Өмір Қараұлы

Өмір Қараұлы (1856, Маңғыстау ауданы Тұщыбек ауылы – 1918, сонда) – ақын, сәулетші, зергер. Жасында ауыл молдасынан оқып хат таныған. Өлеңдерін жазып шығарған. Жас кезінен жиын-тойларға қатысып, ақындық, сәулетшілік және зергерлік өнер жолына түскен. Ит жылғы жұттан кейін (1910) Жаңғақ ойына (Түрікменстан) көшіп барады, мұнда да жұтқа ұшырап, тұрмыс тапшылығын тартады. Ел арасында тараған, ұрпақтарының қолында сақталған басты шығармалары: «Терме», «Беташар», «Қара өлең», «Тойбастар» (1 және 2-нұсқасы), «Атасы барда арман жоқ», «Ит жылғы жұт», «Шалбар Оспанға», «Мұхаммедия Кенбаевқа», «Штатқа», «Біздің халық әуелде», «Аппаққа» деген өлеңдері мен толғаулары. 1912 ж. үш дәптер өлеңін Қазан қаласына жіберген; бірақ «Патшам пасық, байтақ жұрт, байқасам қарым талып жүр» деген өлең жолдары үшін жарияламай, қайтарып жібергенерал Өмір халықтық тұрмыс-салт жырлары дәстүрін дамытқан, ел тағдыры туралы тебіреніп, насихаттық жырлар толғаған. «Терме», «Атасы барда арман жоқ» деп аталатын шығармалары 1985 ж. «19 ғасырдағы қазақ поэзиясы» жинағында жарияланған. Өмір – Маңғыстаудағы Тәжі күмбезін тұрғызған сәулетшілердің бірі. Оның қолынан шыққан және қатысуымен жасалған құлпытас, сағанатам, күмбез-кесенелер , Қамысбай және Үштаған қорымдарында көптеп кездеседі.

Дереккөздер

1. «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы (10 томдық), Алматы, 1998 – 2007.
2. [[Маңғыстау энциклопедиясы]], Алматы, 1997;