Жәнібек сұлтан - 18 ғасырда өмір сүрген қазақ сұлтаны, Нұралы ханның күйеу баласы, Ресейге бірнеше рет елші ретінде сапар шеккен. Әбілқайыр хан Барақтың қолынан қаза тапқаннан кейін (1748) Орынбордағы патша әкімшілігі Нұралыны хан ретінде таныды. Мұны бүкіл халыққа мойындату үшін әкімшілік Санкт-Петербургтегі патша сарайына арнаулы елшілік жіберуін мақұл деп тапты. Бұл міндетті Кіші жүз шонжарлары Жәнібек сұлтанға жүктеді. Елшілік сапары (1748-1749) нәтижесінде патша үкіметі Нұралыны ресми түрде хан жариялап, оған арнайы грамота тапсырды. 18 ғасырдың орта шенінде патша өкіметінің отарлау саясатының күшейе түсуі салдарынан Кіші жүзде жер мәселесі шиеленісті. Бұған 1756 жылғы патша жарлығы себепші болды. Жарлық бойынша Кіші жүз қазақтарының өз малын Жайықтың оң жағына («ішкі жақ») жаюына тыйым салынды. Осы мәселені қазақ қауымдарының пайдасына шешу мақсатымен Жәнібек сұлтан 2 рет (1752, 1762) Санкт-Петербургке барып қайтты. Патша үкіметі Жайық казак-орыстарының мүддесін қорғап, қазақ елшілерінің талап-тілектерін шешуден үзілді-кесілді бас тартты.
Дереккөздер
- Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhәnibek sultan 18 gasyrda omir sүrgen kazak sultany Nuraly hannyn kүjeu balasy Resejge birneshe ret elshi retinde sapar shekken Әbilkajyr han Baraktyn kolynan kaza tapkannan kejin 1748 Orynbordagy patsha әkimshiligi Nuralyny han retinde tanydy Muny bүkil halykka mojyndatu үshin әkimshilik Sankt Peterburgtegi patsha sarajyna arnauly elshilik zhiberuin makul dep tapty Bul mindetti Kishi zhүz shonzharlary Zhәnibek sultanga zhүktedi Elshilik sapary 1748 1749 nәtizhesinde patsha үkimeti Nuralyny resmi tүrde han zhariyalap ogan arnajy gramota tapsyrdy 18 gasyrdyn orta sheninde patsha okimetinin otarlau sayasatynyn kүsheje tүsui saldarynan Kishi zhүzde zher mәselesi shielenisti Bugan 1756 zhylgy patsha zharlygy sebepshi boldy Zharlyk bojynsha Kishi zhүz kazaktarynyn oz malyn Zhajyktyn on zhagyna ishki zhak zhayuyna tyjym salyndy Osy mәseleni kazak kauymdarynyn pajdasyna sheshu maksatymen Zhәnibek sultan 2 ret 1752 1762 Sankt Peterburgke baryp kajtty Patsha үkimeti Zhajyk kazak orystarynyn mүddesin korgap kazak elshilerinin talap tilekterin sheshuden үzildi kesildi bas tartty DerekkozderBatys Қazakstan oblysy Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2002 ISBN 9965 607 02 8Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet