Истрия (хорв. және словен. Istra, итал. Istria) — Балқан түбегінің солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан тарихи және географиялық аймақ. Истрия түбегі Адрия теңізіне шығып жатқан ең үлкен түбек болып табылады және қазіргі кезде Хорватия, Словения және Италия аумағында орналасқан. Истрияның Хорватиядағы аумағы Истрия жупаниясының құрамына кіреді. Аймақ өзінің бай мәдени мұрасы мен тарихи маңызымен ерекшеленеді.
Истрия xорв. Istra, словен. Istra, итал. Istria | |
Орналасуы | |
---|---|
45°15′40″ с. е. 13°54′16″ ш. б. / 45.2611° с. е. 13.9044° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°15′40″ с. е. 13°54′16″ ш. б. / 45.2611° с. е. 13.9044° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Акватория | Адрия теңізі |
Елдер | Хорватия Словения Италия |
Истрия Ортаққорда |
Географиясы
Түбектің жалпы ауданы шамамен 3 600 км² құрайды. Ең биік нүктесі – тауы, оның биіктігі 1 401 метрге жетеді. Истрияның жағалауы жартасты, ал кейбір жерлерде жазықтар мен құмды жағажайлар кездеседі. Батыс жағалауы ұзын және жартасты, ал шығыс жағалауы таулы келеді. Түбектің оңтүстік бөлігі кең әрі қыратты аймақтардан тұрады. Истрия жағалауында көптеген аралдар мен шағын топаралдар бар, олардың ең ірілері — аралдары.
Түбектің ішкі бөлігі ауыл шаруашылығына қолайлы, ол жерде зәйтүн майы мен шарап өндірісі дамыған. Истрия климаты жерортатеңіздік болып келеді, бұл оның ауыл шаруашылығы мен туризм үшін тартымды аймақ болуына ықпал етеді. Жаз айлары ыстық әрі құрғақ, ал қысы жұмсақ және жаңбырлы болады. Жылдық орташа температурасы шамамен 14 °C.
Аймақта көптеген табиғи ескерткіштер бар, олардың бірі — , ол Адрия теңізінен ішкі бөлікке еніп жатқан ұзын әрі терең тар аңғар. Сонымен қатар, Истрияның оңтүстігінде табиғи қорықтар және жануарлар мен өсімдіктерге бай ұлттық паркі орналасқан.
Тарихы
Истрияның тарихы мыңдаған жылдарға созылған және әртүрлі мәдениеттердің ықпалын көрсетеді. Ежелгі дәуірде Истрия түбегін мекендеген. Бұл аймақта алғашқылардың бірі болып , кейіннен римдіктер өз билігін орнатты. Б.з.д. І ғасырда Рим империясы Истрияны толықтай жаулап алып, аймақты өздерінің стратегиялық және экономикалық орталықтарының бірі ретінде дамытты. Түбекте көптеген римдік қоныстар мен жолдар салынды, олардың кейбіреулері бүгінгі күнге дейін сақталған. Аймақтағы ең танымал тарихи нысан — , римдік сәулет өнерінің тамаша үлгісі.
Рим империясы құлағаннан кейін, Истрия Византияның қоластына кірді, кейіннен ұзақ уақыт бойы мен билігінде болды. Орта ғасырларда аймақ бірнеше рет билеушілерін ауыстырды, бірақ ең үлкен ықпалды тигізді. Венеция XIV ғасырдан бастап түбектің көп бөлігін өз бақылауына алды және Истрияның жағалауларында көптеген нығайтылған қалалар салынды. Венециялық кезең аймақтағы архитектуралық және мәдени дамуға үлкен әсерін тигізді, бұл әсіресе мен қалаларында байқалады.
1797 жылы Венеция құлағаннан кейін, Истрия Аустрия империясының қолына өтті және Аустрия-Мажарстанның құрамына кірді. Аустрия-Мажарстан кезеңінде аймақ экономикалық тұрғыдан дамыды, айлақтар мен жолдар салынды. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін Истрия қарамағына өтті. Бірақ Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін, 1947 жылы аймақтың басым бөлігі Югославияға берілді. Бүгінде Истрияның негізгі бөлігі Хорватияның құрамында, ал Словения мен Италия оның кейбір бөліктерін иемденеді.
Халқы
Истрия халқы көпұлтты және көптілді. Түбекте хорваттар, словендер, италиялықтар және басқа да этностар өмір сүреді. Аймақтағы ресми тілдер — хорват тілі мен словен тілі және кейбір аудандарда италиян тілі. Истрияда тұратын халықтың көпшілігі Рим-католик сенімін ұстанады, бірақ мұнда православ христиандары мен басқа да діни қауымдастықтар бар.
Дереккөздер
- Istria, Croatia Istria (18 мамыр 2021).
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Istriya horv zhәne sloven Istra ital Istria Balkan tүbeginin soltүstik batys boliginde ornalaskan tarihi zhәne geografiyalyk ajmak Istriya tүbegi Adriya tenizine shygyp zhatkan en үlken tүbek bolyp tabylady zhәne kazirgi kezde Horvatiya Sloveniya zhәne Italiya aumagynda ornalaskan Istriyanyn Horvatiyadagy aumagy Istriya zhupaniyasynyn kuramyna kiredi Ajmak ozinin baj mәdeni murasy men tarihi manyzymen erekshelenedi Istriya xorv Istra sloven Istra ital IstriaOrnalasuy45 15 40 s e 13 54 16 sh b 45 2611 s e 13 9044 sh b 45 2611 13 9044 G O Ya Koordinattar 45 15 40 s e 13 54 16 sh b 45 2611 s e 13 9044 sh b 45 2611 13 9044 G O Ya T AkvatoriyaAdriya teniziElder Horvatiya Sloveniya ItaliyaIstriyaIstriya OrtakkordaGeografiyasyTүbektin zhalpy audany shamamen 3 600 km kurajdy En biik nүktesi tauy onyn biiktigi 1 401 metrge zhetedi Istriyanyn zhagalauy zhartasty al kejbir zherlerde zhazyktar men kumdy zhagazhajlar kezdesedi Batys zhagalauy uzyn zhәne zhartasty al shygys zhagalauy tauly keledi Tүbektin ontүstik boligi ken әri kyratty ajmaktardan turady Istriya zhagalauynda koptegen araldar men shagyn toparaldar bar olardyn en irileri araldary Tүbektin ishki boligi auyl sharuashylygyna kolajly ol zherde zәjtүn majy men sharap ondirisi damygan Istriya klimaty zherortatenizdik bolyp keledi bul onyn auyl sharuashylygy men turizm үshin tartymdy ajmak boluyna ykpal etedi Zhaz ajlary ystyk әri kurgak al kysy zhumsak zhәne zhanbyrly bolady Zhyldyk ortasha temperaturasy shamamen 14 C Ajmakta koptegen tabigi eskertkishter bar olardyn biri ol Adriya tenizinen ishki bolikke enip zhatkan uzyn әri teren tar angar Sonymen katar Istriyanyn ontүstiginde tabigi koryktar zhәne zhanuarlar men osimdikterge baj ulttyk parki ornalaskan TarihyIstriyanyn tarihy myndagan zhyldarga sozylgan zhәne әrtүrli mәdenietterdin ykpalyn korsetedi Ezhelgi dәuirde Istriya tүbegin mekendegen Bul ajmakta algashkylardyn biri bolyp kejinnen rimdikter oz biligin ornatty B z d I gasyrda Rim imperiyasy Istriyany tolyktaj zhaulap alyp ajmakty ozderinin strategiyalyk zhәne ekonomikalyk ortalyktarynyn biri retinde damytty Tүbekte koptegen rimdik konystar men zholdar salyndy olardyn kejbireuleri bүgingi kүnge dejin saktalgan Ajmaktagy en tanymal tarihi nysan rimdik sәulet onerinin tamasha үlgisi Rim imperiyasy kulagannan kejin Istriya Vizantiyanyn kolastyna kirdi kejinnen uzak uakyt bojy men biliginde boldy Orta gasyrlarda ajmak birneshe ret bileushilerin auystyrdy birak en үlken ykpaldy tigizdi Veneciya XIV gasyrdan bastap tүbektin kop boligin oz bakylauyna aldy zhәne Istriyanyn zhagalaularynda koptegen nygajtylgan kalalar salyndy Veneciyalyk kezen ajmaktagy arhitekturalyk zhәne mәdeni damuga үlken әserin tigizdi bul әsirese men kalalarynda bajkalady 1797 zhyly Veneciya kulagannan kejin Istriya Austriya imperiyasynyn kolyna otti zhәne Austriya Mazharstannyn kuramyna kirdi Austriya Mazharstan kezeninde ajmak ekonomikalyk turgydan damydy ajlaktar men zholdar salyndy Birinshi dүniezhүzilik sogystan kejin Istriya karamagyna otti Birak Ekinshi dүniezhүzilik sogystan kejin 1947 zhyly ajmaktyn basym boligi Yugoslaviyaga berildi Bүginde Istriyanyn negizgi boligi Horvatiyanyn kuramynda al Sloveniya men Italiya onyn kejbir bolikterin iemdenedi HalkyIstriya halky kopultty zhәne koptildi Tүbekte horvattar slovender italiyalyktar zhәne baska da etnostar omir sүredi Ajmaktagy resmi tilder horvat tili men sloven tili zhәne kejbir audandarda italiyan tili Istriyada turatyn halyktyn kopshiligi Rim katolik senimin ustanady birak munda pravoslav hristiandary men baska da dini kauymdastyktar bar DerekkozderIstria Croatia Istria 18 mamyr 2021