Қаратау жотасы – Маңғыстау түбегіндегі аласа тау жоталары.
Қаратау жотасы | |
Маңғыстау түбегіндегі Қаратау жотасының етегі | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Пайда болған кезеңі | |
Ұзындығы | 110 км |
Ені | 12 км |
Ең биік шыңы | |
Биіктігі | 556 м |
Орналасуы | |
44°12′49″ с. е. 52°08′20″ ш. б. / 44.21361° с. е. 52.13889° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°12′49″ с. е. 52°08′20″ ш. б. / 44.21361° с. е. 52.13889° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Елдер | |
| |
|
Географиялық орны
Маңғыстау облысы Маңғыстау ауданы жерінде орналасқан. Батыстан шығысқа қарай 110 км-ге созылып жатыр, енді жері 12 км. Батыс Қаратау және Шығыс Қаратау жоталарынан тұрады. Ең биік жері – жотасында орналасқан Бесшоқы тауы (556 м).
Жер бедері
Үстіртті келген тау беткейлері сай, жыра, шатқалдармен тілімденген. Тау баурайларында бұлақтар (Сарыбұлақ - Батыс Қаратауда, Жаманүшқұз - Шығыс Қаратауда) бар. Батыс және Шығыс Қаратау аралығында Маңғыстау ауданының орталығы – Шетпе ауылы орналасқан.
Геологиялық құрылымы
Пермь кезеңінің метаморфтанған құмтас, әктас және конгломераттарынан түзілген. Қаратау жотасының жер қойнауында темір, мыс кентастары, көмір, мұнай, газдың мол қоры барланып ашылған. Қаратау сілемдерінен су алатын 20 шақты орын бар. Олардың ішінде ең ірілері- Тұщыбек, Шайыр, Шетпе, Қарақұдық, Онды, Жармыш, Ағашты, Аусары, Күркүреуік, Керіз, Доллы апа. Бұлардағы су мүмкіндігі 1,5-тен 6,3 л/с дейін, ал атпалы түтіктердегі 5-15 л/с ке дейін, кей жерлерде 23 л/с дейін (Қарақұдық), кей жылдары бірсыпыра су көздерінің (Тұщыбек, Шайыр) өнімділігі көктемде 15-25 л/с жетеді. Пайдаланатын су қоры әп түрлі әдіспен есептегенде 260 л/с деп бағаланады.
Өсімдігі
Беткейінде жусан, қараған, етегінде тасбұйырғын өседі. Аңғары – жайылым.
Дереккөздер
- Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaratau zhotasy Mangystau tүbegindegi alasa tau zhotalary Қaratau zhotasyMangystau tүbegindegi Қaratau zhotasynyn etegiSipattamasyPajda bolgan kezeniPermҰzyndygy110 kmEni12 kmEn biik shynyBesshoky tau Mangystau oblysy Biiktigi556 mOrnalasuy44 12 49 s e 52 08 20 sh b 44 21361 s e 52 13889 sh b 44 21361 52 13889 G O Ya Koordinattar 44 12 49 s e 52 08 20 sh b 44 21361 s e 52 13889 sh b 44 21361 52 13889 G O Ya T Elder Қazakstan Mangystau oblysy Mangystau audanyҚaratau zhotasyҚaratau zhotasyGeografiyalyk ornyMangystau oblysy Mangystau audany zherinde ornalaskan Batystan shygyska karaj 110 km ge sozylyp zhatyr endi zheri 12 km Batys Қaratau zhәne Shygys Қaratau zhotalarynan turady En biik zheri zhotasynda ornalaskan Besshoky tauy 556 m Zher bederiҮstirtti kelgen tau betkejleri saj zhyra shatkaldarmen tilimdengen Tau baurajlarynda bulaktar Sarybulak Batys Қaratauda Zhamanүshkuz Shygys Қaratauda bar Batys zhәne Shygys Қaratau aralygynda Mangystau audanynyn ortalygy Shetpe auyly ornalaskan Geologiyalyk kurylymyPerm kezeninin metamorftangan kumtas әktas zhәne konglomerattarynan tүzilgen Қaratau zhotasynyn zher kojnauynda temir mys kentastary komir munaj gazdyn mol kory barlanyp ashylgan Қaratau silemderinen su alatyn 20 shakty oryn bar Olardyn ishinde en irileri Tushybek Shajyr Shetpe Қarakudyk Ondy Zharmysh Agashty Ausary Kүrkүreuik Keriz Dolly apa Bulardagy su mүmkindigi 1 5 ten 6 3 l s dejin al atpaly tүtikterdegi 5 15 l s ke dejin kej zherlerde 23 l s dejin Қarakudyk kej zhyldary birsypyra su kozderinin Tushybek Shajyr onimdiligi koktemde 15 25 l s zhetedi Pajdalanatyn su kory әp tүrli әdispen eseptegende 260 l s dep bagalanady ӨsimdigiBetkejinde zhusan karagan eteginde tasbujyrgyn osedi Angary zhajylym DerekkozderMangystau enciklopediyasy Almaty 1997 Қazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5