Қызылша (лат. Morbilli, ағылш. Measles) — бұл жылдам таралатын жұқпалы ауру, әсіресе, тамаққа жарымайтын немесе туберкулез ауруына шалдыққан балаларға қауіпті. Ауру адаммен байланыста немесе қасында болғаннан кейін он күннен соң суық тию белгілері бойынша басталады: бұлар — дене қызу, тұмау, көздің қабынуы және жөтел. Ауру уақыт өткен сайын асқына түседі. Ауыз іші қабынып, ісініп, іш өтуі мүмкін. 2 немесе 3 күннен кейін ауыздың шырышты қабығында тұздың жартысындай кішкентай ақ дақтар көріне бастайды. Одан кейін 2 немесе 3 күн өткен соң құлақта және мойында, сосын бетте және денеде, ең соңында қол мен аяқта бөртпелер пайда болады. Денеге бөртпелер шыққаннан кейін баланың жағдайы әдетте жақсарады. Бөртпелер 5 күннің ішінде шығып болады. Кейде тері астына қанның құйылуы (қара қызылша) салдарынан шашыраңқы қара дақтар (көгерген жерлер) байқалады. Бұл дерттің әсерінің өте күшті екендігін білдіреді. Мұндайда дәрігерлік көмекке жүгіну керек.
Емдеу жолдары
- Бала төсекте жатуы керек, сұйықты көп ішіп, құнарлы тамақ жегені жөн. Егер ол қою тамақты жей алмаса, сұйық сорпа беріңіз. Егер балаға емшек ему қиынға соқса, онда емшекті сауып, сүтті қасықпен ішкізіңіз.
- Көздің бүлінуін болдырмау үшін мүмкіндігінше А дәруменін беріңіз.
- Қызу көтерілгенде және бала тынышсызданғанда (аспирин) беру қажет.
- Егер құлағы ауырса, антибиотиктер ішкізген жөн.
- Өкпесінің қабынғандығын, менингитті немесе құлақ пен асқазанның қатты ауырғандығын білдіретін белгілер байқалса, дәрігер шақырыңыз.
- Егер баланың іші өтсе, беріңіз.
Алдын алу
Қызылшамен ауырған баланы басқа балалардан бөлек ұстаған жөн. Әсіресе, тамаққа жарымаудан болатын аурумен ауыратын, туберкулезбен немесе бойға сіңіп кеткен басқадай аурумен ауыратын балаларды сақтандыру керек. Қызылшамен ауырып жатқан баласы бар ұйге басқа үйдің балаларының келуіне болмайды. Қызылша ауруы бар үйдің балалары, егер олар бұл аурумен ауырмаған жағдайда мектепке, дүкенге немесе басқа да қоғамдық орындарға 10 күнге дейін баруына болмайды. Жас балалар организмінің қызылша ауруына қарсы тұрып, шетінемеуі үшін олардың жетіліп, ет алуы қажет. 8 айдан 14 айға дейінгі бала қызылшаға қарсы егілу керек.
Дереккөздер
- Вернер, Дэвид. Халыққа медициналық жәрдем көрсету жөніндегі (Анықтамалық). Қазақ тіліне аударғандар: Айымбетов М, Бермаханов А.—Алматы: "Демалыс", "Қазақстан", 1994— 506 бет. ISBN 5-615-01453-9
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyzylsha lat Morbilli agylsh Measles bul zhyldam taralatyn zhukpaly auru әsirese tamakka zharymajtyn nemese tuberkulez auruyna shaldykkan balalarga kauipti Auru adammen bajlanysta nemese kasynda bolgannan kejin on kүnnen son suyk tiyu belgileri bojynsha bastalady bular dene kyzu tumau kozdin kabynuy zhәne zhotel Auru uakyt otken sajyn askyna tүsedi Auyz ishi kabynyp isinip ish otui mүmkin 2 nemese 3 kүnnen kejin auyzdyn shyryshty kabygynda tuzdyn zhartysyndaj kishkentaj ak daktar korine bastajdy Odan kejin 2 nemese 3 kүn otken son kulakta zhәne mojynda sosyn bette zhәne denede en sonynda kol men ayakta bortpeler pajda bolady Denege bortpeler shykkannan kejin balanyn zhagdajy әdette zhaksarady Bortpeler 5 kүnnin ishinde shygyp bolady Kejde teri astyna kannyn kujyluy kara kyzylsha saldarynan shashyranky kara daktar kogergen zherler bajkalady Bul derttin әserinin ote kүshti ekendigin bildiredi Mundajda dәrigerlik komekke zhүginu kerek Emdeu zholdaryBala tosekte zhatuy kerek sujykty kop iship kunarly tamak zhegeni zhon Eger ol koyu tamakty zhej almasa sujyk sorpa beriniz Eger balaga emshek emu kiynga soksa onda emshekti sauyp sүtti kasykpen ishkiziniz Kozdin bүlinuin boldyrmau үshin mүmkindiginshe A dәrumenin beriniz Қyzu koterilgende zhәne bala tynyshsyzdanganda aspirin beru kazhet Eger kulagy auyrsa antibiotikter ishkizgen zhon Өkpesinin kabyngandygyn meningitti nemese kulak pen askazannyn katty auyrgandygyn bildiretin belgiler bajkalsa dәriger shakyrynyz Eger balanyn ishi otse beriniz Aldyn aluҚyzylshamen auyrgan balany baska balalardan bolek ustagan zhon Әsirese tamakka zharymaudan bolatyn aurumen auyratyn tuberkulezben nemese bojga sinip ketken baskadaj aurumen auyratyn balalardy saktandyru kerek Қyzylshamen auyryp zhatkan balasy bar ujge baska үjdin balalarynyn keluine bolmajdy Қyzylsha auruy bar үjdin balalary eger olar bul aurumen auyrmagan zhagdajda mektepke dүkenge nemese baska da kogamdyk oryndarga 10 kүnge dejin baruyna bolmajdy Zhas balalar organizminin kyzylsha auruyna karsy turyp shetinemeui үshin olardyn zhetilip et aluy kazhet 8 ajdan 14 ajga dejingi bala kyzylshaga karsy egilu kerek DerekkozderVerner Devid Halykka medicinalyk zhәrdem korsetu zhonindegi Anyktamalyk Қazak tiline audargandar Ajymbetov M Bermahanov A Almaty Demalys Қazakstan 1994 506 bet ISBN 5 615 01453 9 Shanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet