Қуаңдария – Сырдария өзенінің сол жағалаулық аңғарымен өтетін арна.
Қуаңдария | |
---|---|
Сипаттамасы | |
Ұзындығы | 383 км |
Бастауы | Тасбөгет кенті маңы |
Сағасы | Бозкөл (Ақсай) ойпаты |
Орналасуы | |
Ел | |
Аймақ | Қызылорда облысы Сырдария, Жалағаш, Қармақшы, Қазалы аудандары |
Географиялық орны
Қызылорда облысы Сырдария, Жалағаш, Қармақшы, Қазалы аудандары жерімен ағады. Ұзындығы 383 км.
Бастауы
Бастауын Қызылорда қалалық әкімдігі аумағындағы Тасбөгет кенті маңынан алады.
Гидрологиясы
Арнасының бірінші бөлігі сағасынан бастап 59,5 км-ге дейін Тамырбөгет деп аталады. Оның 9,5 км-ге дейінге ені 60-100 м, тереңдігі 9 м, 9,5 км-ден 59,5 км-ге дейінге тереңдігі 1-2 м, ені 30-70 м. Өзеннің 59,5 км-інен бастап, 100 км-ге дейінгі ені 40-125 м, тереңдігі 2,5 м болатын Арал теңізіне жалғасатын бөлігі Бозкөл (Ақсай) ойпатына құяды. Арнасымен көктемде 3-4 күн су ағады. Қуаңдария үрме құмдар әсерінен өзгеріп отырады. 20 ғасырдың 50-жылдары мұнда бірімен-бірі өзектер арқылы жалғасып жатқан Ақсай-Қуаңдария көл жүйесі болған. Өімен аттас ауылға дейін (Қармақшы ауданында) жүйе арқылы су жүреді. Қуаңдария және оңтүстігіндегі Жаңадария өзендері алабында көптеген каналдар тартылған. Қуаңдарияның бойында көне заманнан қалған ирригация жүйесінің құрылыстары жиі кездеседі.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қuandariya Syrdariya ozeninin sol zhagalaulyk angarymen otetin arna ҚuandariyaSipattamasyҰzyndygy 383 kmBastauy Tasboget kenti manySagasy Bozkol Aksaj ojpatyOrnalasuyEl ҚazakstanAjmak Қyzylorda oblysy Syrdariya Zhalagash Қarmakshy Қazaly audandaryGeografiyalyk ornyҚyzylorda oblysy Syrdariya Zhalagash Қarmakshy Қazaly audandary zherimen agady Ұzyndygy 383 km BastauyBastauyn Қyzylorda kalalyk әkimdigi aumagyndagy Tasboget kenti manynan alady GidrologiyasyArnasynyn birinshi boligi sagasynan bastap 59 5 km ge dejin Tamyrboget dep atalady Onyn 9 5 km ge dejinge eni 60 100 m terendigi 9 m 9 5 km den 59 5 km ge dejinge terendigi 1 2 m eni 30 70 m Өzennin 59 5 km inen bastap 100 km ge dejingi eni 40 125 m terendigi 2 5 m bolatyn Aral tenizine zhalgasatyn boligi Bozkol Aksaj ojpatyna kuyady Arnasymen koktemde 3 4 kүn su agady Қuandariya үrme kumdar әserinen ozgerip otyrady 20 gasyrdyn 50 zhyldary munda birimen biri ozekter arkyly zhalgasyp zhatkan Aksaj Қuandariya kol zhүjesi bolgan Өimen attas auylga dejin Қarmakshy audanynda zhүje arkyly su zhүredi Қuandariya zhәne ontүstigindegi Zhanadariya ozenderi alabynda koptegen kanaldar tartylgan Қuandariyanyn bojynda kone zamannan kalgan irrigaciya zhүjesinin kurylystary zhii kezdesedi DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5