Ширван-Абшерон сәулет мектебі

Ширван-Абшерон сәулет мектебі (әз. Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi) — Әзірбайжан сәулет тарихында белгілі бір орын мен маңызы бар сәулет мектептерінің бірі. Ол VIII-IX ғасырларда пайда болды.

Кесранидтер әулеті кезеңіндегі Ширваншах мемлекетінің нығаюы және осылайша құрылысқа қолайлы жағдай жасау жергілікті сәулет мектебінің гүлденуіне жол ашады.

Ширваншах мемлекетінің аумағы табиғи құрылыс тастарына бай болғандықтан, ежелгі дәуірден бастап бұл аймақта әктас құрылыс материалы және ғимараттарды безендіруде қолданылатын жалғыз материал болды. Ширван-Абшерон сәулет өнерінің стильдік ерекшеліктері оған қолданылған тас пен ою-өрнек оюларының біріккен әсері негізінде қалыптасты. Әдемі жергілікті тасты мұқият төсеу және оның бетін тегістеу Ширван құрылымдарының кірпішіне ерекше көрініс береді. Мұндай сыланған беттерге салынған жұқа тасты оюлар композицияның көрнекті жерлеріне шоғырланып, көркемдігімен назар аудартады.

Ширван сәулет өнерінің осы бағытта дамуы мұндағы композициялардың қарапайымдылығын анықтап, жеке элементтерді адал өңдеуге басты назар аударылды.

• Ширваншаһтардың сарайы
• Дербент хан сарайы
• Шамахида Жұма мешіті
• Мұхаммед мешіті
• Келахан кесенесі
• Қыз мұнарасы
• Нардаран мешіті
• Атешгях

Әдебиет

• Усейнов М, Бретаницкий Л., Саламзаде А. Әзірбайжан сәулет өнерінің тарихы. М., 1963 ж.

Дереккөздер

1. Ширван-Абшерон сәулет мектебі / редакцияланған. Дж. Кулиева. - Әзірбайжан кеңес энциклопедиясы: Әзірбайжан кеңес энциклопедиясының бас басылымы, 1987. - Вып. Х. — С. 541.
2. Ұлы Кеңес энциклопедиясы  (орыс.).