Қаратау томағашөбі (лат. Scutellarіa karatavіca) – ерінгүлділер тұқымдасы, томағашөп туысына жататын көп жылдық өсімдік.
Қаратау томағашөбі | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||
Scutellarіa karatavіca Juz., 1951 |
Ботаникалық сипаты
- Биіктігі 10 – 30 см.
- Тамырсабағы жіңішке, жан-жағына тарамдала жайылған.
- Сабағы жайылып өседі, сыртын қалың түк жапқан.
- Жапырағының ұзындығы 0,8 – 2 см, ені 0,6 – 2 см. Жапырақ тақтасы жұмыртқа пішіндес, түп жағы (сағаққа бекінген жері) жүрек тәрізді кеңейген, қалың түкті, бозғылт-жасыл түсті. Сағағы қысқа, оның ұзындығы 7 мм, өркенге қарама-қарсы орналасады.
- Гүлдері түкті, бір-бірімен өте тығыз орналасқан. Жеке гүлінің ұзындығы 1,5 см, күлтесі сары, астыңғы ерін құрайтын күлтелері ірілеу. Күлтесінің түбі бір-бірімен бірігіп түтікшеге айналған.
- Тұқымынан көбейеді. Маусымда гүлдеп маусымның аяғы, шілдеде жемістері піседі.
- Жемісі – құрғақ жаңғақша. Қаратау томағашөбі – өте сирек кездесетіндіктен эндемик өсімдік.
Өсетін орны мен таралуы
Қаратау жотасының (Батыс Тянь-Шаньда), әсіресе, Берікқара тауының беткейлерінде ғана өсетін сиреп бара жатқан түр. Жылдан жылға таралу аймағының азаюына байланысты қорғауға алынып, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaratau tomagashobi lat Scutellaria karatavica eringүldiler tukymdasy tomagashop tuysyna zhatatyn kop zhyldyk osimdik Қaratau tomagashobiDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy LamiaceaeKishi tukymdasy Tegi ScutellariaTүri S karatavicaScutellaria karatavica Juz 1951Botanikalyk sipatyBiiktigi 10 30 sm Tamyrsabagy zhinishke zhan zhagyna taramdala zhajylgan Sabagy zhajylyp osedi syrtyn kalyn tүk zhapkan Zhapyragynyn uzyndygy 0 8 2 sm eni 0 6 2 sm Zhapyrak taktasy zhumyrtka pishindes tүp zhagy sagakka bekingen zheri zhүrek tәrizdi kenejgen kalyn tүkti bozgylt zhasyl tүsti Sagagy kyska onyn uzyndygy 7 mm orkenge karama karsy ornalasady Gүlderi tүkti bir birimen ote tygyz ornalaskan Zheke gүlinin uzyndygy 1 5 sm kүltesi sary astyngy erin kurajtyn kүlteleri irileu Kүltesinin tүbi bir birimen birigip tүtikshege ajnalgan Tukymynan kobejedi Mausymda gүldep mausymnyn ayagy shildede zhemisteri pisedi Zhemisi kurgak zhangaksha Қaratau tomagashobi ote sirek kezdesetindikten endemik osimdik Өsetin orny men taraluyҚaratau zhotasynyn Batys Tyan Shanda әsirese Berikkara tauynyn betkejlerinde gana osetin sirep bara zhatkan tүr Zhyldan zhylga taralu ajmagynyn azayuyna bajlanysty korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5