Ескі одақ (Auld Alliance) — әскери-саяси, сондай-ақ ортағасырлық Франция мен Шотландияның мәдени бірлестігі, негізінен Англияның сыртқы саяси амбицияларын тоқтатуға бағытталған. Одақты 1295 жылы пен патшалары жасаған және 265 жыл өмір сүрді. Шотландық күзетшілер француз королінің бөлмелерін орта ғасырдан бастап 1830 жылы тақтан бас тартқан соңғы Бурбондарға дейін күзетті.
Бастапқыда одақ агрессиялық ұмтылысын болдырмауға бағытталған. Жүзжылдық соғыс кезінде Англия Франция мен Шотландияға бірдей қауіп төндірді, сондықтан альянстың қарым-қатынастары екі елдегі монархтардың өзгеруімен дәстүрлі түрде жаңартылып отырды. Франция, Шотландия және Норвегия үкіметтері Англияға қарсы өздерінің іс-әрекеттерін және ресми түрде тіркеуден бұрын үйлестірді. 1173 жылы Англия королі Генри Плантагенетке қарсы қару ұстап әйелі мен үш ұлы шыққанда, Франция мен Шотландия көтерілгендерге қолдау білдіріп, елшіліктермен алмасты.
Француздардың (1346) жеңіліске ұшырағаннан кейін, олардың сұрауы бойынша, шотланд патшасы II Дәуіт Англияның құрлықтан ағылшындық күштерін шығарып тастау үшін асыға шабуыл жасады. Дегенмен, Невиллс-Кросс түбінде ол ағылшындардан жеңіліске ұшырап, тұтқынға түсті.
1421 жылы бірлескен франко-шотландық күштер ағылшындарды жеңді. Танымал француздар тарапынан шотландықтарда шайқасты. Флодден түбіндегі шайқас ағылшын-француз қарым-қатынастарының кезекті шиеленіске алып келді.
Француз королі II Франсуа мен шотландық королева Мария Стюарттың үйленуіне қарамастан, Франция мен Шотландияның мүдделері XVI ғасырдың ортасында объективті түрде бөлінді. қарағанда әлдеқайда сәтті болды. Францияда азшылыққа қарсы тұрды, ал Шотландияда керісінше, халқының көпшілігі протестант болды. 1560 жылы Англия мен Шотландия Эдинбург шартына қол қойды, оған сәйкес проағылшын бағдары шотланд үкіметінің француздық бағдарын алмастырды. Стюарттардың 1603 жылы ағылшын тағына отырғаннан кейін, екі мемлекет бірікті. Осы күнге дейін шотланд билігі француз көмектесу үшін бірнеше рет азғантай жасақтар жіберді.
Жаңғырту әрекеттері
XVIII ғасырда байланысты Франция бейресми түрде шотланд әулетінің сепаратистік көзқарасты бөлігімен байланысты жандандырды. Француз билігі Стюарттарды Шотландияға қоныс аудару әрекеттерін қолдады және өз жерін тастап кетуге мәжбүр болған якобиттерге баспана берді (оның ішінде маршал отбасымен қоса).
Екінші дүниежүзілік соғыстың қызған уақытында 1942 жылы Эдинбургте Шарль де Голль Франция мен Шотландия арасындағы одақты әлемдегі ең ескі одақ деп сөз сөйледі, ал 1995 жылы екі елде одақтық қарым-қатынастың 700 жылдығы аталып өтті.
Тағы қараңыз
- « — француз королі Людовик XI-нің қызметіндегі шотланд туралы тарихи роман
Әдебиет
- Norman Macdougall. An Antidote to the English: The Auld Alliance, 1295—1560. Tuckwell Press, 2001.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Eski odak Auld Alliance әskeri sayasi sondaj ak ortagasyrlyk Franciya men Shotlandiyanyn mәdeni birlestigi negizinen Angliyanyn syrtky sayasi ambiciyalaryn toktatuga bagyttalgan Odakty 1295 zhyly pen patshalary zhasagan zhәne 265 zhyl omir sүrdi Shotlandyk kүzetshiler francuz korolinin bolmelerin orta gasyrdan bastap 1830 zhyly taktan bas tartkan songy Burbondarga dejin kүzetti Bastapkyda odak agressiyalyk umtylysyn boldyrmauga bagyttalgan Zhүzzhyldyk sogys kezinde Angliya Franciya men Shotlandiyaga birdej kauip tondirdi sondyktan alyanstyn karym katynastary eki eldegi monarhtardyn ozgeruimen dәstүrli tүrde zhanartylyp otyrdy Franciya Shotlandiya zhәne Norvegiya үkimetteri Angliyaga karsy ozderinin is әreketterin zhәne resmi tүrde tirkeuden buryn үjlestirdi 1173 zhyly Angliya koroli Genri Plantagenetke karsy karu ustap әjeli men үsh uly shykkanda Franciya men Shotlandiya koterilgenderge koldau bildirip elshiliktermen almasty Francuzdardyn 1346 zheniliske ushyragannan kejin olardyn surauy bojynsha shotland patshasy II Dәuit Angliyanyn kurlyktan agylshyndyk kүshterin shygaryp tastau үshin asyga shabuyl zhasady Degenmen Nevills Kross tүbinde ol agylshyndardan zheniliske ushyrap tutkynga tүsti 1421 zhyly birlesken franko shotlandyk kүshter agylshyndardy zhendi Tanymal francuzdar tarapynan shotlandyktarda shajkasty Flodden tүbindegi shajkas agylshyn francuz karym katynastarynyn kezekti shieleniske alyp keldi Toktatylgan zhubajlar Francuzdyk Fransua men Shotlandyk Mariya Francuz koroli II Fransua men shotlandyk koroleva Mariya Styuarttyn үjlenuine karamastan Franciya men Shotlandiyanyn mүddeleri XVI gasyrdyn ortasynda obektivti tүrde bolindi karaganda әldekajda sәtti boldy Franciyada azshylykka karsy turdy al Shotlandiyada kerisinshe halkynyn kopshiligi protestant boldy 1560 zhyly Angliya men Shotlandiya Edinburg shartyna kol kojdy ogan sәjkes proagylshyn bagdary shotland үkimetinin francuzdyk bagdaryn almastyrdy Styuarttardyn 1603 zhyly agylshyn tagyna otyrgannan kejin eki memleket birikti Osy kүnge dejin shotland biligi francuz komektesu үshin birneshe ret azgantaj zhasaktar zhiberdi Zhangyrtu әreketteriXVIII gasyrda bajlanysty Franciya bejresmi tүrde shotland әuletinin separatistik kozkarasty boligimen bajlanysty zhandandyrdy Francuz biligi Styuarttardy Shotlandiyaga konys audaru әreketterin koldady zhәne oz zherin tastap ketuge mәzhbүr bolgan yakobitterge baspana berdi onyn ishinde marshal otbasymen kosa Ekinshi dүniezhүzilik sogystyn kyzgan uakytynda 1942 zhyly Edinburgte Sharl de Goll Franciya men Shotlandiya arasyndagy odakty әlemdegi en eski odak dep soz sojledi al 1995 zhyly eki elde odaktyk karym katynastyn 700 zhyldygy atalyp otti Tagy karanyz francuz koroli Lyudovik XI nin kyzmetindegi shotland turaly tarihi romanӘdebietNorman Macdougall An Antidote to the English The Auld Alliance 1295 1560 Tuckwell Press 2001