Әбен Сатыбалдиев

Сатыбалдиев Әбен (31.12. 1914, Әулие Ата қаласы – 16.7.1974, Алматы қаласы) – жазушы, ғалым, аудармашы. Филология ғылымдарының кандидаты (1964). Қазіргі әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің филология факультетін бітірген (1955). 1939 – 45 жылдары «Оңтүстік Қазақстан» (Шымкент) облыстық газетінің әдеби қызметкері, бөлім меңгерушісі, 1945 – 60 жылы «Социалистік Қазақстан» газетінің меншікті тілшісі, бөлім меңгерушісі, «Ара» («Шмель») журналының жауапты хатшысы, «Жұлдыз» журналы бас редакторының орынбасары, 1960 – 62 жылдары «Қазақ әдебиеті» газетінің бас редакторы, 1962 – 68 жылдары Қазақ КСР Ғылым Академиясының Тіл білімі институтында аға ғылыми қызметкер болды. Сатыбалдиев 1968 – 74 жылдары Қазақ Совет энциклопедиясы Бас редакторының 1-ші орынбасары қызметін атқарып, энциклопедия негізін қалауға белсене қатысты. КСРО Жазушылар одағының Бүкілодақтық аударма секциясының мүшесі, ҚСЭ Бас редакциясы жанындағы терминологиялық комиссиясының төрағасы болды. Ғылыми еңбектерін жинақтап «Рухани қазына» (1965) атты кітап шығарды. Сатыбалдиевтың жазушылық жолы 1939 жылы басталды. Оның әңгімелері мен очерктер жинағы («Ақмарал», 1960) моральдық-этикалық мәселелерге арналған. Сатыбалдиев орыс, өзбек әдебиетінің бірқатар таңдаулы үлгілерін қазақ тіліне аударып, бұл салада өнімді де жемісті еңбек етті, аударманың ұлттық ерекшеліктерін, шығармашылық сипатын зерттеп, ғылыми-теориялық сырын ашуға елеулі үлес қосты. «Жар» романын, «Нағыз адам туралы аңыз», «Балалық шақ» повестерін, А.Қаһардың «Қыштақ», «Дауылдан да күшті» романдарын, тағы басқа шығармаларды түпнұсқадан қазақ тіліне аударды.

Дереккөздер

1. Оңтүстік Қазақстан облысы : энциклопедия. – Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2005. – ISBN 9965-9746-1-6
2. Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3