Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Меркіттер– ежелгі түркі тайпасы. Орта жүз Керейдің ішіндегі бір ру.
Кейбір зерттеушілердің айтуынша, “Меркіттер” атауы (Мерген – түбір сөзі де, “д” – тунгус-моңғолша көптік жалғауы) ұғымынан шыққан. Өйткені Меркіттер “құралайды көзден атқан” хас мергендер болған. айтуынша, Меркіттер ерте орта ғасырда мемлекет құрған. Олар 9 – 10 ғасырларда “” одағына қарайтын 18 тайпа құрамында қидан билігінде болған. Байкөлден (Байкал) Селенга өзенңнің орта бойы дейін, , , , Ноян, жотасын мекендеген. Үш меркіт одағы () 11 – 12 ғасырларда ерте мемлекеттік құрылым (ұлыс) деңгейіне көтерілді. Ұлысты Тудур Билге Чигин басқарып тұрған шақта әскері үш топқа бөлінген. Тоқтыбектің (Тоқтабек) тұсында өзіндік орда гвардиясы болғаны жайлы дерек бар. Меркіттер көрші наймандармен тату-тәтті өмір сүрді. Керейттер () Меркіттерді төрт дүркін шапқан. Шыңғыс хан бастаған боржигендер тарих сөресіне шыққан тұста оларға ең әуелі қарсылық көрсеткен Меркіттер болды. Олар 1178 жылы Тэмужиннің (Шыңғыс хан) жаңа түскен келіншегі қоңырат қызы Бөртені қолға түсірді. 1179 жылы Шыңғыс хан Меркіттер ордасына тұтқиылдан шабуыл жасады. Бұл тарихта Бугур-Кегер шайқасы деп аталды. Осы шайқастан кейін Меркіттер Орталық Азиядан ығыстырыла бастады. Тоқтыбек бастаған Меркіттер 1205 жылға дейін моңғолдарға қарсылық көрсетіп, қазіргі Солтүстік Қазақстан жеріне шегінді. 1218 жылы меркіттерді қуып барған Шыңғыс ханның ұлы Жошы Ырғыз өзені бойында қыпшақтармен соғысып, әскерлерімен кездесті. Меркіттердің көпшілігі қырылып, аман қалғандары Шыңғыс ханға бағынды. Қазіргі кезде Орта жүз керей тайпасының құрамында меркіт руы бар.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Merkitter ezhelgi tүrki tajpasy Orta zhүz Kerejdin ishindegi bir ru Kejbir zertteushilerdin ajtuynsha Merkitter atauy Mergen tүbir sozi de d tungus mongolsha koptik zhalgauy ugymynan shykkan Өjtkeni Merkitter kuralajdy kozden atkan has mergender bolgan ajtuynsha Merkitter erte orta gasyrda memleket kurgan Olar 9 10 gasyrlarda odagyna karajtyn 18 tajpa kuramynda kidan biliginde bolgan Bajkolden Bajkal Selenga ozennnin orta bojy dejin Noyan zhotasyn mekendegen Үsh merkit odagy 11 12 gasyrlarda erte memlekettik kurylym ulys dengejine koterildi Ұlysty Tudur Bilge Chigin baskaryp turgan shakta әskeri үsh topka bolingen Toktybektin Toktabek tusynda ozindik orda gvardiyasy bolgany zhajly derek bar Merkitter korshi najmandarmen tatu tәtti omir sүrdi Kerejtter Merkitterdi tort dүrkin shapkan Shyngys han bastagan borzhigender tarih soresine shykkan tusta olarga en әueli karsylyk korsetken Merkitter boldy Olar 1178 zhyly Temuzhinnin Shyngys han zhana tүsken kelinshegi konyrat kyzy Borteni kolga tүsirdi 1179 zhyly Shyngys han Merkitter ordasyna tutkiyldan shabuyl zhasady Bul tarihta Bugur Keger shajkasy dep ataldy Osy shajkastan kejin Merkitter Ortalyk Aziyadan ygystyryla bastady Toktybek bastagan Merkitter 1205 zhylga dejin mongoldarga karsylyk korsetip kazirgi Soltүstik Қazakstan zherine shegindi 1218 zhyly merkitterdi kuyp bargan Shyngys hannyn uly Zhoshy Yrgyz ozeni bojynda kypshaktarmen sogysyp әskerlerimen kezdesti Merkitterdin kopshiligi kyrylyp aman kalgandary Shyngys hanga bagyndy Қazirgi kezde Orta zhүz kerej tajpasynyn kuramynda merkit ruy bar DerekkozderҚazak enciklopediyasy