Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шумер-аккад мифологиясындағы шеду — адамның даралығын білдіретін қамқоршы рухы. Таза еркек түрінде ол шеду (аккад тілінде) және алад (шумер тілінде), бейтарапта (әйелдік болуы мүмкін) — ламмасу (аккад тілінде) және лама (шумер тілінде) деп аталды. Өнерде ол өгіз немесе арыстан денелі, қыран қанатты және адам басы бар тіршілік иесі ретінде бейнеленген.
Тарихы
Адам басы бар қанатты жануардың мотиві бүкіл Таяу Шығыстағы ежелгі өнерге тән; ол алғаш рет б.з.д. 3 мыңжылдықтың басында Эбладан табылған заттарда кездеседі. Жаңа Ассирия дәуірінде шеду бүкіл Ассирияда кең тарады: «адам-бұқа» фигуралары барлық маңызды үкіметтік ғимараттар мен қалалардың кіреберістерін қорғады.
Дур-Шаррукин (қазіргі Ирактағы Хорсабад) қаласындағы Саргон II-нің алып сарайының қақпасында күзетіп тұрған менмен көзді қорқытатын және тәкаппар қанатты өгіздердің мүсіндері сиқырлы қорғаныс қызметін атқарды. Қанатты құбыжықтың бес аяғы бір мезгілде бейнелеу принципі бойынша қозғалыс иллюзиясын жасады. Олардың кеңістіктік кескіні тас блоктың массасына келесі екі проекциядан тұрады: алдыңғы және бүйірден. Қанатты құбыжықтың бес аяғы қозғалыс елесін жасап, оны бір уақытта қозғалыссыз немесе көрерменнің жағдайына байланысты профильде жүруге мүмкіндік берді. Саргон II сарайындағы тас құбыжықтар (әрқайсысының салмағы 21 тонна) қазір Парижде, Луврда және Лондондағы Британ мұражайында сақтаулы.
Тірі қалған қанатты шедулар Париждегі Лувр, Лондондағы Британ мұражайы, Бағдадтағы Ирак ұлттық мұражайы, Нью-Йорктегі Метрополитен өнер мұражайы және Шығыс университетінің Шығыс институты сияқты әлемнің көптеген мұражайларында қойылған. Чикаго шеду қайраткерлерінің нақты өлшемдегі көшірмелері Мәскеудегі А. С. Пушкин атындағы Мемлекеттік бейнелеу өнері мұражайында ұсынылған.
Бұқаралық мәдениетте
- Might & Magic Heroes VI және Might & Magic Heroes VII компьютерлік ойындарында Некрополис фракциясында ламасу бөлімшесі бар. Әңгімеде олар Күміс қалалардағы эксперименттер нәтижесінде адамдар мен мантикоралардың гибридтері ретінде пайда болды. Ламасу өте қысқа болып шықты және тез қайтыс болды. Дегенмен, некроманшылар жаратылыстардың пайдалылығын бағалап, оларды қайта тірілтті, ал ламасу өлмегендер қатарына қосылды.
- Шеду «Аспан бұқасы» деп аталатын «Ғасырлар тасы» ойынының екінші бөлігінде қорғаныс бөлімшелері ретінде қатысады.
Тағы қараңыз
Әдебиеттер
- М. Б. Ладыгин, О. М. Ладыгина. Қысқаша мифологиялық сөздік — М.: НОУ «Темірқазық» баспасы, 2003 ж.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shumer akkad mifologiyasyndagy shedu adamnyn daralygyn bildiretin kamkorshy ruhy Taza erkek tүrinde ol shedu akkad tilinde zhәne alad shumer tilinde bejtarapta әjeldik boluy mүmkin lammasu akkad tilinde zhәne lama shumer tilinde dep ataldy Өnerde ol ogiz nemese arystan deneli kyran kanatty zhәne adam basy bar tirshilik iesi retinde bejnelengen Dүr Sharrukinnin kanatty bukasy Chikago universitetinin Shygys institutySargon II sarajynan Shedudyn kanatty bukalary Ezhelgi Mesopotamiya Britan murazhajy LondonDur Sharrukinnen shedu LuvrdaTarihyAdam basy bar kanatty zhanuardyn motivi bүkil Tayau Shygystagy ezhelgi onerge tәn ol algash ret b z d 3 mynzhyldyktyn basynda Ebladan tabylgan zattarda kezdesedi Zhana Assiriya dәuirinde shedu bүkil Assiriyada ken tarady adam buka figuralary barlyk manyzdy үkimettik gimarattar men kalalardyn kireberisterin korgady Dur Sharrukin kazirgi Iraktagy Horsabad kalasyndagy Sargon II nin alyp sarajynyn kakpasynda kүzetip turgan menmen kozdi korkytatyn zhәne tәkappar kanatty ogizderdin mүsinderi sikyrly korganys kyzmetin atkardy Қanatty kubyzhyktyn bes ayagy bir mezgilde bejneleu principi bojynsha kozgalys illyuziyasyn zhasady Olardyn kenistiktik keskini tas bloktyn massasyna kelesi eki proekciyadan turady aldyngy zhәne bүjirden Қanatty kubyzhyktyn bes ayagy kozgalys elesin zhasap ony bir uakytta kozgalyssyz nemese korermennin zhagdajyna bajlanysty profilde zhүruge mүmkindik berdi Sargon II sarajyndagy tas kubyzhyktar әrkajsysynyn salmagy 21 tonna kazir Parizhde Luvrda zhәne Londondagy Britan murazhajynda saktauly Tiri kalgan kanatty shedular Parizhdegi Luvr Londondagy Britan murazhajy Bagdadtagy Irak ulttyk murazhajy Nyu Jorktegi Metropoliten oner murazhajy zhәne Shygys universitetinin Shygys instituty siyakty әlemnin koptegen murazhajlarynda kojylgan Chikago shedu kajratkerlerinin nakty olshemdegi koshirmeleri Mәskeudegi A S Pushkin atyndagy Memlekettik bejneleu oneri murazhajynda usynylgan Bukaralyk mәdenietteMight amp Magic Heroes VI zhәne Might amp Magic Heroes VII kompyuterlik ojyndarynda Nekropolis frakciyasynda lamasu bolimshesi bar Әngimede olar Kүmis kalalardagy eksperimentter nәtizhesinde adamdar men mantikoralardyn gibridteri retinde pajda boldy Lamasu ote kyska bolyp shykty zhәne tez kajtys boldy Degenmen nekromanshylar zharatylystardyn pajdalylygyn bagalap olardy kajta tiriltti al lamasu olmegender kataryna kosyldy Shedu Aspan bukasy dep atalatyn Ғasyrlar tasy ojynynyn ekinshi boliginde korganys bolimsheleri retinde katysady Tagy karanyzSfinksӘdebietterM B Ladygin O M Ladygina Қyskasha mifologiyalyk sozdik M NOU Temirkazyk baspasy 2003 zh