Латиф Хамиди (17 шілде, 1906 - 29 қараша 1983, Алматы) — композитор, ҚазКСР-нің халық артисі, ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты.
Латиф Абдулхайұлы Хамиди | |
Негізгі ақпарат | |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | , , , Ресей империясы |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Мемлекет | КСРО |
Мамандықтары | |
Аспаптары | |
Жанрлары |
Өмірбаяны
Ташкент ағарту институтын, 1-ші Мәскеу музыкалық техникумының теориялық-композиторлық факультетін профессор Б. А. Яворскийдің классы бойынша Мәскеу консерваториясы жанындағы Татар опералық студиясын бітірген.
Л. Хамиди көптеген хорлық өңдеу, әндер, романстар, вальстар жазды, солардың ішінде “” және “Бұлбұл” композитордың атын танымал етті. Ол сондай-ақ, патриоттық, тарихи тақырыптарға да музыка жазды. Композитор шығармашылығының қанат жаюы “Абай”, “Төлеген Тоқтаров” (А. Жұбановпен бірлесіп), “Жамбыл” операларынан да анық байқалады. Хамиди музыкалық мәдениет тарихында қазақтың халықтық музыкасын жинаушы - этнограф және музыкалық, оқулық басылымдардың авторы ретінде қалды.
- 1933 жылдан Алматы қаласында тұрды. Қазақ КСР-інің халық артисі, еңбексің. өнер қайраткері. 1933 жылдан қазақтың халық әндері мен күйлерін жинап, нотаға түсіруге атсалысты.
Шығармашылығы
1935 жылы Семей қаласына барған сапарында М. О. Әуезовтің кеңесімен Абайдың немересі Әрхам Ысқақовтан ақынның «Айттым сәлем, Қаламқас», «Амал жоқ қайттым білдірмей», «Бойы бұлғаң», «Біреуден біреу артылса», «Желсіз түнде жарық ай», «Сен мені не етесің», «Тәңірі қосқан жар едің сен», «Қор болды жаным», «Ішім өлген, сыртым сау», «Қараңғы түнде тау қалғып», «Өлсем орным қара жер сыз болмай ма?», «Сұрғылт тұман» әндерін, Абайдың ән шығармашылығын жақсы білетін әншілерден «Сегіз аяқ» пен «Желсіз түнде жарық ай» әндерінің 2-нұсқаларын, ал, Әуезовтен «Мен көрдім ұзын қайың құлағанын» әнін жазып алды. Сөйтіп, ол ақынның муз. мұрасын түңғыш рет толық нотаға түсіруші болды. Сол жылдарда ол Абайдың «Қор болды, жаным», «, «Көзімнің қарасы», «Мен көрдім ұзын қайың құлағанын», «Сегіз аяқ» әндерін жеке әншіге, көп дауысты хорға арнап өңдеп, оларға фортепианолық сүйемел жазды. А. Жұбановпен бірлесіп «Абай» операсын (1944) жазды. Ол қазақтың жаңа муз. мәдениетіндегі Абай әндерінің игерілуі, опера жанрындағы ақын бейнесі жөнінде бірнеше мақала жазды. Бұл мақалалардың көпшілігі «Әндер, романстар, «хорлар» (1957), «Балаларға арналған фортепианолық пьесалар» (1965), «Абай» операсы» (1966) деген кітаптарына енген.
Марапаттары
- Xамиди Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлық лауреаты.
Дереккөздер
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Latif Hamidi 17 shilde 1906 29 karasha 1983 Almaty kompozitor ҚazKSR nin halyk artisi ҚazKSR Memlekettik syjlygynyn laureaty Latif Abdulhajuly HamidiNegizgi akparatTugan kүni17 shilde 1906 1906 07 17 Tugan zheri Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni29 karasha 1983 1983 11 29 77 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty Қazak KSR KSROMemleket KSRO RKFSR 1917 1922 Resej imperiyasy 1906 1917 MamandyktarykompozitorAspaptarymandolina violonchel fortepianoZhanrlaryvals romans operaӨmirbayanyTashkent agartu institutyn 1 shi Mәskeu muzykalyk tehnikumynyn teoriyalyk kompozitorlyk fakultetin professor B A Yavorskijdin klassy bojynsha Mәskeu konservatoriyasy zhanyndagy Tatar operalyk studiyasyn bitirgen L Hamidi koptegen horlyk ondeu әnder romanstar valstar zhazdy solardyn ishinde zhәne Bulbul kompozitordyn atyn tanymal etti Ol sondaj ak patriottyk tarihi takyryptarga da muzyka zhazdy Kompozitor shygarmashylygynyn kanat zhayuy Abaj Tolegen Toktarov A Zhubanovpen birlesip Zhambyl operalarynan da anyk bajkalady Hamidi muzykalyk mәdeniet tarihynda kazaktyn halyktyk muzykasyn zhinaushy etnograf zhәne muzykalyk okulyk basylymdardyn avtory retinde kaldy 1933 zhyldan Almaty kalasynda turdy Қazak KSR inin halyk artisi enbeksin oner kajratkeri 1933 zhyldan kazaktyn halyk әnderi men kүjlerin zhinap notaga tүsiruge atsalysty Latif Hamidi kurmetine shygarylgan pochtta markasyShygarmashylygy1935 zhyly Semej kalasyna bargan saparynda M O Әuezovtin kenesimen Abajdyn nemeresi Әrham Yskakovtan akynnyn Ajttym sәlem Қalamkas Amal zhok kajttym bildirmej Bojy bulgan Bireuden bireu artylsa Zhelsiz tүnde zharyk aj Sen meni ne etesin Tәniri koskan zhar edin sen Қor boldy zhanym Ishim olgen syrtym sau Қarangy tүnde tau kalgyp Өlsem ornym kara zher syz bolmaj ma Surgylt tuman әnderin Abajdyn әn shygarmashylygyn zhaksy biletin әnshilerden Segiz ayak pen Zhelsiz tүnde zharyk aj әnderinin 2 nuskalaryn al Әuezovten Men kordim uzyn kajyn kulaganyn әnin zhazyp aldy Sojtip ol akynnyn muz murasyn tүngysh ret tolyk notaga tүsirushi boldy Sol zhyldarda ol Abajdyn Қor boldy zhanym Kozimnin karasy Men kordim uzyn kajyn kulaganyn Segiz ayak әnderin zheke әnshige kop dauysty horga arnap ondep olarga fortepianolyk sүjemel zhazdy A Zhubanovpen birlesip Abaj operasyn 1944 zhazdy Ol kazaktyn zhana muz mәdenietindegi Abaj әnderinin igerilui opera zhanryndagy akyn bejnesi zhoninde birneshe makala zhazdy Bul makalalardyn kopshiligi Әnder romanstar horlar 1957 Balalarga arnalgan fortepianolyk pesalar 1965 Abaj operasy 1966 degen kitaptaryna engen MarapattaryXamidi Қazakstan Respublikasy Memlekettik syjlyk laureaty DerekkozderAbaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9 Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8