасайтын ірі жыртқыштар болып есептеледі. Австралияда (Nоtогусtеs tурһіорs) деген
түрлері кездеседі.
- Ценолестов тұқымдасының (Саепоlеstіdае) баласын салып жүретін қалтасы болмайды. Олар таулы ормандарды мекендейтін, насекомдармен коректенетін организмдер. Ценолестовтар түн жануарлары. Биологиясы толық зерттелмеген, үш туысы ғана (Саепоіеstеs, Lеstогоs, Rhупсһоlеstеs), азғана түрі белгілі.
Дереккөздер
- «Омыртқалылар зоологиясы» С. П. Наумов- Алматы «Мектеп» баспасы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kop kүrek tistiler lat Polyprotodontia kaltaly zhanuarlara zhatatyn zherde ormanda zhәne zhartylaj suda tirshilik etetin organizmder Қorektenu tәsiline karaj zhyrtkyshtar korek talgamajtyndar bolyp bolinedi Azu tisterinin үshy otkir zhәne budyrly sol siyakty zhaksy zhetilgen shoshak tisteri bolady Үstingi zhagynyn әrbir zhartysynda 3 5 al tomengi zhagynyn әrbir zhartysynda 3 4 kүrek tisteri bolady Teri kaltasy barlygynda birdej bola bermejdi Bul otryad tarmagynyn birneshe tukymdasy zhәne koptegen tүrleri bar Mysaly opossumdar Didelrһuidae kopshilik omirin agashta otkizedi Bulardyn bir ereksheligi eresekteri agashka ormelegende zhastarynda anasynyn denesine bekinuge komektesetin karmalagysh kujrygynyn boluy Olar kemirushilermen kustarmen zhәne olardyn zhumyrtkalarymen zhәndiktermen korektenedi Әdette bulardy kaltaly egeu kujryktar dep kate atajdy Tez kobejedi Mysaly kejbir tүrleri on shakty kejde odan da kop bala tuady Opossumdardyn bir tүri DideIrһus vigginianus soltүstik Amerikada keninen taragan Erterek kezde Avstraliyada kaltaly kaskyr Tһulasinis eu poserһalis degen tүri kezdesetin Bular kengurularga shabuyl zhasajtyn iri zhyrtkyshtar bolyp esepteledi Avstraliyada Notogustes turһiors degen tүrleri kezdesedi Cenolestov tukymdasynyn Saepolestidae balasyn salyp zhүretin kaltasy bolmajdy Olar tauly ormandardy mekendejtin nasekomdarmen korektenetin organizmder Cenolestovtar tүn zhanuarlary Biologiyasy tolyk zerttelmegen үsh tuysy gana Saepoiestes Lestogos Rhupsһolestes azgana tүri belgili Derekkozder Omyrtkalylar zoologiyasy S P Naumov Almaty Mektep baspasy