Қожеке Назарұлы(1828 – 1881) – күйші-сазгер.
Қожеке Назарұлы | |
---|---|
Дүниеге келгені: | 1828 |
Қайтыс болғаны: | 1881 |
Мансабы: | күйші-сазгер |
Өмірбаяны
Жетісудың төрі болып есептелетін Қарқарада дүниеге келген. Қожекенің әкесі Назар сөзге шешен, төңірегіне ықпалды адам болған. Ұлы жүздің Албан тайпасынан шыққан.
Қожекенің ел ісіне ерте араласуына әке тәрбиесі ықпал еткен. XIX ғасырдың екінші жартысынан Жетісуға тізе батыра бастаған Ресейдің отаршыл саясатына бас имеген Қожеке 1862 жылы төрт жүздей үйді бастап, үдере көшкен беті Текес өзенінің бойына келеді. Қожеке бастаған рулы елдің көшіп келуіне Қытай өкіметі де бейтарап қарамаған. Алғашқыда Қожекеге шен-шекпен беріп, өздерінің арам пиғылдарын жүзеге асыруға қолданбақ болады. Қожеке сияқты біртуар тұлға халқының қамына қиянат іске бармайды. Ақыры тәкаппар күйшіні айтқанына көндіре алмаған Қытай өкіметі оны азаптап өлтіреді.
Қожеке өзі куә болған, өзін толғандырған өмір құбылыстарының баршасын күй тілінде баяндап отырған. Бұл күнге дейін Қожекенің жүзге тарта күйлері жеткен. Оның күйлері күні бүгінге дейін Жетісу, Алтай, Ертіс, Тарбағатай, Бұратала, Іле өңірлерінде тартылады.
Шығармалары
Назарұлы Қожекенің күйлері: "Ағарсынның ақ толқыны", "Аққу", "Арман", "Байекенің естіртуі", "Балаларыма", "Балам-ау", "Бозжігіт", "Бөлтірік", "Біржан сал", "Жиренше", "Қарашаштың қазасын естірту", "Жиреншенің Қарашашты жоқтауы", "Кертолғау", "Көрұғлы сұлтан", "Күй бастар", "Күй шақыртқы", "Қамбархан", "Қолға алынар алдында", "Қос келіншек", "Қинау", "Құл пенде", "Мұңдық", "Өз қолым", "Рабат төренің естіртуі", "Раушан", "Сайрам көл", "Сарбарпы бұлбұл", "Тарту", "Тоқтарым", "Түрмедегі қинау", "Шалқайма" тағы басқалар.
Дереккөздер
- Алмабеков Т. Албан ата энциклопедиялық шежіре. // [1] — Алматы, 2003. — 1352 б. — ISBN 9965-00-838-8.
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
- Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қozheke Nazaruly 1828 1881 kүjshi sazger Қozheke NazarulyDүniege kelgeni 1828Қajtys bolgany 1881Mansaby kүjshi sazgerӨmirbayanyZhetisudyn tori bolyp esepteletin Қarkarada dүniege kelgen Қozhekenin әkesi Nazar sozge sheshen toniregine ykpaldy adam bolgan Ұly zhүzdin Alban tajpasynan shykkan Қozhekenin el isine erte aralasuyna әke tәrbiesi ykpal etken XIX gasyrdyn ekinshi zhartysynan Zhetisuga tize batyra bastagan Resejdin otarshyl sayasatyna bas imegen Қozheke 1862 zhyly tort zhүzdej үjdi bastap үdere koshken beti Tekes ozeninin bojyna keledi Қozheke bastagan ruly eldin koship keluine Қytaj okimeti de bejtarap karamagan Algashkyda Қozhekege shen shekpen berip ozderinin aram pigyldaryn zhүzege asyruga koldanbak bolady Қozheke siyakty birtuar tulga halkynyn kamyna kiyanat iske barmajdy Akyry tәkappar kүjshini ajtkanyna kondire almagan Қytaj okimeti ony azaptap oltiredi Қozheke ozi kuә bolgan ozin tolgandyrgan omir kubylystarynyn barshasyn kүj tilinde bayandap otyrgan Bul kүnge dejin Қozhekenin zhүzge tarta kүjleri zhetken Onyn kүjleri kүni bүginge dejin Zhetisu Altaj Ertis Tarbagataj Buratala Ile onirlerinde tartylady ShygarmalaryNazaruly Қozhekenin kүjleri Agarsynnyn ak tolkyny Akku Arman Bajekenin estirtui Balalaryma Balam au Bozzhigit Boltirik Birzhan sal Zhirenshe Қarashashtyn kazasyn estirtu Zhirenshenin Қarashashty zhoktauy Kertolgau Korugly sultan Kүj bastar Kүj shakyrtky Қambarhan Қolga alynar aldynda Қos kelinshek Қinau Қul pende Mundyk Өz kolym Rabat torenin estirtui Raushan Sajram kol Sarbarpy bulbul Tartu Toktarym Tүrmedegi kinau Shalkajma tagy baskalar DerekkozderAlmabekov T Alban ata enciklopediyalyk shezhire 1 Almaty 2003 1352 b ISBN 9965 00 838 8 Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8 Tarihi tulgalar Tanymdyk kopshilik basylym Mektep zhasyndagy okushylar men kopshilikke arnalgan Қurastyrushy Togysbaev B Suzhikova A Almaty Almatykitap baspasy 2009 ISBN 978 601 01 0268 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet