Зәйтүн тұқымдасы (лат. Oleaceae) – қос жарнақты өсімдіктер.
Зәйтүндер | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Зәйтүн (Olea europaea) | ||||||||||||
| ||||||||||||
Тайпалары | ||||||||||||
|
Негізінен тропиктік, субтропиктік аймақтар мен қоңыржай белдеулерде, Оңтүстік-шығыс Азия мен Австралияда өсетін 30-дай туысы, 600-ге жуық түрі бар. Қазақстанның оңтүстік облыстарында шаған және туыстары (6 түрі) кездеседі. Бұлардың биіктігі 2 – 30 м-дей (түрлеріне қарай). Тегіс жиекті, күрделі жапырақтары, негізінен, тақ қауырсынды болады да өркенге қарама-қарсы орналасады. Гүлдері қос жынысты болғанымен аталық, аналық гүлдері бөлек дамиды. Аталығы да, аналығы да екеуден. Тостағанша жапырақтары – 4, күлтелері бір-бірімен біріккен, түтікше тәрізді. Кейбір түрлерінде тостағанша, күлте жапырақшалары болмайды. Жемісі – қос жақтаулы қауашақ, жидек, сүйекше. Зәйтүн тұқымдасына жататын өсімдіктердің ішінде зәйтүн ағашынан зәйтүн майы, жасминнен (ақгүлден) эфир майлары алынады. Шағанның сүрегі үй жиһаздарын жасауға, құрылыс материалы ретінде қолданылады. , жасминнің, шағанның көп түрлері саябақтарда, гүлзарларда және көшелерде әсемдік үшін өсіріледі.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы",4 том 3 бөлім
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zәjtүn tukymdasy lat Oleaceae kos zharnakty osimdikter ZәjtүnderZәjtүn Olea europaea Dүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy Oleaceae amp Tajpalary Negizinen tropiktik subtropiktik ajmaktar men konyrzhaj beldeulerde Ontүstik shygys Aziya men Avstraliyada osetin 30 daj tuysy 600 ge zhuyk tүri bar Қazakstannyn ontүstik oblystarynda shagan zhәne tuystary 6 tүri kezdesedi Bulardyn biiktigi 2 30 m dej tүrlerine karaj Tegis zhiekti kүrdeli zhapyraktary negizinen tak kauyrsyndy bolady da orkenge karama karsy ornalasady Gүlderi kos zhynysty bolganymen atalyk analyk gүlderi bolek damidy Atalygy da analygy da ekeuden Tostagansha zhapyraktary 4 kүlteleri bir birimen birikken tүtikshe tәrizdi Kejbir tүrlerinde tostagansha kүlte zhapyrakshalary bolmajdy Zhemisi kos zhaktauly kauashak zhidek sүjekshe Zәjtүn tukymdasyna zhatatyn osimdikterdin ishinde zәjtүn agashynan zәjtүn majy zhasminnen akgүlden efir majlary alynady Shagannyn sүregi үj zhiһazdaryn zhasauga kurylys materialy retinde koldanylady zhasminnin shagannyn kop tүrleri sayabaktarda gүlzarlarda zhәne koshelerde әsemdik үshin osiriledi Derekkozder Қazak Enciklopediyasy 4 tom 3 bolimBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet