Ақжүзгін, ақ қабық жүзгін (лат. Calligonum leucocladum) – тарандар тұқымдасына, жүзгін туысына жататын эндемик өсімдік.
Ақжүзгін | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
Calligonum leucocladum (Schrenk) Bunge, 1951 |
Қазақстанда Каспий, Арал теңіздері жағалауларында, Атырау, Қостанай, Семей, Шығыс Қазақстан, Алматы облыстары, Қызылқұмның шөлді аймақтарында, ойысында кездеседі. Биіктігі 1,5-2 м. Көп жылдық бұтақтарының қабығы ақ түсті, жас бұтақтары түзу де, қисық та болып бунақтанып өседі. Жапырағы жіңішке, таспа тәрізді, ұзындығы 2-4 мм келеді. Гүлдері өте ұсақ (ұзындығы 4 мм) және ол жапырақ қолтығында орналасқан.
Көкек — мамыр айында гүлдеп, мамыр — маусымда жеміс береді. Тұқымы арқылы көбейеді. Жемісі – сопақ, қатты қабықты жаңғақ тәріздес. Ақжүзгіннің пісіп қатпаған жемісіне ашқылтым шырын жиналады. Ол шырын аз да болса адамның шөлін басады. Сондықтан Ақжүзгінді кейде “” деп атайды. Піскен жеміс құрамында 8%-ке дейін илік заттар болады. Гүлінен аралар бал жинайды. Тері илеуге, сондай-ақ бояуыш зат, отын, жемшөп ретінде пайдаланады. Қой мен түйе сүйсініп жейді. Бұталарынан алынатын фенол препараты медицинада қолданылады. Сусымалы құмда, қарға тосқауыл ретінде шөл, шөлейт жерлерде арнайы өсіріледі..
Дереккөздер
- «Маңғыстау өсімдіктерінің каталогы», Ақтау, 2006;
- Қазақ Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akzhүzgin ak kabyk zhүzgin lat Calligonum leucocladum tarandar tukymdasyna zhүzgin tuysyna zhatatyn endemik osimdik AkzhүzginDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy PolygonaceaeKishi tukymdasy Tegi CalligonumTүri C leucocladumCalligonum leucocladum Schrenk Bunge 1951 Қazakstanda Kaspij Aral tenizderi zhagalaularynda Atyrau Қostanaj Semej Shygys Қazakstan Almaty oblystary Қyzylkumnyn sholdi ajmaktarynda ojysynda kezdesedi Biiktigi 1 5 2 m Kop zhyldyk butaktarynyn kabygy ak tүsti zhas butaktary tүzu de kisyk ta bolyp bunaktanyp osedi Zhapyragy zhinishke taspa tәrizdi uzyndygy 2 4 mm keledi Gүlderi ote usak uzyndygy 4 mm zhәne ol zhapyrak koltygynda ornalaskan Kokek mamyr ajynda gүldep mamyr mausymda zhemis beredi Tukymy arkyly kobejedi Zhemisi sopak katty kabykty zhangak tәrizdes Akzhүzginnin pisip katpagan zhemisine ashkyltym shyryn zhinalady Ol shyryn az da bolsa adamnyn sholin basady Sondyktan Akzhүzgindi kejde dep atajdy Pisken zhemis kuramynda 8 ke dejin ilik zattar bolady Gүlinen aralar bal zhinajdy Teri ileuge sondaj ak boyauysh zat otyn zhemshop retinde pajdalanady Қoj men tүje sүjsinip zhejdi Butalarynan alynatyn fenol preparaty medicinada koldanylady Susymaly kumda karga toskauyl retinde shol sholejt zherlerde arnajy osiriledi Derekkozder Mangystau osimdikterinin katalogy Aktau 2006 Қazak EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet