Ағылшын тілі әліпбиі латын әліпбиіне негізделген және 26 әріптен тұрады.
6 әрпі дауысты дыбысты білдіреді (монофтонгтар және дифтонгтар, дербес немесе құрамында диграфтармен): "A", "E", "I", "O", "U", "Y".
21 әрпі дауыссыз дыбыстарды білдіреді: "B", "C", "D", "F", "G", "H", "J", "K", "L", "M", "N", "P", "Q", "R", "S", "T", "V", "W", "X", "Y", "Z".
"Y" әрпі дауыссыз дыбысты білдіреді, сондай-ақ дауысты дыбыс ретінде қолданылады.
"W" әрпі дербес дауыссыз дыбысты білдіреді, бірақ ол диграфтардың құрамында дауысты дыбысты береді. Британдық айтылуда (ағылш. received pronunciation) "R" әрпінеде осы заңдылық қолданылады .
Қазіргі ағылшын әліпбиі әріптері
№ | Әріп | Аталуы | Әріптердің атауларының айтылуы (ХФӘ) | Әріптердің атауларының қазақша жазбасы | Ескертпелер |
---|---|---|---|---|---|
1 | A a | a | [eɪ] | эй | |
2 | B b | bee | [biː] | би | |
3 | C c | cee | [siː] | си | |
4 | D d | dee | [diː] | ди | |
5 | E e | e | [iː] | и | |
6 | F f | ef | [ef] | эф | |
7 | G g | gee | [dʒiː] | джи | |
8 | H h | aitch | [eɪtʃ] | эйч | |
9 | I i | i | [aɪ] | ай | |
10 | J j | jay | [dʒeɪ] | джей | |
11 | K k | kay | [keɪ] | кей | |
12 | L l | el | [el] | эл | |
13 | M m | em | [em] | эм | |
14 | N n | en | [ɛn] | эн | |
15 | O o | o | [əʊ] | оу | |
16 | P p | pee | [piː] | пи | |
17 | Q q | cue | [kjuː] | кью | |
18 | R r | ar | [ɑː, ar] | а, ар | Солтүстік Америка айтылуында |
19 | S s | ess | [es] | эс | |
20 | T t | tee | [tiː] | ти | |
21 | U u | u | [juː] | ю | |
22 | V v | vee | [viː] | ви | |
23 | W w | double-u | ['dʌbljuː] | дабл-ю | |
24 | X x | ex | [eks] | экс | |
25 | Y y | wy | [waɪ] | уай | |
26 | Z z | zed, zee | [zɛd, ziː] | зед, зи | zee—америкалық нұсқада |
Диграфтар
Ағылшын тілінде төмендегі диграфтар қолданылады:
- sh = [ʃ], "shine" [ʃaɪn];
- zh = [ʒ], "Zhukov" [ˈʒukov] (тек практикалық транскрипцияларда);
- ch = [tʃ], "China" [ˈtʃaɪnə]; = [k] грек тілінен шыққан сөздерде, "echo" [ˈekəʊ], сондай-ақ басқа тілдерден алынған кірме сөздерде: иврита, "Michael" [ˈmaɪkəl]; неміс, "Mach" [mak]; және т. б.;
- kh = [x], "Kharkov" [ˈxarkov] (тек практикалық транскрипцияларда);
- th = [ð] не [θ], "the" [ðiː, ðə], "think" [θɪŋk].
Диакритикалық таңбалар
Диакритикалық таңбалар негізінен кірме сөздерге қолданылады. Осындай сөздер ағылшын тіліне сіңіп кете салысымен, олар диакритикалық таңбаларды жоғалтады. Мысалы, француз сөзінен алынған hôtel кірме сөзі, кейіннен диакритикалық таңбалардан мүлдем арылды. Бейресми ағылшын тілінде диакритика пернетақтада таңбалардың болмауы әсерінен көп қолданылмайды, ал кәсіби копирайтерлер және әріп терушілер оны қолдануды жөн көреді.
Тарихы
Ағылшын тілінде жазбалар шамамен б.з V ғасырынан бастап пайда болған, үшін англо-саксондық руналар қолданылған. Рундардың латын әрпіне ауыстырылуы VII ғасырдан христиандық миссионерлердің келуімен басталды
Әріптерінің жиілігі
Ағылшын тілінде ең жиі кездесетін әріп "E", ең сирек кездесетін — "Z".
Төменде кездесетін әріптер жиілігі берілген.
Әрпі | E | T | A | O | I | N | S | H | R | D | L | C | U | M | W | F | G | Y | P | B | V | K | X | J | Q | Z |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Жиілігі, % | 12,7 | 9,06 | 8,17 | 7,51 | 6,97 | 6,75 | 6,33 | 6,09 | 5,99 | 4,25 | 4,03 | 2,78 | 2,76 | 2,41 | 2,36 | 2,23 | 2,02 | 1,97 | 1,93 | 1,49 | 0,98 | 0,77 | 0,15 | 0,15 | 0,1 | 0,05 |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Agylshyn tili әlipbii latyn әlipbiine negizdelgen zhәne 26 әripten turady 6 әrpi dauysty dybysty bildiredi monoftongtar zhәne diftongtar derbes nemese kuramynda digraftarmen A E I O U Y 21 әrpi dauyssyz dybystardy bildiredi B C D F G H J K L M N P Q R S T V W X Y Z Y әrpi dauyssyz dybysty bildiredi sondaj ak dauysty dybys retinde koldanylady W әrpi derbes dauyssyz dybysty bildiredi birak ol digraftardyn kuramynda dauysty dybysty beredi Britandyk ajtyluda agylsh received pronunciation R әrpinede osy zandylyk koldanylady Қazirgi agylshyn әlipbii әripteri Әrip Ataluy Әripterdin ataularynyn ajtyluy HFӘ Әripterdin ataularynyn kazaksha zhazbasy Eskertpeler1 A a a eɪ ej2 B b bee biː bi3 C c cee siː si4 D d dee diː di5 E e e iː i6 F f ef ef ef7 G g gee dʒiː dzhi8 H h aitch eɪtʃ ejch9 I i i aɪ aj10 J j jay dʒeɪ dzhej11 K k kay keɪ kej12 L l el el el13 M m em em em14 N n en ɛn en15 O o o eʊ ou16 P p pee piː pi17 Q q cue kjuː kyu18 R r ar ɑː ar a ar Soltүstik Amerika ajtyluynda19 S s ess es es20 T t tee tiː ti21 U u u juː yu22 V v vee viː vi23 W w double u dʌbljuː dabl yu24 X x ex eks eks25 Y y wy waɪ uaj26 Z z zed zee zɛd ziː zed zi zee amerikalyk nuskadaDigraftarAgylshyn tilinde tomendegi digraftar koldanylady sh ʃ shine ʃaɪn zh ʒ Zhukov ˈʒukov tek praktikalyk transkripciyalarda ch tʃ China ˈtʃaɪne k grek tilinen shykkan sozderde echo ˈekeʊ sondaj ak baska tilderden alyngan kirme sozderde ivrita Michael ˈmaɪkel nemis Mach mak zhәne t b kh x Kharkov ˈxarkov tek praktikalyk transkripciyalarda th d ne 8 the diː de think 8ɪŋk Diakritikalyk tanbalarDiakritikalyk tanbalar negizinen kirme sozderge koldanylady Osyndaj sozder agylshyn tiline sinip kete salysymen olar diakritikalyk tanbalardy zhogaltady Mysaly francuz sozinen alyngan hotel kirme sozi kejinnen diakritikalyk tanbalardan mүldem aryldy Bejresmi agylshyn tilinde diakritika pernetaktada tanbalardyn bolmauy әserinen kop koldanylmajdy al kәsibi kopirajterler zhәne әrip terushiler ony koldanudy zhon koredi TarihyAgylshyn tilinde zhazbalar shamamen b z V gasyrynan bastap pajda bolgan үshin anglo saksondyk runalar koldanylgan Rundardyn latyn әrpine auystyryluy VII gasyrdan hristiandyk missionerlerdin keluimen bastaldyӘripterinin zhiiligiAgylshyn tilinde en zhii kezdesetin әrip E en sirek kezdesetin Z Tomende kezdesetin әripter zhiiligi berilgen Әrpi E T A O I N S H R D L C U M W F G Y P B V K X J Q ZZhiiligi 12 7 9 06 8 17 7 51 6 97 6 75 6 33 6 09 5 99 4 25 4 03 2 78 2 76 2 41 2 36 2 23 2 02 1 97 1 93 1 49 0 98 0 77 0 15 0 15 0 1 0 05